Tham vấn tâm lý trong nhà trường: Giáo viên chủ động tìm đến học sinh

Đó chỉ là một trong những tình huống mà GV, cán bộ quản lý tại các đơn vị trường học vẫn thường gặp được đưa ra tại Hội thảo công tác tư vấn trường học do Sở GD-ĐT TP.HCM tổ chức ngày 21-12. Trước những tình huống như vậy, công tác tham vấn tâm lý (TVTL) là một trong những phương thuốc hữu hiệu nhất.

Mặc dù được đánh giá có vai trò quan trọng trong việc góp phần hỗ trợ và can thiệp với những học sinh (HS) gặp khó khăn trong đời sống tâm lý, hành vi ứng xử… nhưng số lượng GV TVTL tại các trường hiện nay vẫn còn hạn chế. Trong số 429 GV TVTL tại các trường thì chỉ có 108 người chuyên trách, số còn lại đều là GV đang giảng dạy, GV đã về hưu, trợ lý thanh niên, giám thị kiêm nhiệm.

Trên thực tế, công tác TVTL được tổ chức khá phong phú, đa dạng dưới nhiều hình thức: Tại phòng TVTL, tư vấn chuyên đề tại các lớp học, qua hộp thư, email hoặc điện thoại… nên các trường rất linh hoạt trong vấn đề sử dụng nhân lực. Cô Lê Thị Ngọc Điệp, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (Q.1), cho biết nhà trường đã vận động được sự hỗ trợ từ Ban đại điện cha mẹ HS để thành lập tổ tư vấn từ chính phụ huynh (trong đó có chuyên gia về tâm lý, bác sĩ…). “Ngoài hai chuyên viên cơ hữu luân phiên trực mỗi ngày, Ban đại diện cha mẹ HS còn thay phiên nhau trực ở phòng TVTL để nói chuyện với các em. Tâm tư, nguyện vọng của HS là một trong những tiêu chí quan trọng để có sự thống nhất giữa gia đình và nhà trường trong việc đảm bảo các hoạt động”, cô Lê Thị Ngọc Điệp khẳng định.

Trong khi đó, cô Nguyễn Thị Mỹ Thu, GV TVTL Trường THPT Mạc Đĩnh Chi, cho biết các chuyên đề về tình bạn, tình yêu, sức khỏe sinh sản, xây dựng lối sống lành mạnh nhà trường phối hợp mời các chuyên gia như GS.TS Trần Văn Khê, chuyên viên tâm lý Lý Thị Mai… để làm phong phú nội dung và kích thích sự say mê của các em. Còn cô Ngô Thị Việt Tâm, GV TVTL Trường Trung tiểu học Bắc Mỹ, “bật mí”: Nhà trường sử dụng cả HS để tham gia TVTL cho các HS khác. “GV quản nhiệm sẽ chọn ra vài HS muốn được chứng tỏ mình để vừa làm “tai mắt” cho giám thị, GV TVTL, vừa để các em tiếp cận đối tượng cần tham vấn. Tình cảm lứa tuổi HS gần gũi nhau nên những lời khuyên của các em dễ được bạn tiếp thu, cùng tìm ra hướng giải quyết”, cô Ngô Thị Việt Tâm nói.

Do công tác TVTL tại các trường phần lớn là do GV kiêm nhiệm nên việc các tham vấn viên chủ động học hỏi, tiếp cận các nguồn thông tin được đẩy mạnh. Trước ý kiến cho rằng không nên để giám thị làm công tác TVTL, đại diện Trường THPT Thủ Thiêm phủ nhận: Giám thị làm công tác TVTL không có nghĩa là HS không tin tưởng. “Bản thân tôi vừa làm giám thị, vừa làm công tác kiêm nhiệm này nhưng vẫn có rất nhiều em tìm đến. Thậm chí, nhiều phụ huynh còn gọi điện cho tôi để trao đổi, giải quyết vấn đề của con em họ”, vị đại diện này cho biết.

Một trong những vấn đề bất cập được các trường bày tỏ tại hội thảo là khó khăn về kinh phí chi trả cho GV, phòng ốc để TVTL. Tuy nhiên, theo một số đại biểu, không nhất thiết là phải có phòng TVTL với đầy đủ tiện nghi thì HS mới tìm đến GV. “Các em thường ngại bạn bè biết mình vào phòng TVTL vì nghĩ chỉ những em có vấn đề mới “gõ cửa” phòng này. Thực tế là trường tôi có phòng TVTL nhưng rất ít HS vào, thường thì chúng tôi phải chủ động tìm đến HS hoặc các em liên lạc qua địa chỉ email, số điện thoại”, thầy Nguyễn Mạnh Hùng, Phó hiệu trưởng Trường THPT Marie Curie, cho biết. Đồng tình với ý kiến trên, thầy Nguyễn Lê Hải Thanh, Trợ lý thanh niên kiêm GV TVTL Trường THPT Trần Quang Khải, phân tích: TVTL là công việc mang tính chất phát hiện nên càng gần gũi với HS, GV càng giải quyết vấn đề dễ hơn, sâu sắc hơn. Và vì thế, GV phải là người đến với các em; sân trường, nhà giữ xe hay bất cứ chỗ nào thuận tiện cũng có thể trở thành phòng TVTL.

Về vấn đề kinh phí, chế độ làm việc, đãi ngộ cho GV TVTL, ông Nguyễn Hoài Chương, Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho biết tháng 8-2012, Sở GD-ĐT đã ban hành quyết định tạm thời về tổ chức và hoạt động công tác TVTL trường học, trong đó quy định cụ thể về thời gian làm việc, chế độ, chính sách (gồm: Trực phòng 4 buổi/ tuần, hưởng lương, chính sách theo ngạch bậc GV; được đảm bảo điều kiện về kinh phí, cơ sở vật chất, thời gian để hoạt động). Ngoài ra, ông cũng yêu cầu các trường chú trọng mở rộng đối tượng TVTL để tất cả các cá nhân trong nhà trường đều có thể tham gia công tác này.

“Không  phải cứ tuyển được GV TVTL là khoán hết mọi trách nhiệm cho họ. Thay vào đó, đội ngũ GV chủ nhiệm, GV bộ môn là những người trực tiếp gần gũi với các em sẽ dễ dàng hơn trong việc phát hiện, tiếp cận và giúp HS giải quyết vấn đề. Không nhất thiết phải là GV trẻ, mọi cá nhân có kinh nghiệm, lòng nhiệt tình với HS đều có thể tham gia”, ông Nguyễn Hoài Chương khẳng định.

Ngọc Anh