Quy trình xử lý rác thải có nguy cơ chứa mầm bệnh Covid-19 ở TP.HCM ra sao?

Theo PGS-TS Phùng Chí Sỹ, Giám đốc Trung tâm công nghệ môi trường (ENTEC), trong bối cảnh dịch Covid-19 phát sinh và lây lan trong cộng đồng, rác thải sinh hoạt tại khu vực có người nhiễm hoặc nghi nhiễm Covid-19 không thể xem là rác thải sinh hoạt thông thường mà là rác thải có nguy cơ lây nhiễm bệnh và cần được thu gom, xử lý như rác y tế nguy hại.

Do đó, trước khi rác thải này được đưa ra khỏi hộ gia đình và khu dân cư bị cách ly cần phải được phun khử khuẩn. Rác thải phải được vận chuyển trên phương tiện khép kín để tránh nguy cơ phát tán mầm bệnh ra cộng đồng, nhất là chủng vi rút biến thể có thể lây truyền qua đường không khí.

Công nhân thu gom của CITENCO được trang bị đồ bảo hộ an toàn. ẢNH: LAN THƯƠNG

Về vấn đề này, ông Huỳnh Minh Nhựt, Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP.HCM (CITENCO), cho biết hiện nay toàn bộ rác thải y tế tại các bệnh viện, trung tâm và phòng khám đa khoa đều do CITENCO thu gom và xử lý theo quy trình nghiêm ngặt của chất thải nguy hại, ước tính khoảng 23 tấn/ngày.

Riêng từ đầu năm 2020 đến nay, khi dịch Covid-19 bùng phát, công ty được UBND TP.HCM chỉ đạo phụ trách thu gom rác thải sinh hoạt tại khu vực cách ly người bệnh nhiễm Covid-19, hiện ước tính khoảng 12 tấn/ngày.

Rác trước khi thu gom để đưa lên xe vận chuyển chuyên dụng (thùng kín) phải thực hiện phun xịt khử khuẩn. ẢNH: LAN THƯƠNG

Trong làn sóng dịch Covid-19 thứ 4, số lượng người cách ly tập trung và cách ly tại khu dân cư tăng cao. Hiện công suất tiếp nhận và xử lý rác thải y tế, rác thải từ khu vực cách ly tập trung đã đạt mức 35 tấn/ngày, trong khi công suất xử lý tối đa của CITENCO là 42 tấn/ngày. Do đó, nếu tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và lượng rác có nguy cơ tăng mạnh sẽ vượt quá khả năng xử lý của công ty.

Tuy nhiên, ông Huỳnh Minh Nhựt cho biết thêm hiện công ty chỉ thu gom rác thải y tế và rác thải sinh hoạt tại khu vực do TP.HCM thực hiện cách ly người nhiễm hoặc nghi nhiễm Covid-19 tập trung. Còn với rác thải phát sinh từ quận huyện, những khu vực dân cư bị phong tỏa do có người nghi nhiễm hoặc nhiễm Covid-19 thì quận, huyện phụ trách thu gom.

Rác thải phải được bọc kín trong thùng chứa, dán nhãn cảnh báo nguy cơ nhiễm bệnh. LAN THƯƠNG

Để đảm bảo công tác thu gom rác tại khu vực cách ly được thông suốt, tránh tình trạng ứ đọng rác, gây nguy cơ lây nhiễm chéo trong khu cách ly, CITENCO đã bố trí thường trực một đội hơn 300 công nhân (bao gồm lực lượng trực tiếp và gián tiếp). Tần suất hoạt động của các công nhân là 3 ca/ngày và 24/24 giờ. Hiện công ty đã đề xuất UBND TP.HCM hỗ trợ tiêm ngừa vắc xin Covid-19 cho lực lượng này do nguy cơ phơi nhiễm rất cao.

Quy trình thu gom rác thải chứa mầm bệnh Covid-19

Quy trình thu gom và xử lý loại rác thải y tế và rác thải từ khu vực cách ly có nguy cơ bị nhiễm Covid-19 được thực hiện theo tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt. Rác thải phải được bọc kín trong thùng chứa hoặc túi chuyên dụng màu vàng, dán nhãn cảnh báo nguy cơ nhiễm bệnh. Công nhân thu gom của công ty được trang bị đồ bảo hộ an toàn. Rác trước khi thu gom để đưa lên xe vận chuyển chuyên dụng (thùng kín) phải thực hiện phun xịt khử khuẩn.

Rác thải khi vận chuyển về Công trường xử lý rác Đông Thạnh (H.Hóc Môn, TP.HCM) tiếp tục phun xịt khử khuẩn một lần nữa trước khi đưa vào xử lý bằng công nghệ đốt ở nhiệt độ cao. Thậm chí, tro chất thải sau khi đốt xong phải được hoá rắn và chôn lấp tại bãi chôn lấp an toàn dành riêng cho chất thải nguy hại.

Rác thải khi vận chuyển về Công trường xử lý rác Đông Thạnh tiếp tục phun xịt khử khuẩn một lần nữa trước khi đưa vào xử lý bằng công nghệ đốt ở nhiệt độ cao. ẢNH: LAN THƯƠNG

Theo thống kê của Sở TN-MT TP.HCM, hiện trung bình mỗi ngày trên địa bàn TP.HCM phát sinh khoảng 9.000 – 11.000 tấn rác thải sinh hoạt. Hoạt động thu gom chất thải rắn sinh hoạt hiện nay do 2 nhóm đơn vị thực hiện. Đối với hệ thống công lập do CITENCO và Công ty Dịch vụ công ích quận/huyện thực hiện, thu gom 40% khối lượng rác. Còn hệ thống dân lập do các công ty tư nhân, lực lượng thu gom rác dân lập thực hiện, thu gom 60% khối lượng.

Công nhân CITENCO hoạt động 3 ca/ngày và 24/24 giờ để xử lý rác thải nguy hại khi toàn TP.HCM giãn cách xã hội. LAN PHƯƠNG

Theo PGS-TS Phùng Chí Sỹ, với lực lượng công nhân vệ sinh môi trường đang phải làm nhiệm vụ thu gom rác trực tiếp tại khu vực có người lây nhiễm Covid-19 trên cả nước nói chung và TP.HCM nói riêng phải được xếp vào nhóm tuyến đầu chống dịch, là những người có nguy cơ lây nhiễm cao, cần được ưu tiên tiêm ngừa vắc xin phòng Covid-19.

Bên cạnh đó, cần siết chặt quy trình thu gom rác thải từ khu vực có người nhiễm hoặc nghi nhiễm Covid-19, kết hợp đẩy nhanh đầu tư công nghệ xử lý rác thải này, giảm thiểu nguy cơ lan truyền dịch bệnh rộng trong cộng đồng.

Phun rửa thùng rác để đảm bảo vệ sinh môi trường. ẢNH: LAN THƯƠNG

Rác thải phát sinh từ khu vực cách ly dịch Covid-19 là chất thải y tế