Vui World Cup, chớ quên sức khỏe!

World Cup 2010 đã đến. Sau mỗi lần thức đêm xem đá bóng, nhiều người mang dáng vẻ mệt mỏi đến công sở làm việc. Áp lực công việc, thời gian… quả là quá lớn và một stress tâm lý kéo dài.   

Số đông người xem như được tiếp thêm sung lực. Con người như gần gũi nhau hơn, cuộc sống trở nên sôi động hơn, chan hòa hơn, hoà bình và hữu nghị hơn. Còn với các fan hâm mộ, rõ ràng nhiều phen phải lo lắng, sững sờ, phấn chấn và thất vọng đan xen… Có ai đó nói: ăn bóng đá, ngủ bóng đá thì cũng không oan.

Kết quả kiểm tra các mẫu nước bọt của các fan hâm mộ bóng đá được lấy tại các thời điểm trước và ngay khi kết thúc trận đấu giữa đội tuyển Anh và đội tuyển Trinidad & Tobago (đêm 15/6 trước đây), đo nhịp tim trong suốt trận đấu do các nhà khoa học ở Đại học Loughborough tiến hành cũng chứng tỏ điều đó:

Những fan hâm mộ đội tuyển Anh đã tỏ ra lo lắng và căng thẳng thực sự, nhịp tim từ 70 phút đã tăng lên 95-100 lần/phút; miệng khô cổ háo, lượng nước bọt bài tiết giảm cùng với mức độ căng thẳng của trận đấu, thường chỉ còn một nửa so với mức bài tiết trung bình; nồng độ cortisol (một hormon gây căng thẳng có liên quan với chất adrenalin) có trong nước bọt tăng gấp đôi lúc bình thường.

Để có đủ sức khoẻ tận hưởng sự kỳ diệu của “môn thể thao vua” mà công việc thường nhật vẫn đạt được hiệu quả mong muốn, cùng với việc điều chỉnh lại các hoạt động lao động trong ngày thì việc ăn, ngủ, nghỉ ngơi… cũng cần được quan tâm đúng mức để cơ thể mau hồi phục sức khoẻ sau từng đêm trắng cùng World Cup và một ngày làm việc căng thẳng.

Cho dù bận rộn, các bạn vẫn nên duy trì đều đặn các bữa ăn thường lệ trong ngày, đồng thời nên thêm một vài bữa phụ giữa hai trận đấu nhất là trận đấu về đêm (có thể là một ly sữa, một bát phở, một bát cháo hoặc một cốc chè đỗ đen, chè đỗ xanh…).

Một khẩu phần như thế có thể giúp bạn hồi phục sức khoẻ, giảm nhẹ những tác động bất lợi do không khí căng thẳng từ các trận đấu đem lại.

Tất nhiên, nếu bạn là người có sức khoẻ bình thường thì một vài cốc bia nhâm nhi cùng bè bạn hay một vài ly trà hay cà phê cho thêm phần “mùi mẫn”, và cũng để tinh thần thêm minh mẫn, thêm tỉnh táo, giải toả mỏi mệt.

Còn với người có bệnh tim mạch, tăng huyết áp thì không nên dùng vì những thức này có tác dụng kích thích mạnh thần kinh trung ương và hệ tim mạch; nếu uống nhiều, đêm nào cũng uống, uống để thức thâu đêm suốt sáng có thể gây cơn tăng huyết áp kịch phát, thậm chí đột quỵ; nhiều khi còn phải tránh xem những trận đấu quá gay cấn mà mình hâm mộ.

Trước hết, khẩu phần trong những ngày này cần có đủ chất dinh dưỡng theo một tỷ lệ hợp lý, nên gia thêm năng lượng, đặc biệt cần có nhiều vitamin và chất khoáng. Một bữa ăn đa dạng, phối hợp nhiều loại thực phẩm, cả thực phẩm nguồn gốc động vật và thực vật; hạn chế tối đa sự hiện diện các thực phẩm ăn nhanh (fast food), khoai tây chiên, bánh kẹo, nước ngọt các loại… có thể thoả mãn được yêu cầu này.

