“Ma trận” vi cá mập

Dạo một vòng chợ Bình Tây, chúng tôi dừng lại bên sạp đồ khô, phía trước là tôm, cá khô, nằm sát bên là vi cá mập. Chị chủ sạp trẻ tuổi đang ghi chép thấy tôi nhìn những hộp, túi vi cá liền liến thoắng mời: “Em mới nhập vi cá vuông thượng hạng, giá chỉ 3,5 triệu đồng/kg. Anh mua số nhiều, từ 3kg trở lên em chỉ lấy 3,4 triệu đồng/kg”. Vừa nói, chị ta vừa quay lưng lấy hộp vi cá đưa tôi xem. Tôi lắc đầu, hỏi loại đã xé sợi rất tiện dụng khi chế biến mà tôi đã từng biết. Chị ta xởi lởi: “Loại đó em có nhưng không ngon đâu. Loại này đã sơ chế, sấy khô nên có thể để lâu được. Anh mua về sử dụng hay làm quà biếu? Nếu làm quà thì lấy loại này, nó còn giữ nguyên dạng vi nhìn mới giá trị”. Tôi lấy lý do không đủ tiền để thoái thác. Chị ta ra vẻ khó chịu, miệng làu bàu gì đó không rõ kèm cái liếc sắc như dao.

Sang sạp khác cách đó không xa, anh chủ sạp đon đả: “Sạp em bán toàn vi cá mập trắng của Đài Loan, Nhật Bản. Anh cứ yên tâm, nếu về ai nói không phải thì cứ mang ra em sẵn sàng đổi lại”. Tôi đặt vấn đề mua vi cá các loại với số lượng lớn để đóng gói gửi đi nước ngoài. Anh ta vào bên trong sạp, lôi ra chiếc thùng giấy cáu bẩn, trong đó có hàng chục bao nhỏ không nhãn mác. “Loại vi cá xé sợi này bao nhiêu một kg”, tôi hỏi. “Có nhiều loại, từ 15 đến 23 triệu đồng/kg, mua số nhiều thì bớt anh chút đỉnh, coi như em đóng gói miễn phí cho anh”. “Thứ này sạp ngoài kia bán có 4 triệu đồng/kg mà”, tôi bạo miệng mặc cả. “Làm gì có giá đó, có chăng chỉ là hàng pha, còn ở đây tụi em chuyên cung cấp cho các nhà hàng lớn, toàn hàng chất lượng cao. Bán lẻ một kg tụi em lời chỉ 25 ngàn đồng”.

Nói vi cá mập được bán như bán khô là không quá đáng chút nào. Trông cách bài trí lẫn lộn giữa khô cá và vi cá cũng đủ nói lên chất lượng của sản phẩm. Một vài sạp phải dùng đến chiếc quạt điện để đuổi ruồi nhặng. Theo ghi nhận của chúng tôi, chỉ cần từ 2,8 đến 3,2 triệu đồng cũng có thể mua được 1kg vi cá loại vi đuôi từ 1,3 tấc đến 1,5 tấc (trong khi đó, loại này ở một số cửa hàng lớn có uy tín thì giá gấp ba lần).

Ông Nguyễn Văn Hùng, Việt kiều Mỹ nghe ở TP.HCM có bán vi cá với giá cả phải chăng nên lần này về Việt Nam, ông tìm mua để dành sử dụng và làm quà tặng cho bạn bè, người thân bên ấy. Đúng là rẻ thật, song ông cũng kịp hiểu ra rằng tiền nào của ấy sau lần mua hàng đầu tiên. Ông Hùng là một trong số hàng ngàn nạn nhân đã phải ngậm đắng nuốt cay khi bỏ ra bạc triệu mua nhầm vi cá đểu. Ông Hùng kể: “Tôi mua 3kg loại vi cá đã xé rời thành từng sợi nhỏ với giá 4 triệu đồng/kg. Khi mang về bên ấy, chỉ hơn tuần vi cá đã có mùi tanh nồng và nấm mốc trắng. So sánh với loại vi bán ở Mỹ thì mới phát hiện nó là thứ gì chứ không phải vi cá. Chuyện ông Hùng bị lừa khi mua loại vi cá xé sợi thì không có gì đáng nói. Chị Nguyễn Thu Tuyết (P.Bình Trị Đông A, Q.Bình Tân) mua loại vi cá nguyên đuôi và nguyên miếng ở chợ An Đông trị giá gần chục triệu đồng/kg cũng vẫn bị nhầm. Khi chế biến theo hướng dẫn, chị Tuyết mới phát hiện vi không giòn và mùi vị cũng không giống như đã từng ăn ở một số nơi. Chưa hết, sau bữa ăn, chị nôn ói, mồ hôi túa ra, người mệt lả. Nghi ngờ hàng đểu, chị Tuyết nhờ đứa em gái hiện là đầu bếp chính ở nhà hàng vi cá thuộc trung tâm Q.1 kiểm tra thử thì đúng là loại vi gì đó chứ không phải vi cá. Tức giận vì mất số tiền lớn để mua, chị Tuyết trở lại nơi mua thắc mắc thì nhận được câu trả lời: “Tôi chỉ biết bán chứ có biết nó là giả hay thật đâu mà ý kiến”?!?

Ông Nguyễn Đức Hoàng, chủ cửa hàng chuyên cung cấp các món ăn nằm trong “nhóm bát trân” như yến sào, bào ngư, vi cá mập… ở Q.5 bật mí: “Hiện nay, công nghệ làm giả các loại bát trân rất tinh vi đến dân trong nghề còn không thể phát hiện. Trong đó, vi cá mập được xem là thứ bát nháo nhất thị trường hiện nay. Từ các loại vi cá khác, bằng công nghệ sơ chế, sấy ép… có thể “hô biến” thành vi cá mập trắng”.