Làm “sống dậy” âm nhạc dân tộc ở trường tiểu học

Ngày 5-12, Sở GD-ĐT TP.HCM đã tổ chức chuyên đề “Tổ chức giáo dục âm nhạc trong trường tiểu học (TH)” nhằm tìm ra các giải pháp đẩy mạnh âm nhạc dân tộc (ANDT) ở trường TH.

Tại chuyên đề, nhiều đại biểu đã chia sẻ kinh nghiệm đưa ANDT vào nhà trường qua rất nhiều hình thức. Trong đó, giới thiệu các làn điệu dân ca vào thể dục giữa giờ được nhiều đại biểu quan tâm.

Cô Nguyễn Quỳnh Nga (Tổ trưởng Tổ thể dục, Trường TH Trần Hưng Đạo, Q.1) chia sẻ: “Trước đây, thể dục giữa giờ nhà trường thường đánh trống để các em thực hiện động tác, nhiều em thể hiện rõ mệt mỏi, nhàm chán. Vì vậy, nhà trường đã lồng ghép các hành khúc có nhịp điệu rõ ràng để các em tập thể dục theo nhạc. Năm nay, chúng tôi đưa làn điệu dân ca là bài hát Trống cơm và Bắc kim thang lồng ghép vào. Ban đầu, chúng tôi tập cho một số em, sau đó lan rộng dần và bây giờ ngày nào các em cũng tập thể dục giữa giờ qua các làn điệu này. Việc lồng ghép làn điệu dân ca với những động tác đơn giản nên các em không còn chen chúc dưới sân mà có thể tập ngay tại hành lang ở lớp học, đặc biệt âm nhạc làm cho các em thêm phần hào hứng”.

Nhiều trường TH ở các quận huyện như Nhà Bè, Q.7, Q.4… cũng bắt đầu đưa ANDT vào giờ thể dục giữa giờ. Cô Nguyễn Thị Vân Anh (GV bộ môn âm nhạc, Trường TH Đoàn Thị Điểm, Q.4) cho hay: “Đầu năm học này, GV âm nhạc và GV thể dục trường tôi đã phối hợp tìm ra 4 bài hát dân ca là Trống cơm, Lý cây bông, Con chim manh manh và Lý cây xanh phù hợp với nhịp điệu thể dục. Sau đó, nhờ một hãng sản xuất âm nhạc phối lại cho nhịp tập đúng nhất để các em tập thể dục giữa giờ. Ban đầu, các em khá ngỡ ngàng nhưng sau đó lại rất thích. Chúng tôi phát hết giờ ra chơi, nhiều em vừa chơi lại vừa nhẩm theo các làn điệu dân ca”.

Từ tháng 10 năm học này, Trường TH Chương Dương, Q.1 đã thành lập CLB Âm nhạc học đường. CLB nhận dạy đàn tranh cho tất cả học sinh yêu thích với mức phí chỉ 40 ngàn đồng/tháng, học vào các chiều thứ năm và thứ sáu. Cô Hồ Thị Thu Thủy (GV bộ môn âm nhạc) cho biết: “CLB hướng dẫn các em sử dụng một số nhạc cụ dân tộc, đặc biệt là đàn tranh. Đồng thời, hướng dẫn các em viết lời mới cho các làn điệu dân ca. Ban đầu rất ít em tham gia nhưng sau 2 tháng triển khai, các em ngang qua thấy lớp học nhộn nhịp, lại nghe những tiếng đàn, làn điệu dân ca sâu lắng mà hấp dẫn, bắt đầu thấy thích nên đến nay có hơn 60 em tham gia”.

Đại diện các trường cũng cho rằng việc triển khai ANDT sâu rộng đến các trường TH hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn.

Thầy Dương Mười Hai (Phó hiệu trưởng Trường TH An Nghĩa, huyện Cần Giờ) băn khoăn: “Chúng tôi đã cố gắng đẩy mạnh ANDT vào nhà trường nhưng khó khăn nhất vẫn là đội ngũ GV. GV tuy được đào tạo bài bản qua trường lớp nhưng không phải ai cũng biết sử dụng các nhạc cụ dân tộc, họ chủ yếu biết đánh đàn piano, đàn guitar. Còn việc mời các nghệ sĩ, ngay cả nghệ sĩ nghiệp dư về trường hướng dẫn các em cũng rất khó bởi trường chúng tôi ở huyện ngoại thành, phần lớn phụ huynh làm nông nên rất hiếm người biết sử dụng nhạc cụ dân tộc”.

Vấn đề trang thiết bị, cơ sở vật chất cũng là mối quan tâm của nhiều đại biểu. Cô Nguyễn Thị Vân Anh cho biết: “Kinh phí để mua các nhạc cụ dân tộc là không hề nhỏ, GV chủ yếu dạy “chay”, mô phỏng qua các hình ảnh. Vì thế, học sinh không được cầm đàn thực tế nên khó cảm nhận được cái hay của nhạc cụ dân tộc”.

Bàn về giải pháp tháo gỡ khó khăn, các đại biểu cho rằng, cần huy động mọi nguồn lực, từ gia đình, nhà trường cho đến xã hội. Thầy Nguyễn Văn Nghĩa (Hiệu trưởng Trường TH Chương Dương) chia sẻ: “Nếu không có phụ huynh, chúng tôi không thể xây dựng được phòng âm nhạc dưới dạng CLB. Nhờ có hỗ trợ phụ huynh, kể cả góp đàn, hiện CLB đã có 9 đàn tranh (trong đó có 4 cái mới), 1 đàn bầu và một số nhạc cụ dân tộc khác để giảng dạy cho GV”.

Còn về phía đội ngũ giảng dạy, cô Tào Mỹ Lệ (Chuyên viên phụ trách giáo dục TH, Phòng GD-ĐT Q.5) góp ý: “Hiện có 80% các trường TH ở Q.5 đưa ANDT vào giảng dạy ở nhà trường. Ngoài đội ngũ GV hướng dẫn, các buổi sơ kết, tổng kết hay tổ chức các ngày lễ, nhà trường đều mời văn nghệ sĩ về biểu diễn ANDT để em hiểu rõ hơn. Một số trường còn mời cả nghệ sĩ hay nhờ phụ huynh biết sử dụng nhạc cụ dân tộc đến giảng dạy cho các em. Đây cũng là một hình thức rất thiết thực”.

Bài, ảnh: D.B