Bộ cờ vua dành cho người khiếm thị

Với mong muốn được góp thêm niềm vui cho những người khiếm thị, chị Trần Thị Trà cùng các bạn đoàn viên, thanh niên phường Đa Kao (Q.1, TP.HCM) đã “biến” bộ cờ vua thông thường thành bộ cờ vua dành cho người khiếm thị.

Các em khiếm thị đang thử nghiệm bộ cờ vua dành cho người khiếm thị của chị Trần Thị Trà cùng các bạn đoàn viên, thanh niên phường Đa Kao

Tạo niềm vui cho người khiếm thị

Lúc còn đảm nhiệm vai trò là Bí thư Đoàn phường Đa Kao, chị Trà đã có nhiều cơ hội cùng với các bạn đoàn viên, thanh niên tham gia vào những hoạt động thiện nguyện. Những hoạt động ấy đã giúp chị Trà nhận thấy rằng, người khiếm thị dù không nhìn thấy được ánh sáng nhưng nhu cầu vui chơi, giải trí của họ cũng giống như những người bình thường. Họ cũng có thể tham gia những hoạt động, trò chơi dành cho người sáng mắt, trong đó có bộ môn cờ vua. Đây là bộ môn đang được cộng đồng người khiếm thị quan tâm và đã có không ít kỳ thủ khiếm thị “hạ gục” đối thủ sáng mắt trong nước lẫn quốc tế. Tại TP.HCM, Thư viện sách nói Hướng Dương từ lâu đã trở thành nơi dạy và tổ chức các cuộc thi đấu cờ vua dành cho người khiếm thị, tuy nhiên, số lượng bộ cờ vua tại thư viện này lại rất ít so với nhu cầu của người khiếm thị. Mặt khác, một bộ cờ dành cho người khiếm thị lại có giá khá đắt, khoảng 850 ngàn đồng/bộ, vượt quá khả năng của người khiếm thị. Quyết tâm cải thiện giá cả của bộ cờ vua cũng như tạo cơ hội cho người khiếm thị có thêm niềm vui để vươn lên, sống tốt, chị Trà đã cùng với các bạn đoàn viên, thanh niên “biến” bộ cờ vua thông thường thành bộ cờ vua dành cho người khiếm thị.

Từ ý tưởng sáng tạo đến thực tế là biết bao trăn trở, tìm tòi, thử nghiệm và cả thất bại. Đầu tiên các thành viên trong nhóm lựa chọn bộ cờ vua có size lớn nhất, sau đó dùng những vật liệu như giấy nhám, tấm fomica cùng nhiều loại keo 502, silicon, keo sữa… nhưng không đạt yêu cầu. Sau nhiều thử nghiệm, các thành viên mới tìm ra vật liệu phù hợp nhất là tấm alu (1,75 ly) và keo 888 – loại keo có độ kết dính cao và vô cùng chắc chắn.

Theo chị Trà, để hoàn thành một bộ cờ vua dành cho người khiếm thị, đầu tiên người thực hiện phải cắt thanh alu thành các mảnh ô vuông vừa bằng 1 ô cờ rồi dán lên tất cả ô cờ màu đen, làm cho ô cờ đen cao hơn ô trắng để người khiếm thị sờ để phân biệt; tiếp đến vẽ hai đường chéo ở tất cả các ô cờ để xác định tâm rồi khoan tạo lỗ cắm khi đi các quân cờ. Đối với quân cờ, dùng kim châm một đầu có hạt tròn, hơ nóng đầu kim cắm lên đầu các quân đen để phân biệt cờ đen, cờ trắng, khi người khiếm thị chơi cờ chỉ cần sờ lên đầu quân cờ, quân cờ nào có hạt tròn là quân đen; cuối cùng, khoan lỗ dưới đế các quân cờ, cắm đầu dài đinh vào, đổ keo để cố định các chốt cắm, khi chơi cờ người khiếm thị sẽ đi cờ bằng cách cắm quân cờ xuống lỗ trên bàn cờ.

Sáng kiến được nhân rộng

Sau nhiều ngày miệt mài thực hiện, 11 bộ cờ vua đầu tiên dành cho người khiếm thị đã hoàn thành và trao cho Thư viện sách nói Hướng Dương trong niềm vui và tự hào của các bạn đoàn viên thanh niên vì tự tay mình đã tạo ra được sản phẩm có ích cho những người khiếm thị. Nhận thấy sáng kiến hay, thiết thực, bà Nguyễn Thị Thu Hường (Phó Chủ tịch UBND Q.1) đã tài trợ cho nhóm một khoản tiền để triển khai cho thanh niên các Đoàn phường nhân rộng ý tưởng tặng cho những người khuyết tật có đam mê với bộ môn cờ vua. Đến nay, đã có hơn 50 bộ cờ vua tặng cho Trường khuyết tật Đồng Nai, Trường khuyết tật Tây Ninh, Trường khuyết tật An Giang, mái ấm Bừng Sáng… “Với sáng kiến này, chúng tôi hy vọng sẽ giúp người khiếm thị, đặc biệt là các em thanh thiếu nhi khiếm thị đam mê cờ vua được chơi cờ, rèn luyện, tự tin tham gia các giải thi đấu cờ vua lớn. Bởi từ lâu, bộ môn cờ vua được xem là bộ môn thể thao trí tuệ, rèn luyện trí thông minh, bản lĩnh, khả năng chấp nhận thất bại, vượt lên khó khăn, rất thích hợp cho người khiếm thị…” – chị Trà chia sẻ.

Cũng thông qua sáng kiến này đã giúp đoàn viên thanh niên được trải nghiệm, tạo ra sản phẩm có ích cho người mù, hiểu được giá trị sức lao động, biết yêu thương, chia sẻ với những người có hoàn cảnh kém may mắn, từ đó, tạo động lực hơn nữa trong học tập và rèn luyện. “Chúng tôi cũng mong muốn kêu gọi cộng đồng, xã hội, từ cá nhân tới tổ chức, quan tâm hơn nữa tới tâm tư, nguyện vọng của người khiếm thị nói riêng, người khuyết tật nói chung, giúp đỡ người khuyết tật có điều kiện hòa nhập cộng đồng” – chị Trà kỳ vọng.

Với tính khả thi và có ý nghĩa thiết thực, sáng kiến về bộ cờ vua dành cho người khiếm thị của chị Trà và các bạn đoàn viên, thanh niên phường Đa Kao vinh dự đoạt giải thưởng Lê Thị Bạch Cát năm 2020 do Quận đoàn Q.1 tổ chức.

Bài, ảnh: H.Trinh