Bộ GD-ĐT nói về Kỳ thi THPT quốc gia 2015: Giảm áp lực, ổn định chất lượng

Trước câu hỏi của độc giả về việc tổ chức các cụm thi, liệu có giảm được tốn kém cho xã hội và áp lực cho thí sinh (TS), Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận cho biết: Khi thiết kế phương án thi THPT quốc gia thì đối tượng đầu tiên Bộ GD-ĐT quan tâm và ưu tiên là HS, bao gồm cả HS THPT, GDTX, cả đối tượng dự thi chỉ để công nhận tốt nghiệp, các TS có nhu cầu xét tuyển vào ĐH, CĐ. Chúng ta giảm được một kỳ thi thì sẽ giảm được kinh phí rất lớn để tổ chức hội đồng ra đề, kinh phí in sao, vận chuyển, bảo mật, chi cho các lực lượng đảm bảo an toàn, bí mật, thanh tra, kiểm tra, chỉ đạo, tiết kiệm chi phí đi lại, ăn ở của TS và phụ huynh.

Với các TS thi để vừa tốt nghiệp vừa xét tuyển ĐH, phải thi 2 lần, đi xa nhà, đến các cụm thi tại các thành phố lớn… thì bây giờ chỉ đi 1 lần. Lần này xa hơn lần thi tốt nghiệp nhưng gần hơn lần đi thi ĐH trước đây. Về bài thi, trước đây các TS phải làm 7 bài gồm 4 bài tốt nghiệp và 3 bài của 1 khối thi, TS nào thi 2 đợt thì phải thi 3 môn nữa, nếu dự thi hết phải thi 13 bài. Giờ các TS làm tối thiểu 4 bài, nếu đăng ký thêm thì có thể 5, 6 tối đa là 8 bài. Như vậy bài thi làm ít, thời gian lưu trú ngắn. Không phải về các trung tâm thành phố thì chi phí đỡ đắt đỏ, những khó khăn về mặt kỹ thuật sẽ giảm thiểu.

Về phía nhà trường, ngân sách Trung ương sẽ tiết kiệm được nhiều. Đối với các TS chỉ thi để xét công nhận tốt nghiệp sẽ thi 4 môn – số lượng bài thi như những năm trước. Đi lại thì xa hơn, trước đây từ xã lên huyện thì nay phải lên tỉnh. Bộ chủ trương các TS không phải nộp lệ phí thi. Chi phí phát sinh về di chuyển thì ngân sách địa phương sẽ hỗ trợ. Các địa phương sẽ tổ chức đưa HS đến điểm thi an toàn, thuận lợi. Nguồn kinh phí hỗ trợ được lấy từ khoản tiết kiệm được do bỏ một kỳ thi. Trước đây địa phương phải lo 100% cho các TS thi tốt nghiệp, nay chỉ lo cho một phần nhỏ các TS chỉ thi tốt nghiệp, tỷ lệ này chỉ chiếm khoảng 20%, như vậy tiết kiệm được 80% so với trước đây. Bộ cũng đã trao đổi với nhiều giám đốc sở GD-ĐT trong đó có đại diện tất cả các miền từ miền núi đến đồng bằng, Hà Nội để kiểm tra khái quát, trong kỳ thi tốt nghiệp năm trước, kinh phí chi từ ngân sách bình quân là 400.000 đồng mỗi TS. Chúng ta có khoảng 1 triệu HS, ngân sách phải chi khoảng 400 tỷ đồng. Nay chỉ có khoảng 20% có nhu cầu thi tốt nghiệp, sẽ giảm được khoảng 320 tỷ đồng. Một phần trong khoản tiết kiệm này sẽ được dùng để hỗ trợ HS chỉ thi tốt nghiệp. HS và phụ huynh, kể cả các TS chỉ thi tốt nghiệp không có gì khó khăn. Chi phí Nhà nước được tiết kiệm, chi phí của TS phải bỏ ra không tăng. Những khó khăn khác sẽ có hỗ trợ như thanh niên tình nguyện, các hình thức xã hội hóa sẽ giúp các TS vượt qua bỡ ngỡ những năm đầu tiên. Tổ chức kỳ thi THPT quốc gia là kế thừa những tốt đẹp của kỳ thi 3 chung tuyển sinh ĐH, CĐ. Do vậy nó cũng cho phép hạn chế những tiêu cực như vụ Đồi Ngô như bạn đề cập.