Bạn nên ăn thêm những thực phẩm giàu carbohydrate phức hợp (như khoai lang, khoai tây, ngũ cốc nguyên hạt vì chúng có đủ chất dinh dưỡng cần thiết và giải phóng năng lượng chậm); ăn các loại dầu (như dầu ngô, dầu vừng, dầu đậu nành, dầu ôliu) và các loại cá có dầu (như cá thu, cá hồi). Những acid béo nhiều dây nối kép trong dầu, acid omega-3 trong cá đều có lợi cho hoạt động của não và hệ tim mạch.

Nên ăn nhiều rau quả tươi nhất là những loại có nhiều vitamin A, E, C và chất khoáng (như cà rốt, xúp lơ, xu hào, cải bắp, các loại quả tươi như bưởi, cam, dưa hấu, lê, táo, cà chua… dưới dạng quả tươi hoặc nước ép, nhưng ăn cả quả thì tốt hơn vì có thêm chất xơ (cellulose). Chất xơ của rau quả có cấu trúc mịn màng hơn so với chất xơ của ngũ cốc, lại tồn tại dưới dạng liên kết với pectin thành một phức hợp có tác dụng điều hoà nhu động ruột, chống táo bón và giúp cơ thể đào thải cholesterol.

Do đó, ăn nhiều rau quả còn chống được táo bón do đêm nào cũng phải ngồi mấy giờ liền trước màn hình, lại phòng ngừa được bệnh tăng huyết áp, xơ vữa động mạch do khẩu phần những ngày này có xu hướng gia tăng đột biến các thực phẩm có nhiều cholesterol.

Để hưởng một mùa World Cup trọn vẹn, xin bạn đừng quên chăm lo giấc ngủ. Sự thể sẽ ra sao nếu như bạn đang đứng máy hay đang điều khiển xe máy, ôtô… trên đường mà cơn buồn ngủ ập đến?

Thực nghiệm cho thấy, động vật bị nhịn ăn hoàn toàn có thể sống được 30 ngày hoặc hơn nữa, nhưng nếu mất ngủ, dù có được ăn uống đầy đủ sẽ bị chết sau 10-15 ngày do thần kinh bị suy kiệt trầm trọng. Do vậy, ít nhất mỗi ngày bạn phải ngủ được 5-6 giờ đồng hồ. Bạn có thể dậy sớm xem chương trình truyền hình bóng đá phát lại trận 2 giờ sáng vào lúc 6 giờ thay vì thức đêm xem truyền hình trực tiếp; hoặc tranh thủ ngủ trưa hay ngủ trong khoảng thời gian giữa hai trận đấu và giữa hai hiệp đấu.

Chỉ cần thiu thiu ít phút trong giờ nghỉ giữa hai hiệp là bạn đã cảm thấy đầu óc nhẹ nhõm hơn nhiều. Thực tế cho thấy những người bị mất ngủ triền miên, lại thường xuyên bỏ bữa, nhất là bữa sáng hoăc chỉ ăn qua loa đại khái, gặp chăng hay chớ; uống quá nhiều bia, rượu, cà phê, hay hút thuốc lá… thì nguy cơ suy nhược thần kinh, suy nhược cơ thể là khó tránh.

Những người có các vấn đề về tim mạch, nhất là có tiền sử đau thắt ngực phải biết lượng sức mình, chỉ nên xem một số trận (chẳng hạn, trận đấu của đội bóng có đẳng cấp cao hay có những ngôi sao mà mình từng hâm mộ, trận tranh giải ba, trận chung kết); nên hạn chế tối đa mọi thay đổi làm xáo trộn nhịp sinh hoạt hằng ngày nhất là nhịp thức – ngủ; cũng nên tránh dùng các thức kích thích như chè đặc, cà phê, thuốc lá bởi những thức này ngày thường cũng đã phải kiêng rồi.

Để phòng sự cố, những người có tiền sử nhồi máu cơ tim, có sẵn bệnh tăng huyết áp nên chuẩn bị sẵn một số thuốc dự phòng theo tư vấn của thầy thuốc điều trị. Điều cuối cùng, muốn được lưu ý các bạn là, trong dịp này mỗi khi ra đường, mỗi khi tham gia giao thông hãy cẩn trọng, chấp hành nghiêm chỉnh luật giao thông để không xảy ra những va chạm hay tai nạn đáng tiếc.

Theo BS. Nguyễn Quang Ngọc

Sức khoẻ & Đời sống