Nguồn nhân lực: Then chốt để phát triển đất nước

Trước câu hỏi liên quan đến chất lượng nguồn nhân lực hiện nay và vấn đề thừa thầy thiếu thợ của thanh niên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định nền kinh tế của chúng ta đang thiếu cả thầy lẫn thợ. Thực tế, dân số cả nước hiện nay là 88 triệu người, trong đó số người trong độ tuổi lao động là 60 triệu, chiếm 66% dân số. Có thể nói đất nước ta đang trong giai đoạn dân số vàng (giai đoạn này bắt đầu từ năm 2007, dự báo kéo dài 30, 35 năm). Trong số 60 triệu người đó, đến 2012 số lao động qua đào tạo các cấp mới chiếm 46%. Nhưng trong số 46%, có 8% từ ĐH trở lên, trong khi các nước phát triển hầu hết những người lao động trong độ tuổi đều được đào tạo, đào tạo lại, và trong số lao động được đào tạo thì tỷ lệ từ ĐH trở lên khá cao, như Malaysia là 20,1%, Thái Lan 14,2%, Hàn Quốc 33,6%. Mặt khác, nếu tính số SV trên 1 vạn dân thì năm 2011 Việt Nam mới có 250 SV từ CĐ trở lên, trong khi tỷ lệ của Thái Lan từ năm 2005 là 374, Hàn Quốc 674, Nhật Bản 316, Pháp 359, Anh 380, Úc 504, Hungary 432, Chile 407… Cơ cấu đào tạo hiện còn bất hợp lý được thể hiện qua các tỷ lệ: ĐH và trên ĐH là 1, trung học chuyên nghiệp là 1,3 và công nhân kỹ thuật là 0,92; trong khi trên thế giới, tỷ lệ này là 1-4-10.

Một lần nữa, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định Việt Nam thiếu cả thầy lẫn thợ, cơ cấu chưa hợp lý. Do đó, Chính phủ ban hành chiến lược phát triển GD-ĐT đến năm 2020, dạy nghề đến 2020, chiến lược và quy hoạch phát triển nguồn nhân lực. Mới đây, Hội  nghị Trung ương có kết luận chỉ đạo về vấn đề này, với tinh thần làm sao nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển nhanh bền vững các loại hình đào tạo. Theo Thủ tướng, Chính phủ đánh giá cao các bạn có khả năng, điều kiện thi đỗ CĐ, ĐH, trên ĐH. Đồng thời, Chính phủ cũng đặt ra quyết tâm, mục tiêu là không để SV nào thi đỗ CĐ, ĐH bỏ học vì điều kiện kinh tế, không có tiền đóng học phí. Thủ tướng cũng cho biết trong hướng nghiệp và dạy nghề thì Chính phủ giao cho Đoàn Thanh niên nên tập trung vào hướng nghiệp và giới thiệu việc làm và phải làm tốt vấn đề này.

Vấn đề được thanh niên quan tâm lớn nhất hiện nay chính là chất lượng nguồn nhân lực. Ngoài việc tạo ra các hành lang chính sách hấp dẫn để thu hút người tài về nước thì nguồn nhân lực trong nước cũng phải được nâng lên. Theo Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, lâu nay khi xây dựng kế hoạch, các ngành, các địa phương đều nhấn mạnh nhiều đến vấn đề vốn, khai thác đất, nhưng chăm lo nhân lực cho ngành, cho địa phương thì chưa rõ. Thứ nữa là người sử dụng lao động chính là các doanh nghiệp thì có than phiền về nguồn nhân lực, nhưng doanh nghiệp làm gì để giải quyết thì chưa nhiều. Chúng ta cần chuyển từ giai đoạn than phiền sang cùng bắt tay với Nhà nước, ai cần người đó phải hành động, nơi thu hút lao động lớn nhất là doanh nghiệp, họ có nhu cầu sẽ tuyển dụng, nhất là doanh nghiệp nước ngoài đến tận trường, SV chưa ra trường đã trao học bổng.

Bên cạnh đó, để SV có thể yên tâm học tập và được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cũng cho biết, năm 2009, Thủ tướng làm việc với các trường ĐH qua phản ánh tỷ lệ SV ở ký túc xá mới 22% (năm 2009), nhiều em ở trọ khó khăn cả môi trường học tập và văn hóa… Thủ tướng đã yêu cầu chỉ đạo có chương trình xây dựng ký túc xá cho SV mà theo tiêu chí quốc tế là 60%. Năm 2009-2012, chúng ta triển khai chương trình, đặt mục tiêu xây dựng 200.000 chỗ ở trong ký túc xá cho SV, đến nay đã làm được 300.000 chỗ, nâng tỷ lệ SV ở ký túc xá lên 34%. Kinh phí cho chương trình ký túc xá thì phát hành trái phiếu Chính phủ, chúng ta không thể phát hành nhanh và chương trình sẽ vẫn tiếp tục từ nay, phấn đấu trước 2020 đạt 60%. Về vấn đề này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng cho biết thêm: Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm, làm hết sức mình để chăm lo phát triển GD-ĐT cho thế hệ trẻ. Ngay cả trong điều kiện khó khăn này vẫn đảm bảo đủ vốn cho SV được vay học tập. Thủ tướng vừa ký quyết định phân bổ vốn ngân sách từ nay cho đến 2015. Ưu tiên đầu tiên của Chính phủ là kinh phí cho xây dựng ký túc xá không thiếu một đồng nào theo kế hoạch. Nhưng có một điều Thủ tướng cũng rất mong các bạn hãy nỗ lực hết sức để học tập, học nữa, học mãi, chỉ có học, học giỏi chúng ta mới góp phần xây dựng đất nước ngày đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác Hồ từng mong muốn.

Kết thúc buổi đối thoại, Thủ tướng đã gửi những lời chúc tốt đẹp nhất đến toàn thể thanh niên Việt Nam. Đồng thời, ông cũng mong mỏi thanh niên Việt Nam học tập để đóng góp nhiều hơn cho đất nước.

Nghiêm Huê