Phương án thi theo cụm đã được triển khai từ 13 năm nay tại Cần Thơ, Quy Nhơn, Vinh (Nghệ An) và gần đây có Hải Phòng. Phương án này đã được thử thách, kiểm nghiệm và nhận được sự tin cậy của xã hội. Năm nay mở rộng thêm các cụm thì bộ đã làm việc với các trường, địa phương để có phương án đáp ứng yêu cầu. Hơn nữa các cụm thi này có ban chỉ đạo gồm lãnh đạo UBND tỉnh, giám đốc sở GD-ĐT của địa phương có HS thi, giám đốc công an tỉnh và giám đốc các sở liên quan. Chủ tịch hội đồng thi là lãnh đạo các trường ĐH do Bộ Giáo dục giao nhiệm vụ.

Trong buổi giao lưu, dư luận đặc biệt quan tâm tới chất lượng đầu vào của các trường ĐH, CĐ khi cánh cửa xét tuyển mở ra có phần “lỏng” hơn so với 3 chung trước đây như ngoài lấy kết quả một kỳ thi quốc gia, các trường ĐH được phép tuyển sinh theo đề án riêng. Trong khi đó, các đề án tuyển sinh riêng thường chỉ dựa vào kết quả học THPT và có điều kiện điểm thi của một kỳ thi nhưng không căn cứ vào mức điểm sàn của Bộ GD-ĐT. Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết cơ hội, nguyện vọng đăng ký vào trường khác với chỉ tiêu. Các TS có thể đăng ký là tăng cơ hội cho các TS, còn có vào hay không dựa vào kết quả điểm. Chỉ tiêu tuyển sinh của các nhà trường sẽ được xác định căn cứ trên các điều kiện đảm bảo chất lượng. Cụ thể là căn cứ vào số lượng giáo viên cơ hữu nhà trường hiện có, diện tích xây dựng tính trên đầu sinh viên, đảm bảo cho việc dạy và học cũng như ăn ở của sinh viên.

Dựa trên chỉ tiêu này nhà trường sẽ xét các TS từ điểm cao nhất xuống cho đến khi đủ chỉ tiêu. Vì vậy không có chuyện buông lỏng chất lượng và “thượng vàng hạ cám”. Kỳ thi THPT quốc gia giữ lại những ưu việt của việc tổ chức thi tuyển sinh ĐH – phương thức mà được các chuyên gia trong ngành và cả xã hội tin tưởng. Điều đó có nghĩa là những lo lắng của xã hội về mức độ tin cậy thấp vào kỳ thi THPT quốc gia đã được loại bỏ. Để hình thành người lao động mới thì phần lớn tùy thuộc vào thay đổi trong giáo dục ĐH mà bộ đang chỉ đạo triển khai. Việc thay đổi nội dung dạy, học, thi, kiểm tra đánh giá góp phần từng bước chuyển việc dạy truyền thụ kiến thức sang hình thành năng lực và phẩm chất của người học, góp phần vào việc nâng cao chất lượng đào tạo ĐH như bạn quan tâm. Trước đây TS đăng ký nguyện vọng trước khi tổ chức kỳ thi, từ năm 2015 các em thi trước, trên cơ sở kết quả đó mới cân nhắc lựa chọn xét tuyển vào các trường phù hợp. Điều này khắc phục việc các TS điểm cao mà không đỗ, các trường cũng tuyển được người giỏi hơn vào học.

Nghiêm Huê (ghi)