Vở kịch “Câu hò đất mẹ” kể về cuộc đời của người nữ bí thư Thành ủy đầu tiên và duy nhất của Sài Gòn – TP.HCM Nguyễn Thị Minh Khai. Đây là vở diễn về một hình tượng nhân vật lịch sử có thật, cũng đã có những vở kịch nói và cải lương về đề tài này, nhưng có lẽ điều khác biệt ở đây chính là góc nhìn mới trẻ trung về người nữ anh hùng.
Các nghệ sĩ tham gia trong vở “Câu hò đất mẹ”
Hiện lên rất rõ trong vở diễn là sự cảm nhận của những con người hiện đại ngày nay với lịch sử cách mạng, có lẽ vì thế mà câu chuyện diễn ra rất trẻ trung, rất đời, không hô hào khẩu hiệu…
1.Chị Nguyễn Thị Minh Khai – chiến sĩ cộng sản kiên cường, bất khuất, Bí thư Thành ủy đầu tiên TPHCM – bị tòa án thực dân Pháp kết án tử hình khi vừa 31 tuổi. Chuyện kịch bắt đầu từ những lời tuyên án của thực dân Pháp, sau tiếng chuông tòa trong dòng hồi tưởng… cuộc đời và tấm gương của người nữ anh hùng được mở ra!
Trước giờ thi hành án tử, lắng lòng chị nhớ quê hương, nhớ cha nhớ mẹ… Nhớ con gái chỉ một tháng tuổi đã phải rời bầu sữa để mẹ đi làm cách mạng. Nhớ chồng, người đồng chí, người chỉ huy – anh Lê Hồng Phong – với tình yêu thương đôi lứa quyện hòa với tình yêu đất nước, quê hương… Nhớ những người đồng đội vì lý tưởng cách mạng đã cùng sẻ chia gian khổ, hy sinh…
Vì muốn tiếp cận khán giả trẻ nên đạo diễn Hoàng Duẩn đã chọn hướng tiếp cận khác, anh đặt hàng tác giả Nguyễn Thanh Bình viết kịch bản gợi ý cả ý đồ dàn dựng và đối tượng khán giả chính của vở diễn là học sinh, sinh viên… Với lối “kể chuyện” nhanh, biết cách chọn điểm nhấn hợp lý, vở diễn có cả nước mắt nhưng không bi lụy, có cả lòng căm thù nhưng không hô hào lên gân; không gian trải dài từ quê hương 18 thôn vườn trầu đến Matxcova xa xôi, từ khám lớn Sài Gòn đến chuồng cọp Côn Đảo… cứ thế gần 120 phút kịch trôi qua rất nhanh.
Cảnh trong vở “Câu hò đất mẹ”
2.Nghệ sĩ Như Huỳnh người đóng vai Nguyễn Thị Minh Khai cho biết: “Khi được đạo diễn Hoàng Duẩn đề nghị vào vai Nguyễn Thị Minh Khai, tôi và anh đã bàn luận rất nhiều kể cả trong giai đoạn tác giả đang viết kịch bản. Tôi thích cách làm việc của anh, rất tâm huyết, trẻ trung và có chiều sâu. Chúng tôi dựng vở diễn này như tấm lòng tri ân của hậu thế với những hy sinh của thế hệ đi trước. Ngoài đọc kịch bản, đạo diễn Hoàng Duẩn còn sưu tầm những bài báo, những tư liệu và đề nghị chúng tôi đọc. Anh có học trò làm việc ở Trung Tâm bảo tồn di tích Quốc Gia ở Côn Đảo anh nhờ cung cấp những thông tin về Lê Hồng Phong kể cả những tư liệu, hình ảnh về mâm cơm tù… Thông qua vai diễn lần này tôi còn học được cách làm kịch cách mạng một cách nghiêm túc, tâm huyết của cả ê kíp, chúng tôi cũng đã về Ngã Ba Giồng nơi đang thờ chị Nguyễn Thị Minh Khai và các chiến sĩ cách mạng hy sinh trong Cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ để dâng hương”.
