Niềm tin bị thách thức

Niềm tin của người dân vào chương trình tiêm chủng mở rộng đến nay vẫn còn là thách thức rất lớn của ngành y tế, nếu không có những giải pháp hiệu quả, quyết liệt.

Hai ngày qua, việc một công ty tư nhân ở TP.HCM không có giấy phép kinh doanh trong lĩnh vực y tế treo băngrôn giới thiệu “Điểm đăng ký dịch vụ tiêm văcxin 5 trong 1” đã gây sốt trên mạng xã hội. 

Người có con trong tuổi tiêm ngừa biết tin đã thông báo cho bạn bè rồi vội vã chạy tới đăng ký. Và muốn con được tiêm văcxin này họ phải đóng trước 500.000 đến 1 triệu đồng, tùy số lượng mũi tiêm.

Có người cho rằng “văcxin hiếm quá nên mới có kẻ đục nước béo cò”. Không chỉ người dân, một bác sĩ chuyên khoa nhiễm nổi tiếng cũng phải “la” trên Facebook rằng: “Tới mức này thì cũng lạ quá rồi”.

Đúng là lạ quá, nhưng công ty này đã đánh trúng tâm lý và nhu cầu có thật của các phụ huynh có con nhỏ muốn tiêm ngừa văcxin dịch vụ.

Hơn một năm nay, khi thị trường khan hiếm văcxin dịch vụ 5 trong 1, 6 trong 1, không ít phụ huynh phải đưa con ra nước ngoài tiêm ngừa, dù giá văcxin đắt gấp đôi, gấp ba Việt Nam và phải tốn kém nhiều chi phí khác.

Thế nhưng, nhiều phụ huynh vẫn đưa con đi nước ngoài tiêm văcxin dịch vụ dù trong nước có sẵn văcxin Quinvaxem của chương trình tiêm chủng mở rộng, lại còn được tiêm ngừa miễn phí. Điều này cho thấy một bộ phận người dân vẫn không tin tưởng vào văcxin Quinvaxem.

Vì sao như vậy? Vài năm gần đây, sau khi xảy ra một số biến cố nghiêm trọng liên quan một phần đến tiêm chủng đã khiến không ít phụ huynh có con nhỏ lo lắng, còn ngành y tế thì lúng túng.

Người dân vẫn chưa được cán bộ y tế cung cấp đầy đủ thông tin về lợi ích của việc tiêm chủng, chưa thông tin rõ ưu điểm của văcxin trong chương trình tiêm chủng mở rộng so với văcxin dịch vụ. Nếu họ hiểu rõ thì chắc chắn sẽ không còn băn khoăn, quay lưng với Quinvaxem để khốn khổ tìm kiếm văcxin dịch vụ.

Từ việc giới thiệu “Điểm đăng ký dịch vụ tiêm văcxin 5 trong 1” của công ty tư nhân này còn làm lộ ra cái lạ khác của ngành y tế. Hiện nay ngành y tế mới chỉ quản lý chặt hơn mười loại văcxin trong chương trình tiêm chủng mở rộng, còn hơn 20 loại văcxin dịch vụ khác – trong đó có văcxin 5 trong 1, 6 trong 1 – bị bỏ ngỏ.

Việc bỏ ngỏ này không chỉ có thể dẫn đến bỏ sót hoặc trùng lặp mũi tiêm ở trẻ mà còn là cơ hội cho một số công ty công khai thu lợi bất chính, như việc nâng giá văcxin Pentaxim cao gấp 
3 – 4 lần so với giá trị thật.

Không thể phủ nhận sau gần 30 năm triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, ngành y tế đã đạt được các chỉ tiêu về tiêm chủng và thực hiện đầy đủ các mục tiêu cam kết quốc tế về tiêm chủng mở rộng.

Nhờ đó, mỗi năm tại VN có khoảng 1,2 – 1,3 triệu trẻ em được tiêm chủng miễn phí 11 loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và kể từ khi có chương trình tiêm chủng mở rộng, ước có khoảng 43.000 trẻ em đã được cứu sống nhờ văcxin. Nhiều loại bệnh nguy hiểm khác cũng đã được loại trừ, giảm hẳn như bại liệt, uốn ván sơ sinh, sởi, viêm gan…

Thế nhưng, niềm tin của người dân vào chương trình tiêm chủng mở rộng đến nay vẫn còn là thách thức rất lớn của ngành y tế, nếu không có những giải pháp hiệu quả, quyết liệt.