Xuất khẩu gạo 2012: Sau lượng là chất?

7 triệu tấn
Theo số liệu mới nhất của Bộ NNPTNT, XK gạo đã cán mốc 6,8 triệu tấn tính đến hết tháng 11 năm nay, đưa lại kim ngạch 3,5 tỉ USD cho toàn ngành. Con số này đã tăng 7,1% về lượng và 16,7% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái (tổng lượng XK gạo 2010 là 6,5 triệu tấn). Lượng gạo XK được Bộ NNPTNT khẳng định vẫn tiếp tục tăng bằng những hợp đồng lớn vừa được ký. Cụ thể là theo Hiệp hội Lương thực VN (VFA), VN vừa ký hợp đồng XK gạo sang Indonesia với số lượng 300.000 tấn gạo loại 15% tấm với giá cao, giao hàng từ nay đến hết tháng 2.2012. Như vậy, ngoài lượng gạo XK thực, tính cả gạo được ký theo hợp đồng thì XK gạo nước ta đã lên đến con số 7,3 triệu tấn, VFA cho hay. Với giá XK bình quân hơn 486USD/tấn – tăng hơn 60USD/tấn so cùng kỳ, việc tăng tốc XK năm nay trên 7 triệu tấn (vượt hơn 200.000 tấn so với mức kỷ lục của năm ngoái) theo Bộ NNPTNT là hoàn toàn trong tầm tay.

Năm 2011 là năm được mùa lúa gạo của bà con nông dân. Ảnh: K.A

Sẽ không có gì đáng nói nếu thời điểm cuối năm nay vựa lúa ĐBSCL đối mặt với trận lũ lịch sử gây khó khăn cho sản xuất. Điển hình là tại Đồng Tháp, lũ lớn đã cướp trắng hơn 2.000ha lúa thu đông song sản lượng lúa vẫn đạt trên 3,1 triệu tấn – năm đạt năng suất lúa cao nhất từ trước đến nay. Diện tích sản xuất lúa cả năm của tỉnh này ước đạt hơn 501.000 tấn với năng suất bình quân 62 tạ/ha, tăng gần 300.000 tấn so với năm ngoái. Mặc dù nước lũ đang rút chậm, song Đồng Tháp đã triển khai sản xuất lúa vụ chủ lực đông xuân 2012 với tổng diện tích 206.000ha. Sở NNPTNT tỉnh đã bố trí lịch thời vụ xuống giống theo hướng tránh rầy, xuống giống đồng loạt theo khu vực đồng thời kéo dài hơn so với khung lịch để đảm bảo thời gian cách ly giữa hai vụ.
2012: Tập trung cho chất lượng
Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT) khẳng định tổng năng suất lúa toàn năm 2011 chắc chắn đạt khoảng 41,5 triệu tấn, thậm chí có thể đạt hơn do vẫn đang trong đợt thu hoạch lúa mùa ĐBSCL và lúa thu đông miền Bắc. Cục trưởng Nguyễn Trí Ngọc cho biết: “Tuy thời điểm này xuống giống đông xuân muộn hơn mọi năm do nước lũ rút chậm song công đoạn này sẽ dồn trong tháng 12, sẽ phải làm quyết liệt hơn về thời gian do ảnh hưởng của lũ”. Về sản lượng lúa ước tính 2012, ông Ngọc đưa ra con số 41 triệu tấn, mặc dù chưa thể khẳng định trước được do phụ thuộc lớn vào diễn biến thời tiết. Trong đó, được đà từ 2011, năm 2012 tập trung nhiều hơn cho gạo chất lượng cao bằng việc triển khai những cánh đồng mẫu lớn tại ĐBSCL, mở rộng thị trường gạo chất lượng cao ngoài việc XK gạo chất lượng trung bình mang tính truyền thống.
Theo Bộ NNPTNT, dù đã gần hết năm song XK gạo tiếp tục có nhiều tín hiệu vui. Ngoài việc hợp đồng XK tiếp tục được ký với các thị trường truyền thống, một số thị trường mới đã bắt đầu “để mắt” đến hạt gạo VN như Bờ Biển Ngà, Senegal, Ghana… Nhiều thương gia Trung Quốc, Hồng Kông tại Festival Lúa gạo VN mới đây cũng khẳng định sẵn sàng ký hợp đồng lớn để mua gạo thơm chất lượng cao các tháng đầu năm 2012 do lũ lụt tại Thái Lan gây thiếu hụt gạo. Ước tính thế giới sẽ thiếu khoảng 3 triệu tấn gạo trắng chất lượng cao và đây sẽ là cơ hội không nhỏ cho VN thời điểm tới. Với đà này, VFA cũng lạc quan khi kỳ vọng vào con số 6,5 – 7 triệu tấn gạo XK 2012. Để đạt mục tiêu, VFA đề nghị các DN lên kế hoạch ký kết hợp đồng sẽ XK những tháng đầu năm 2012 ở mức khoảng 600.000 – 800.000 tấn, đảm bảo lượng gạo tồn kho chuyển sang năm sau ở mức 1 – 1,2 triệu tấn. VFA cũng khuyến cáo bà con nông dân tập trung cánh đồng gạo chất lượng cao, tận dụng thời điểm thị trường giá tốt để cung cấp gạo cho DN.