Giá vàng nhảy múa: Tìm đúng bệnh mới bốc thuốc tốt được

Sáng 13-5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2023; tình hình triển khai những tháng đầu năm 2024.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái. Ảnh: Gia Hân

Theo đó, vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là tình hình thị trường vàng. “Tôi chưa bao giờ thấy một thị trường mà giá vàng tăng, giảm rất đột biến như thế…”, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương – tâm tư; Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng bày tỏ lo ngại tình trạng giá vàng tăng đột biến sẽ làm tăng chi phí hàng hóa, lãi vay nước ngoài của doanh nghiệp…

Giải trình tại phiên họp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho biết, trước năm 2022, do bất cập của thị trường vàng nên Chính phủ ban hành nghị định 24. Sau giải pháp này, thị trường diễn biến ổn định. Những năm gần đây do ảnh hưởng Covid-19, lạm phát tăng cao nên giá vàng quốc tế tăng mạnh khiến trong nước tăng theo. Từ năm 2022 trở lại đây, thị trường trong nước bộc lộ hạn chế, chênh lệch vàng miếng SJC giữa thị trường trong nước và quốc tế thường xuyên giữ ở mức cao. Nguyên nhân do giá vàng thế giới tăng cao và giá vàng trong nước phụ thuộc vào giá vàng thế giới. Đến nay, giá vàng thế giới tăng khoảng 14% so với đầu năm. Cùng với đó, nguồn cung trong nước hạn chế cũng khiến giá ở mức chênh lệch cao so với thế giới.

Về giải pháp trước mắt, theo ông Hà, do thị trường thiếu nguồn cung nên tiếp tục tổ chức các phiên đấu thầu tiếp theo, tăng nguồn cung ra, ổn định giá cả, thu hẹp khoảng cách giữa vàng SJC và giá vàng quốc tế. Ngân hàng Nhà nước cũng tăng các biện pháp hỗ trợ quản lý thị trường, tăng quản lý Nhà nước với thị trường vàng theo quy định tại nghị định 24. Cùng với đó, tiếp tục thanh tra doanh nghiệp, tổ chức tín dụng kinh doanh, mua bán vàng miếng; chỉ đạo doanh nghiệp kinh doanh chấp hành nghiêm quy định về hóa đơn thanh toán, kiểm soát giao dịch mua bán.

Cũng theo ông Hà, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản gửi các Bộ Công An, Công Thương… phối hợp cùng nắm tình hình, kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, thao túng, đẩy giá lên…

Ông Hà thông tin, dự kiến ngày mai (ngày 14-5) Ngân hàng Nhà nước tiếp tục tổ chức đấu thầu vàng miếng. Tuần này sẽ có hai phiên đấu thầu, tăng 1 phiên so với trước, để thêm nguồn cung ra thị trường. Về lâu dài, Ngân hàng Nhà nước sẽ đề xuất thêm giải pháp quản lý thị trường vàng, trong đó sẽ sửa nghị định 24…

Giải trình thêm, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, vàng là hàng hóa đặc biệt, liên thông với thị trường ngoại tệ, liên quan rất lớn tới điều hành kinh tế vĩ mô. Trước năm 2012, vàng còn “nhảy múa” hơn. Thời điểm đó có 8 doanh nghiệp nhập vàng miếng nhưng giữa cung và cầu, niêm yết giá rất phức tạp. Tuy nhiên, sau khi nghị định 24 ra đời có hiệu lực, 8 doanh nghiệp đó không được nhập nữa. Khi đó, Nhà nước độc quyền và Ngân hàng Nhà nước chịu trách nhiệm nhập vàng nguyên liệu, nhập khi có nhu cầu cần thiết.

“Gần đây tôi họp với Ngân hàng Nhà nước có thông báo đầy đủ các giải pháp. Với giải pháp như vậy, mấy ngày gần đây có xoay chuyển nhưng vẫn phải tiếp tục theo dõi vì rất phức tạp. Nếu không kiểm soát bằng các giải pháp đồng bộ sẽ rất khó. Ví dụ, hiện nay về buôn bán, đầu vào, đầu ra phải phát hành hóa đơn nghiêm và phát hành từng lần chứ không phải một cục, ghi lại xong cuối ngày mới phát… Việc này giao Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước trong quý 2-2024 phải hoàn thành”, Phó Thủ tướng nói.

Giá vàng thời gian qua nhảy múa chóng mặt

Liên quan vấn đề tăng cung, theo Phó Thủ tướng, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức đấu thầu nhưng hình thức cung phải phù hợp. Vừa qua tổ chức tăng cung nhưng cũng chưa tới, bởi lượng giao dịch lớn nhưng số lượng doanh nghiệp tham gia đấu thầu chỉ có 1-2. Như vậy nhu cầu có thật hay không? Ngân hàng Nhà nước phải có đánh giá.

Về vấn đề nhập lậu vàng, Phó Thủ tướng cho hay, khi giữ được cung sẽ không thể nào nhập lậu vàng miếng. Còn với vàng trang sức, mĩ nghệ thì giao cho các doanh nghiệp đủ điều kiện.

Phó Thủ tướng cho rằng, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm thị trường vàng là đúng, người dân cũng rất quan tâm nhưng phải đánh giá kỹ, bình tĩnh, tìm được giải pháp. Có nghĩa, tìm đúng bệnh mới bốc thuốc tốt được.

Phó Thủ tướng thông tin, ngày 14-5, lãnh đạo Chính phủ sẽ tiếp tục làm việc với Ngân hàng Nhà nước về vấn đề quản lý thị trường vàng để làm rõ nguyên nhân và giải pháp. Với hành vi không phù hợp phải xử lý nghiêm. Sau khi đánh giá tình hình sẽ giao cho thanh tra chuyên ngành, phải thanh tra các đầu mối lớn, kể cả các biên giới, cửa khẩu vào, nếu vi phạm chuyển Bộ Công an xử lý ngay.

“Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng “hết sức đau đầu” vấn đề này. Thời gian tới, các bộ, ngành tích cực, đồng lòng vào cuộc thì chắc không khó khăn gì chúng ta không xử lý được…”, Phó Thủ tướng cho biết.

Nhóm PV