| Vở diễn “Câu hò đất mẹ” (Tác giả Nguyễn Thanh Bình; Đạo diễn Hoàng Duẩn) sẽ tham dự Liên hoan sân khấu Kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc 2021 với sự tham gia của các diễn viên: Như Huỳnh, Võ Tấn Phát, Bảo Trí, Mai Dũng, Cẩm Linh, Kim Tuyết, Minh Trọng, Hoàng Trịnh… Suất diễn đầu tiên vào lúc 19 giờ 30 phút ngày 09-1-2022 tại sân khấu Trường ĐH Văn hóa TP.HCM. |
TS. Trịnh Đăng Khoa, Trưởng Khoa Quản lý văn hóa nghệ thuật Trường Đại học Văn hóa TP.HCM cho biết: “Thời nào cũng có người trẻ, những người trẻ yêu nước bằng cách này hay cách khác, cho nên cách mà họ – những đạo diễn và diễn viên trẻ thể hiện hình tượng về những thế hệ anh hùng cách mạng trên sân khấu cũng chính là sự thể hiện tình yêu cách mạng của chính họ hôm nay. Chỉ có thấu cảm sâu sắc từ bên trong mới giúp ta thể hiện ra bên ngoài chân thực nhất bản chất của vấn đề, đó là một nguyên lý căn cơ của nghề sáng tạo nhân vật, hành động trên sân khấu và êkip “Câu hò đất mẹ” đã chạm tới điều này. Tươi trẻ, lãng mạn, kịch tính, dám thể hiện chí khí cách mạng theo cách họ hiểu và họ diễn lại lịch sử cũng là một cách trân trọng, tôn vinh những giá trị quá khứ của những người trẻ được giáo dục tốt hôm nay”.
Theo đạo diễn Hoàng Duẩn thì: “Những anh hùng cách mạng cũng là con người, nhưng họ vĩ đại ở chỗ biết gạt đi những tình riêng để lo cho nghĩa chung của dân tộc, tổ quốc. Trong cuộc sống ngày nay tấm gương của họ vẫn rất cần cho giới trẻ noi theo, học sinh – sinh viên khi xem vở diễn sẽ cảm thấy có những động lực thôi thúc mình trong việc học tập, làm việc, cống hiến. Vở diễn ra mắt vào dịp kỷ niệm Ngày Nam bộ kháng chiến và công diễn chính thức vào ngày 9-1-2022 là Ngày Học sinh – Sinh viên nên điều đó càng ý nghĩa hơn. Vở diễn cũng là tác phẩm hưởng ứng cuộc vận động sáng tác, quảng bá các tác phẩm “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh do Đảng ủy Khối cơ sở Bộ VH-TT&DL tổ chức. Dự kiến sau khi hết dịch bệnh sinh viên – học sinh được đến trường chúng tôi sẽ tổ chức biểu diễn cho sinh viên các Khoa của Trường Đại học Văn hóa TP.HCM và lưu diễn tại các trường đại học, cao đẳng, THPT và các địa phương khác”.
Đạo diễn Hoàng Duẩn (thứ 2 từ trái sang) cùng các nghệ sĩ tham gia trong vở “Câu hò đất mẹ” đến dâng hương chị Nguyễn Thị Minh Khai tại nhà thờ Ngã Ba Giồng
3.Làm kịch lịch sử cách mạng trong giai đoạn này là điều cần khích lệ. Với việc chọn điểm xuất phất là từ một ngôi trường Đại học chuyên về lĩnh vực văn hóa nghệ thuật để cho ra đời tác phẩm đó là sự lựa chọn tinh tế khi những người làm nghề đã biết khán giả đầu tiên của mình là ai. Trường Đại học Văn hóa TP.HCM đã mạnh dạn kết hợp với công ty TNHH Tổ chức biểu diễn Phiêu Linh dưới sự định hướng của Đảng ủy Khối cơ sở Bộ VH-TT&DL, vở diễn vì thế đi đúng định hướng và mong muốn ngay từ khi phôi thai tác phẩm.
Kịch cách mạng vẫn luôn có một chỗ đứng nhất định trong lòng khán giả, dựng kịch giới thiệu về các nhân vật lịch sử có công lao với vùng đất Sài Gòn – TP.HCM – Phương Nam cũng như cả nước là việc nên làm. Vấn đề là nếu biết chọn hướng tiếp cận, đối tượng hưởng thụ, chọn lựa phương thức sản xuất các tác phẩm nghệ thuật trong giai đoạn hiện nay thì tuổi thọ và giá trị của các vở diễn sẽ được vang xa.
Bài, ảnh: Hoàng Hạc
Bình luận (0)