Đạo đức học sinh: Yếu tố quyết định chất lượng của giáo dục

Ý thức được tầm quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho HS, từ năm học 2009-2010, Bộ GD-ĐT đã đưa ra chủ đề là “Học làm người trước khi học lấy chữ”. Chủ đề này được sự đồng tình của nhiều người, bởi những năm gần đây hạnh kiểm của các em HS có chiều hướng giảm sút gây nỗi lo âu cho những người công tác trong ngành giáo dục. Bây giờ chúng ta dễ dàng bắt gặp những em HS tuổi mới 12, 13 mà tính tình hung hăng, ngang ngược; các em sẵn sàng đánh các bạn trong trường dù có khi vì một lý do rất đơn giản. Một HS dù học giỏi đến đâu mà thiếu đạo đức cũng trở thành người vô dụng. Tệ hại hơn có tài mà không có đức thì các em có thể dùng trí tuệ của mình làm hại người khác với mức độ nguy hiểm hơn một người ít học. Để chú tâm vào việc rèn luyện đạo đức cho HS trong nhà trường không chỉ là những khẩu hiệu suông mà cần có biện pháp cụ thể và cần làm lâu dài.

1. Hiện nay các cấp lãnh đạo ngành giáo dục cứ sợ thầy cô giáo vi phạm đạo đức mà lại không có biện pháp xử lý mạnh khi HS có dấu hiệu suy đồi về đạo đức. Nên chăng, chúng ta đưa ra qui định “cấm HS có những vi phạm đạo đức trong trường học”. Nếu cần thì nhà trường có thể đuổi học những HS có đạo đức quá yếu kém hoặc chuyển các em đến học ở những môi trường thích hợp hơn. Có như vậy thì kỷ cương trong trường học mới được giữ vững. Làm sao thầy cô giáo có thể an tâm dạy học khi HS thường xuyên vô lễ với mình? Trong khi giáo viên đang bị trói buộc vào tình thế “không lối thoát” vì nếu đánh đòn hay xúc phạm HS thì họ đã vi phạm đạo đức nhà giáo, còn HS xúc phạm thầy cô thì vẫn “bình chân như vại”. Dần dần thầy cô thật sự “bó tay” với HS, vì nếu không có biện pháp xử lý thì đầu năm trong lớp có 5 HS cá biệt, đến cuối năm con số ấy có thể tăng gấp mấy lần do những HS khác bắt chước theo các em có hạnh kiểm kém. Đây chính là một trong những nguyên nhân khiến cho chất lượng giáo dục ngày càng giảm sút.

2. Đã đến lúc các cấp lãnh đạo ngành giáo dục cần nhận ra rằng, không phải cứ kiểm tra gắt gao, thanh tra dự giờ thường xuyên hay thi nhau dạy giáo án điện tử thì chất lượng giáo dục đi lên. Thầy cô giáo suốt ngày tất bật với hồ sơ sổ sách, lo sợ thanh tra dự giờ, lo sợ quên ghi sổ đầu bài hay vào sổ điểm trễ thời hạn… sẽ bị mất điểm thi đua thì còn tâm trí đâu nghĩ đến việc dạy cho HS tốt nhất, đặc biệt là giáo dục đạo đức cho các em. Vả lại, thầy cô lên lớp cứ lo dạy thật nhanh vì bài quá dài thì thời gian đâu mà dạy cho HS bài học đạo đức. Trong khi môn học có tính chất giáo dục đạo đức cho HS là môn giáo dục công dân thì lại học quá ít, mỗi tuần chỉ có một tiết thì làm sao đạt hiệu quả trong việc “dạy làm người”. Đó là chưa kể, từ lâu HS luôn xem môn giáo dục công dân là môn học phụ không có thi tốt nghiệp nên ít chú ý đến.

Như vậy, để giáo dục đạo đức cho HS và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục thì cần giải quyết phần gốc của vấn đề chứ không phải là phần ngọn. Hãy trả lại quyền tự chủ cho người thầy để người thầy an tâm vui vẻ cống hiến cho sự nghiệp giáo dục. Khi thầy cô có được tâm lý thoải mái chắc chắn họ sẽ làm việc đạt hiệu quả cao hơn và sẽ có nhiều sáng tạo trong nghề nghiệp đặc biệt là phương pháp giáo dục đạo đức cho HS. Những HS có đạo đức tốt thường là HS chăm học và đây chính là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục sẽ tăng cao như sự mong mỏi của toàn ngành giáo dục.

(GV Trường THCS Phước Lý, Cần Giuộc, Long An)