Đồng loạt kiểm tra khí thải xe gắn máy và mô tô

Theo Vụ Môi trường – Bộ GTVT, hiện nay, tại các đô thị của Việt Nam, phương tiện đi lại chủ yếu vẫn là mô tô, xe gắn máy. Riêng TP.HCM, số hộ gia đình có xe gắn máy chiếm đến 98% và Hà Nội, số hộ gia đình có xe gắn máy chiếm hơn 87% tổng lưu lượng xe hoạt động trong nội thành. Tính chung cả nước hiện có khoảng 27 triệu xe gắn máy, hơn một triệu ô tô cá nhân. Các cơ quan chức năng dự báo số lượng xe gắn máy còn tiếp tục tăng mạnh trong vòng 5 – 10 năm nữa do sự gia tăng về nhu cầu giao thông. Trong đó, số xe cũ, xe đã sử dụng nhiều năm và hiện tại không đạt tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật, tiêu chuẩn bảo vệ môi trường, có thể gây nguy hiểm khi tham gia giao thông chiếm tỷ lệ rất lớn. Từ thực tế trên, Dự thảo chiến lược phát triển GTVT bền vững đặt ra nhiều biện pháp nhằm hạn chế ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn từ xe cá nhân. Trong đó, mô tô, xe máy là nhóm được ưu tiên áp dụng nhiều biện pháp kiểm soát, đặc biệt là việc áp dụng niên hạn đối với xe mô tô, xe máy để loại bỏ xe 2 bánh cũ.

Theo Luật Giao thông Đường bộ (GTĐB) sửa đổi bổ sung năm 2008, xe mô tô 2, 3 bánh, xe gắn máy, kể cả xe máy điện đều phải áp dụng niên hạn sử dụng. Luật GTĐB mới cũng bắt buộc xe mô tô 2, 3 bánh, xe gắn máy khi lưu thông phải đảm bảo các quy định về chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Được biết, niên hạn sử dụng của xe mô tô 2, 3 bánh sẽ do Chính phủ quy định trên cơ sở cân nhắc về kinh tế, mức tiêu hao nhiên liệu qua thời gian sử dụng xe, tỷ lệ % trong vận chuyển bị ảnh hưởng khi áp dụng niên hạn. Trước mắt, Cục Đăng kiểm sẽ tổ chức thăm dò dư luận trước khi xây dựng các văn bản hướng dẫn luật, quy định mức niên hạn sử dụng đối với mô tô 2, 3 bánh và xe gắn máy.

Theo thống kê từ Cục Đăng kiểm Việt Nam thì xe mô tô, xe gắn máy là nguồn chính gây ô nhiễm môi trường không khí hiện nay tại các khu đô thị lớn. Trước đây, Thủ tướng Chính phủ từng ban hành Quyết định số 249/2005/QĐ-TTg quy định xe mô tô, xe gắn máy sản xuất, nhập khẩu mới phải được kiểm soát theo mức tiêu chuẩn Euro. Còn về việc kiểm soát khí thải xe máy đang lưu hành, Cục Đăng kiểm Việt Nam xây dựng Đề án và trình Chính phủ phê duyệt, khả năng sẽ thực hiện trong năm nay (giai đoạn từ năm 2010-2011), thí điểm tại Hà Nội và TP.HCM. Đến năm 2012-2013 triển khai tại Hà Nội và TP.HCM, tập trung vào các xe cũ trên 10 năm sử dụng; năm 2014 triển khai tại các thành phố loại 1; năm 2015 tại các thành phố loại 2 và sau năm 2015 sẽ thực hiện trên cả nước. Biện pháp kiểm soát là tiến hành kiểm tra khí thải định kỳ bắt buộc 1 năm/lần, những xe có dán tem, cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn mới được phép tham gia giao thông…

Cục Đăng kiểm sẽ thành lập một số trạm kiểm tra phát thải muội khói ở Hà Nội, TP.HCM và một số thành phố khác, phạt tại chỗ những xe gây ô nhiễm. Kinh nghiệm cho thấy, nếu thực hiện kiểm tra, bảo dưỡng có chất lượng thì sẽ giảm độ phát thải CO và HC trong không khí từ 20% – 30%.