Tài liệu dạy học vật lý TP.HCM: Tăng cường khả năng tự học của HS

Theo nhận xét của nhiều GV, cuốn tài liệu này vẫn giữ đúng chuẩn kiến thức của Bộ GD-ĐT nhưng hình ảnh sinh động, nội dung tích hợp theo chủ đề, bài tập vận dụng thực tế nên GV dạy chủ động hơn và HS cảm thấy hấp dẫn nên kích thích khả năng tự học, tự nghiên cứu của các em.

Thầy Ngụy Thắng (GV bộ môn vật lý, Trường THCS Võ Trường Toản, Q.1) cho biết: “Nội dung cuốn tài liệu dạy học vật lý không thay đổi so với kiến thức của Bộ GD-ĐT đưa ra nhưng được trình bày rõ ràng hơn, chữ to hơn, hình ảnh gần gũi với cuộc sống và được in màu sắc phong phú thay cho màu trắng đen nên HS nhìn vào bắt mắt hơn, hấp dẫn hơn”.

Về hình thức, cô Nguyễn Bùi Phương Thảo (Tổ trưởng bộ môn vật lý, Trường THCS Minh Đức, Q.1) nhấn mạnh thêm: “Nội dung ở SGK thông thường được trình bày khá dàn trải thì ở cuốn tài liệu này những nội dung trọng tâm được đóng khung lại để HS nắm bắt được ý chính”.

Còn đối với nội dung, một trong những chi tiết mà GV đánh giá cao là tài liệu đã tích hợp nội dung lại thành những chủ đề. “Nội dung tích hợp thành các chủ đề nên GV được khoán theo chương trình, nghĩa là một chủ đề sẽ chủ động dạy trong các tiết chứ không bắt buộc trong một tiết phải dạy hết những phần nào và HS cũng dễ nhớ hơn. Chẳng hạn trước đây, trong 1 tiết GV phải hoàn thành các bài giảng như sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn, sự phụ thuộc của điện trở vào tiết kiệm điện dây dẫn hay bài sự phụ thuộc của điện trở vào chất liệu làm nên dây dẫn thì 3 tiết này được gom lại trong cuốn tài liệu thành chủ đề các yếu tố ảnh hưởng đến điện trở của một dây dẫn. GV chủ động dạy trong 3 tiết, phần nào quan trọng hơn thì GV có thể kéo dài thời gian. Ngoài ra, phần này còn có thêm một tiết bài tập để HS vận dụng. Những bài tập cũng được liên kết với các chủ đề trước chứ không áp dụng riêng nên HS dễ nhớ, dễ vận dụng”, thầy Ngụy Thắng chia sẻ thêm.

Ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM nhận định: Một trong những điểm nhấn được đánh giá có sức thu hút cao của cuốn tài liệu đó là phần nội dung được biên tập theo từng chủ đề, GV được chủ động bố trí thời gian giảng dạy các nội dung trong một chủ đề, trong từng chủ đề có nhiều hình ảnh, ví dụ minh họa gần gũi với thực tế cuộc sống, các hoạt động quan sát, thực nghiệm, dẫn dắt HS tiếp thu kiến thức mới chủ động hơn và khả năng vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề của cuộc sống tốt hơn.

Dạy học phải gắn liền với thực tế thì các em mới thường xuyên vận dụng vào đời sống thực tế và ghi nhận kiến thức sâu hơn. Nắm bắt được thực tế này, đội ngũ tham gia biên soạn không chỉ nhấn mạnh hình thức mà nội dung bài tập cũng luôn song hành với thực tế.

Một GV ở Q.Bình Thạnh đưa ra ví dụ thực tế: Tài liệu đưa ra các dạng bài tập sát với thực tế, chẳng hạn khi dạy về hiện tượng quán tính ở vật lý lớp 8, sách đưa ra dạng bài tập như xe đang chạy mà thắng gấp thì hành khách sẽ ngã về phía nào, tại sao khi đẩy ly nước ra thì nước bám ở đáy lại có thể văng ra ngoài… Cô Phương Thảo cũng chia sẻ: “Tài liệu đưa ra nhiều ví dụ, dẫn chứng thực tế nên khi học, HS không chỉ tích lũy kiến thức chuyên môn mà còn vận dụng bài học vào kỹ năng sống. Chẳng hạn, chủ đề về điện ở lớp 9, HS học được cách tiết kiệm điện, an toàn điện và tài liệu còn đưa ra cả cách hô hấp cho người bị điện giật như thế nào để HS có thể áp dụng vào kỹ năng sống. Hơn nữa, những chủ đề có những nội dung thực tế, được các em yêu thích như Thế giới quanh ta, Giờ trái đất… nên cuốn tài liệu đã phát huy khả năng tự học, tự nghiên cứu của HS khá cao”.

Tài liệu vật lý dạy học cho bậc THCS được áp dụng 4 năm trở lại đây, tức là HS lớp 9 đã qua 4 năm làm quen, HS lớp 8 qua 3 năm làm quen, HS lớp 7 qua 2 năm làm quen và HS lớp 6 bắt đầu học trong năm nay. Qua nhiều năm thử nghiệm, thấy được tín hiệu tích cực từ GV nên năm học này Sở GD-ĐT TP.HCM đã biên soạn thêm cuốn tài liệu dạy học môn toán dành cho bậc THCS và dự kiến năm học tới sẽ biên soạn thêm môn sinh học và hóa học.

Bài, ảnh: Dương Bình