Bà Carmiel Arbit, chuyên gia tại Hội đồng Đại Tây Dương (Mỹ), nhận định diễn biến trên là sự leo thang bất ngờ giữa Israel - Iran và những gì xảy ra tiếp theo sẽ phụ thuộc vào 3 yếu tố.
Một là, các lực lượng ủy nhiệm của Iran có tham chiến hay không. Hai là, liệu có thương vong ở Israel hay không hoặc liệu các hệ thống phòng không của nước này với sự hỗ trợ của Mỹ có ngăn chặn được thiệt hại đáng kể hay không. Ba là, Israel sẽ lựa chọn phản ứng ra sao.
Tỏ ra bi quan, ông Jonathan Panikoff, một chuyên gia khác của Hội đồng Đại Tây Dương, cho rằng khu vực này đang trên bờ vực của một cuộc xung đột rộng lớn hơn mà gần như không ai muốn. Đây là kịch bản mà Mỹ, các nước Ả Rập và thậm chí là phong trào Hezbollah (được Iran hậu thuẫn) ở Lebanon tìm cách tránh trong 6 tháng qua.
Theo ông Panikoff, trong trường hợp Israel lựa chọn tấn công trả đũa, kịch bản xấu nhất là nước này phản ứng mạnh bằng cách ném bom các địa điểm quan trọng bên trong Iran.
Tổng thống Mỹ Joe Biden và nhóm an ninh quốc gia họp tại Nhà Trắng hôm 13-4 (giờ địa phương) sau khi Iran tấn công Israel. Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, một số ý kiến khác cho rằng vụ tấn công chưa từng có của Iran nhằm vào Israel có thể không khiến xung đột lan rộng tại khu vực.
Theo tờ The Telegraph, nếu chỉ có một số ít tên lửa hoặc UAV lọt qua hệ thống phòng không của Israel và đánh trúng một vài mục tiêu quân sự, Iran có thể cảm thấy kết quả như thế là đủ mà không cần phải đẩy cả khu vực vào chiến tranh. Điều này cũng có thể cho phép Israel phản ứng phù hợp để tình hình hạ nhiệt.
Ngoài ra, trong trường hợp Israel vẫn ưu tiên mục tiêu "xóa sổ" nhóm vũ trang Hamas và giải thoát con tin đang bị cầm giữ ở Dải Gaza, việc mở rộng cuộc xung đột với Iran sẽ không giúp ích gì cho những mục tiêu này. Mặt khác, vụ việc sẽ càng thúc đẩy các bên liên quan gia tăng nỗ lực ngoại giao để ngăn đối đầu thêm leo thang.
Ông Masoud Mostajabi, Phó Giám đốc Chương trình Trung Đông tại Hội đồng Đại Tây Dương, nhận định Mỹ và các đối tác châu Âu sẽ phải tham vấn với Israel để bảo đảm tình hình Trung Đông không thêm hỗn loạn.