Sách tham khảo: Quản lý thế nào?

Xem ra, sứ mạng lịch sử của công văn số 6631đã hết. Trong thời gian tới, chắc chắn bộ sẽ phải có một văn bản mới để quản lý tốt hơn các STK trong nhà trường.

Tại buổi gặp gỡ báo chí bàn về vấn đề STK trong nhà trường được Bộ GD-ĐT tổ chức vừa qua, ông Phạm Ngọc Định, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học đề xuất mỗi môn học sẽ có một số tài liệu STK nhất định và bộ sẽ cho in danh mục STK đạt chất lượng lên trên bìa SGK để giáo viên, học sinh, phụ huynh có định hướng lựa chọn. Những sách được giới thiệu ở bìa SGK như vậy sẽ được thẩm định, chứ không phải xuất bản tràn lan mà không hề được thẩm định dẫn tới có “sạn” như hiện nay. Có thể thời gian tới bộ cần phải công bố danh sách các STK phụ huynh, học sinh nên lựa chọn. Còn ông Vũ Đình Chuẩn, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học cho biết hiện mỗi môn học được đưa vào nhà trường đều có hội đồng bộ môn. Việc thẩm định STK hoàn toàn có thể dựa vào các thành viên của hội đồng bộ môn này. Tất nhiên, phải có quy trình chặt chẽ, khách quan nếu không thì sẽ có tiêu cực. Nhưng nếu thế, làm thế nào để tránh được tiêu cực? Hơn nữa, việc quản lý STK rất khó thực hiện bởi các NXB chịu sự quản lý của Luật Xuất bản và Cục Xuất bản của Bộ Thông tin – Truyền thông, không thuộc Bộ GD-ĐT. Nếu quản lý vấn đề này, vô tình Bộ GD-ĐT đã “ôm vào người những thứ không phải của mình”. Hiện nay, cả nước có hơn 60 NXB. Các NXB này lại liên kết với nhiều công ty để xuất bản STK. Chính vì vậy, STK trên thị trường lúc nào cũng trong tình trạng dồi dào, thậm chí có cuốn chỉ đổi tiêu đề còn nội dung không có gì thay đổi so với những cuốn khác. Ông Nguyễn Công Hinh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục thường xuyên, Bộ GD-ĐT, cho rằng không thể bỏ mặc người dân nhưng chắc chắn một mình Bộ GD-ĐT không thể làm nổi. Ông Hinh cũng nhấn mạnh tới trách nhiệm của cơ quan quản lý đối với thị trường STK, cụ thể là Cục Xuất bản, Bộ Thông tin – Truyền thông phải có chế tài đủ mạnh với những loại sách không đảm bảo chất lượng.

Trong công văn 6631, Bộ GD-ĐT nêu rõ với các loại STK được sử dụng trong nhà trường, hiệu trưởng các trường phổ thông có trách nhiệm giao cho các tổ chuyên môn xem xét nội dung các STK đang lưu hành trong trường. Nếu phát hiện STK chưa chính xác hoặc không phù hợp với tính chất giáo dục phổ thông thì cần lưu ý HS trong việc sử dụng; nếu phát hiện có sai sót lớn ảnh hưởng đến dạy và học cần kịp thời báo cáo với cơ quan quản lý giáo dục. Công văn này cũng nêu rõ các cơ quan quản lý giáo dục và trường phổ thông không bắt buộc học sinh mua STK. Nhưng bằng hình thức này hay hình thức khác thì các NXB, công ty phát hành vẫn “bắt tay” được với giáo viên để STK đến được với học sinh và phụ huynh. Chính vì vậy có cuộc đua ngầm giữa các NXB. Còn có nhu cầu STK thì các NXB vẫn còn “đất” để sống.

Một vấn đề nữa là thời gian vừa qua, cuốn sách Bé làm quen với chữ cái của NXB ĐH Sư phạm có liên quan đến vấn đề nhạy cảm. Trong khi đó, từ trước tới nay, các thầy cô giáo cũng như các vị phụ huynh gần như tin tưởng tuyệt đối vào các ấn phẩm của NXB Giáo dục Việt Nam và NXB ĐH Sư phạm. 

Như vậy, chưa cần phải quản lý ai hay ôm vào mình những thứ không cần thiết, bộ hãy làm tốt công tác quản lý các NXB dưới tầm với của mình để các NXB này làm tốt công việc “gác cổng” tri thức.

Thiên Lam