Viết tiếp bài Thi THPT quốc gia 2018: Điểm môn văn phổ biến từ 5 đến 7 (ngày 6-7): Nhiều lỗi trong bài làm

Sau đợt chấm thi môn văn, môn tự luận duy nhất của kỳ thi THPT quốc gia năm nay, theo nhận xét của giáo viên ở nhiều hội đồng chấm, điểm thi môn văn nhìn chung không cao. Tỷ lệ bài thi dưới trung bình (5 điểm) khá lớn. Ít những bài 8-9 điểm, nhưng cũng ít bài điểm liệt (từ 1 điểm trở xuống). Chất lượng bài làm của thí sinh cũng giảm sút rõ rệt so với những năm trước. Đặc biệt là rất nhiều lỗi sai trong các bài thi. Các lỗi này cụ thể theo từng phần bài làm như sau:

Thí sinh TP.HCM dò tìm số báo danh phòng thi tại kỳ thi THPT quốc gia 2018. Ảnh: Y.Hoa

Đọc mà… không hiểu!

Ở phần đọc hiểu, đa số thí sinh đạt trọn điểm câu 1 và câu 2 vì hai câu này quá đơn giản. Tuy nhiên ở câu 1, thật khó tin là có thí sinh trả lời sai là thơ lục bát, đường luật… Ở câu 2, thí sinh phải kể ra được ít nhất 4 yếu tố mới được 0,5 điểm. Nếu chỉ nêu được 2 đến 3 yếu tố thì chỉ được 0,25 điểm.

Ở câu 3 (nêu hiệu quả của việc sử dụng câu hỏi tu từ trong đoạn trích, 1 điểm), trái với dự đoán của nhiều giáo viên là thí sinh sẽ trả lời được, thì điểm số của câu này rất thấp. Rất nhiều bài làm 0 điểm ở câu này. Số còn lại trong khoảng 0,25-0,5 điểm, rất hiếm bài điểm tuyệt đối. Lý do là vì thí sinh không chép ra câu hỏi tu từ trong đoạn thơ (mất 0,25 điểm), và trả lời hiệu quả/tác dụng lan man mà không đúng trọng tâm yêu cầu đáp án là “tạo giọng điệu suy tư, bộc lộ sự trăn trở của tác giả trước thực trạng đất nước giàu tài nguyên nhưng vẫn còn nghèo”. Ở câu 4 (1 điểm) phần đọc hiểu, thí sinh cũng không đạt được điểm trọn vẹn. Đa số chỉ đạt được từ 0,5-0,75 điểm. Câu hỏi này có 2 vế: thí sinh phải nêu rõ ràng quan điểm của mình (0,25 điểm) và lý giải thuyết phục (0,75 điểm). Phần lý giải hầu hết các em chỉ đạt từ 0,25-0,5 điểm vì còn chung chung, thiếu thuyết phục.

Những lỗi trên khiến cho bài làm phần đọc hiểu (3 điểm) không cao, số bài đạt 1,5 điểm là nhiều nhất. Ảnh hưởng đến thang điểm chung của toàn bài.

Viết đoạn văn xã hội mà… phân tích thơ!

Có thể khẳng định bước đầu trước khi điểm số chính thức công bố là điểm thi môn văn năm nay không cao. Tỷ lệ điểm giữa các địa phương không đều. Mặc dù vậy, điểm bài thi vẫn dễ dàng cho thí sinh đạt mục đích xét tốt nghiệp, song vẫn đảm bảo phân loại nhằm mục đích xét tuyển vào ĐH.

Đó là thực trạng buồn cười trong một số bài làm của các thí sinh yếu về kỹ năng viết đoạn văn xã hội (khoảng 200 chữ, 2 điểm). Thậm chí có thí sinh viết thành bài văn và chép lại nguyên cả đoạn thơ trong phần giới thiệu rồi say sưa phân tích (!). Câu hỏi này có 4 mặt đánh giá kỹ năng chiếm nửa số điểm (1 điểm), nửa số điểm còn lại đòi hỏi thí sinh phải triển khai được vấn đề là sứ mệnh đánh thức tiềm lực đất nước của mỗi cá nhân trong cuộc sống hiện nay. Nhưng hầu hết lỗi của thí sinh là ở chỗ, hoặc là bàn luận về tiềm lực đất nước, hoặc là nói về tiềm lực của bản thân một cách phiến diện, chung chung, cho nên khó đạt được điểm trọn vẹn. Những bài làm tốt là bài mà thí sinh có những điểm nhấn ở các điểm: ý thức được sứ mệnh của mình, có phương hướng và hành động cụ thể để đánh thức tiềm lực bản thân và có sự tác động tích cực lan tỏa đến cộng đồng. Điểm phổ biến của câu này khoảng 1,25-1,5 điểm.

Tích hợp mà… không phù hợp!

Đáng bàn nhất là ở câu nghị luận văn học (5 điểm). Đây là câu hỏi khó, có sự tích hợp kiến thức của lớp 12 và lớp 11, và có tính phân loại thí sinh rõ nhất. Tình hình bài làm của thí sinh vô cùng đa dạng, có thể thấy 3 dạng bài làm: Dạng thí sinh chỉ làm được vế đầu của đề và thành bài văn trọn vẹn, nghĩa là chỉ phân tích được sự đối lập trong Chiếc thuyền ngoài xa; dạng thí sinh có liên hệ với vế sau (đối lập trong Hai đứa trẻ) nhưng sơ sài, khiên cưỡng; và dạng làm bài tích hợp khá tốt (3,5-4,5 điểm), dạng này chiếm số lượng rất khiêm tốn. Ngoài ra rất nhiều em bỏ giấy trắng phần liên hệ. Lý giải cho điểm số rất thấp ở câu này của thí sinh, nhiều giám khảo cho rằng do câu hỏi này khó, dài, thí sinh không quen với cách làm tích hợp, hoặc do ôn bài lớp 11 không kịp, không kỹ. Trong khi đó thời gian làm bài quá ít.

Ngoài những lỗi trong các thành phần trên, nhiều bài làm còn có những lỗi sai rất ngớ ngẩn khác về kiến thức, kỹ năng, dùng từ, đặt câu chính tả, chữ viết… Các lỗi trên sẽ là những kinh nghiệm quý báu cho thí sinh dự thi năm tới, nhất là khi trong đề thi có thêm kiến thức lớp 10.

Như vậy, có thể khẳng định bước đầu trước khi điểm số chính thức công bố là điểm thi môn văn năm nay không cao. Tỷ lệ điểm giữa các địa phương không đều. Mặc dù vậy, điểm bài thi vẫn dễ dàng cho thí sinh đạt mục đích xét tốt nghiệp, song vẫn đảm bảo phân loại nhằm mục đích xét tuyển vào ĐH.

Nhân Trung – Hậu Nguyên