Ngày 23.4, Thượng viện Mỹ đã thông qua gói viện trợ nước ngoài sâu rộng sau nhiều tháng trì hoãn, dọn đường cho hàng tỉ USD tài trợ mới cho Ukraina trong bối cảnh Mátxcơva đang đà tiến công còn Kiev thiếu hụt nghiêm trọng vũ khí và nhân lực.
Reuters đưa tin, Thượng viện đã thông qua 4 dự luật với 79 phiếu thuận và 18 phiếu chống. Trước đó, các nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đột ngột chuyển hướng và Hạ viện đã phê duyệt 4 dự luật vào ngày 20.4 về khoản viện trợ quân sự nước ngoài tổng cộng trị giá 95 tỉ USD chủ yếu cho Ukraina, Israel, Đài Loan (Trung Quốc) và các đối tác của Mỹ trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết sẽ ký thành luật vào ngày 24.4.
Lãnh đạo phe đa số Đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer phát biểu sau khi Thượng viện Mỹ thông qua dự luật viện trợ nước ngoài ngày 23.4.
Khoản tài trợ lớn nhất cung cấp 61 tỉ USD cho Ukraina; khoản thứ hai cung cấp 26 tỉ USD cho Israel và viện trợ nhân đạo cho dân thường ở các khu vực xung đột trên khắp thế giới, và khoản thứ ba cung cấp 8,12 tỉ USD cho Đài Loan (Trung Quốc) và các đối tác của Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Dự luật thứ tư, được Hạ viện bổ sung vào tuần trước, bao gồm lệnh cấm ứng dụng TikTok của Trung Quốc, các biện pháp chuyển tài sản bị tịch thu của Nga sang Ukraina và các lệnh trừng phạt mới đối với Iran.
“Dự luật an ninh quốc gia này là một trong những biện pháp quan trọng nhất mà Quốc hội đã thông qua trong một thời gian rất dài nhằm bảo vệ an ninh Mỹ và an ninh của nền dân chủ phương Tây” - Lãnh đạo phe đa số Đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer phát biểu trong buổi họp báo sau cuộc bỏ phiếu.
Gói viện trợ này có thể là gói viện trợ cuối cùng được phê duyệt cho Ukraina cho đến sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.
Phần lớn sự phản đối hỗ trợ an ninh ở cả Hạ viện và Thượng viện đều đến từ các đảng viên Cộng hòa có quan hệ chặt chẽ với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump - người hoài nghi về viện trợ Ukraina và nhấn mạnh chính sách "Nước Mỹ trên hết" khi ông tìm kiếm nhiệm kỳ thứ hai.
Lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell, người ủng hộ mạnh mẽ việc hỗ trợ Ukraina, bày tỏ tiếc nuối về sự chậm trễ, phần lớn là do phe Cộng hòa theo đường lối cứng rắn phản đối.
Một phần trong số tiền 61 tỉ USD cho Ukraina - 10 tỉ USD hỗ trợ kinh tế - sẽ được cung cấp dưới dạng cho vay, như ông Trump đề xuất. Nhưng dự luật cho phép tổng thống xóa khoản vay bắt đầu từ năm 2026.
Các nhà phân tích cho biết, nguồn cung vũ khí sẽ cải thiện cơ hội của Ukraina trong việc ngăn chặn bước đột phá lớn của Nga ở phía đông.
Về phần Israel, hiện chưa rõ số tiền dành cho nước này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc xung đột ở Gaza. Israel đã nhận được hàng tỉ USD hỗ trợ an ninh hàng năm của Mỹ nhưng gần đây nước này phải đối mặt với cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên từ trên không của Iran.
Những người ủng hộ viện trợ hy vọng viện trợ nhân đạo sẽ giúp ích cho người Palestine ở Gaza, nơi đã bị tàn phá bởi chiến dịch của Israel chống lại Hamas.
Đây là lần thứ hai trong năm nay Thượng viện do Đảng Dân chủ lãnh đạo thông qua viện trợ an ninh cho Ukraina, Israel và các đối tác của Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Dự luật cuối cùng cách đây hơn hai tháng đã nhận được 70% sự ủng hộ trong Hạ viện gồm 100 thành viên từ các đảng viên Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ.
Tiến trình của dự luật này được ngành công nghiệp theo dõi chặt chẽ, trong đó các công ty quốc phòng Mỹ đang ký các hợp đồng lớn để cung cấp thiết bị cho Ukraina và các đối tác khác của Mỹ.
Các chuyên gia kỳ vọng khoản chi bổ sung sẽ thúc đẩy lượng đơn đặt hàng tồn đọng của RTX Corp, trong khi các công ty lớn khác nhận được hợp đồng với chính phủ, như Lockheed Martin, General Dynamics và Northrop Grumman.
PV (theo laodong)