Xuất khẩu gạo đang trợ cấp cho người tiêu dùng nước ngoài

Tạp Chí Giáo Dục

Thứ sáu, 24.10.2014, 10:10

Doanh nghiệp xuất khẩu (XK) gạo được miễn thuế VAT, nhiều chi phí đầu tư không được tính vào giá thành sản phẩm. Điều này có ý nghĩa chính sách của VN đang trợ cấp cho người tiêu dùng nước ngoài.

VN đang xuất khẩu gạo với giá rẻ – Ảnh: Diệp Đức Minh

Tiến sĩ Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và chính sách (VERP), trưởng nhóm nghiên cứu lúa gạo của Liên minh nông nghiệp, đã đưa ra quan điểm như vậy tại hội thảo về chính sách XK gạo hiện nay và tương lai cho người sản xuất nhỏ ở VN, diễn ra ngày 21.10 tại Hà Nội.

Theo tiến sĩ Nguyễn Đức Thành, doanh nghiệp phân phối, tiêu thụ gạo ở thị trường trong nước đang phải chịu mức thuế VAT 5% trong khi doanh nghiệp XK thì không phải nộp, điều này đang tạo ra sự bất bình đẳng. Bên cạnh đó, ngành lúa gạo được hưởng quá nhiều các chính sách ưu đãi nên doanh nghiệp có xu hướng đẩy mạnh XK gia tăng về số lượng ở nhóm sản phẩm có chất lượng trung bình và thấp. Đó là lý do giá XK cũng thấp. Mặt khác, nhiều chi phí đầu tư liên quan đến sản xuất như thủy lợi, hạ tầng chưa được tính đúng tính đủ vào giá thành sản phẩm, điều này có ý nghĩa các chính sách hỗ trợ ngành lúa gạo trong nước và người đóng thuế VN đang trợ cấp cho người tiêu dùng nước ngoài trong sản phẩm gạo XK.

Chuyên gia về nông nghiệp, Giáo sư Võ Tòng Xuân cho rằng, việc xác định và công bố giá sàn hiện nay do Bộ Công thương phối hợp với Bộ NN-PTNT, Hiệp hội Lương thực VN thực hiện. Người nông dân trồng lúa hoàn toàn không có tiếng nói gì trong những quyết định này. Ông Xuân kiến nghị, cần sớm xây dựng cơ chế chính thức để nông dân được tham gia ấn định giá thu mua ở mỗi vụ qua các tổ chức đại diện cho mình.

Cùng quan điểm trên, theo tiến sĩ Võ Trí Thành, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế T.Ư, muốn bảo vệ quyền và lợi ích cho người trồng lúa, dù sản xuất quy mô còn nhỏ lẻ thì phải để họ giữ vai trò trung tâm trong xây dựng giá thành sản phẩm, theo đó phải tăng quyền mặc cả của nông dân trong khâu định giá.

Cũng tại hội thảo, nhóm nghiên cứu đã kiến nghị nhà nước nới lỏng điều kiện trở thành doanh nghiệp XK gạo (Nghị định 109) bởi các điều kiện này không khiến cho chất lượng gạo của VN tốt lên hay có giá thành cao hơn mà khiến các doanh nghiệp XK gạo có thêm quyền lực áp đặt thị trường, đặt ra các điều kiện bất lợi cho nông dân và các chủ thể khác. Ngoài ra, nhóm cũng kiến nghị bãi bỏ thuế VAT 5% đối với các doanh nghiệp tiêu thụ và phân phối gạo ở thị trường trong nước, tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng.

Phan Hậu

(TNO)