Mô hình chính quyền đô thị: Cần tránh tình trạng “chạy chức, chạy quyền”

Ông Võ Viết Thanh – nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM khẳng định: “Đã đến lúc chúng ta phải cải cách bộ máy hành chính từ TW xuống địa phương. Bộ máy hành chính hiện nay quá cồng kềnh, hoạt động không hiệu quả. Trung bình 30 người dân đóng thuế để nuôi một quan chức. Vậy thì đất nước còn đâu tiền để mà phát triển. Cần phải đánh giá lại bộ máy hành chính hiện nay để thấy rõ những khuyết điểm, từ đó quyết tâm sửa đổi. Chúng ta phải biết có những cái trước đây đúng nhưng không còn phù hợp với thời đại bây giờ…”.

Đúng như ông Thanh đã nói, do bộ máy hành chính quá cồng kềnh nên tiền của dân đóng thuế không còn lại là bao để đầu tư cho sự phát triển của đất nước nói chung và TP.HCM nói riêng. Chính vì vậy mà, “TP.HCM hiện nay bừa bộn và nhếch nhác. Sở dĩ có tình trạng này là bởi cán bộ nửa quê, nửa tỉnh. Trình độ lãnh đạo chưa cao, không lường hết được những hậu quả xảy ra. Rõ ràng là công tác tổ chức cán bộ còn lạc hậu”, ông Nguyễn Thọ Chân – nguyên Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh & Xã hội nhấn mạnh.

Và để TP.HCM văn minh, hiện đại như những TP lớn trên thế giới thì việc chuyển đổi mô hình chính quyền hiện nay sang mô hình CQĐT là rất cần thiết.

“Xây dựng CQĐT TP.HCM là một đòi hỏi khách quan. Thực tế hiện nay TW quản lý TP.HCM không khác quản lý một tỉnh khác, kể cả một tỉnh có dân số ít hơn nhiều lần so với dân số TP, GDP đạt rất thấp, không nộp ngân sách – trong khi TP nộp khoảng 30% tổng ngân sách quốc gia. Do vậy quyền hạn trách nhiệm và lợi ích nhân dân của TP cũng bị hạn chế theo tính chất bình quân cả nước. Mặt khác cơ chế hoạt động giống như ở nông thôn nên rất chậm chạp, không phù hợp quy mô, khối lượng, tần suất và tốc độ công việc cần xử lý điều hành. Từ đó làm cho tình trạng bất cập xảy ra liên miên, kéo dài không dứt, tính chất quan liêu bàn giấy nặng nề. Vì vậy cần có một hệ thống điều hành quản lý thích hợp, đủ mạnh, tính tập trung cao, nhanh nhạy, linh hoạt, đảm bảo gìn giữ kỷ cương, luật pháp. Đồng thời tạo môi trường xã hội lành mạnh, dân chủ, khuyến khích mọi công dân phát huy trí tuệ – tài năng để đảm bảo cuộc sống riêng và góp phần xây dựng đất nước”, ông Phạm Chánh Trực – nguyên Phó chủ tịch UBND TP chia sẻ.

Muốn làm quan thì phải tranh cử

Ông Trang Văn Quý – nguyên Phó chủ tịch UBND TP.HCM cho rằng: “Phải đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ. Cán bộ phải có cái tâm, cái tầm – Cái tâm là phải biết nghĩ tới lợi ích của nhân dân, cái tầm là có khả năng thực hiện nhiệm vụ được giao. Muốn giữ được cái tâm, cái tầm của cán bộ thì phải có chính sách đãi ngộ, đó chính là tiền lương”.

Đồng quan điểm, ông Võ Viết Thanh nhấn mạnh: “Cán bộ phải có tài, có đức – đức ở đây không phải là được lòng tất cả mọi người, như vậy là nhu nhược, không làm được gì. Không chỉ vậy, cán bộ còn phải có bản lĩnh và tâm huyết, dám quyết đoán. Để có được đội ngũ cán bộ như vậy thì cần cải cách khâu tổ chức cán bộ. Muốn làm cán bộ là phải ra tranh cử để tránh “chạy chức, chạy quyền”. Dân được bầu cán bộ thì cũng có quyền “hạ bệ” những ai không làm được việc”…

Các đại biểu đều nhất trí cao về mô hình CQĐT là chính quyền hai cấp. Trong đó, ông Quý cho rằng: “Đó là cấp TP và cấp quận. Trong đó cấp quận quản lý hành chính, giám sát hoạt động của sở, ngành. Còn sở, ngành quản lý theo ngành dọc, người đứng đầu sở, ngành chịu trách nhiệm trước UBND, HĐND TP. Chẳng hạn, Sở GD-ĐT có thể lập các ban mầm non, tiểu học, THPT, có trách nhiệm quản lý cán bộ, ngân sách và chương trình học. Các trường sẽ không thuộc UBND phường, xã, quận, huyện mà Giám đốc Sở GD-ĐT quản lý toàn bộ. Cấp quận sẽ giám sát hoạt động giáo dục, nếu xảy ra sự cố Giám đốc sở phải chịu trách nhiệm…”.

Trong đề án, khu vực nội thành gồm 13 quận không có tổ chức cấp chính quyền hoàn chỉnh nên: “Cần tổ chức lại thành các chính quyền cơ sở hoàn chỉnh, bằng hai cách: Hoặc lấy quận làm cơ sở – như vậy sẽ điều chỉnh quy mô quận mới nhỏ hơn các quận hiện có; hoặc lấy phường làm cơ sở và dựa trên cơ sở phường hiện nay mà điều chỉnh lớn hơn và giảm bớt số lượng phường hiện có…”, ông Trực góp ý.

Bài, ảnh: Hòa Triều