Ăn gì để giảm mỡ trong máu

Mỡ trong cơ thể được tạo ra từ hai nguồn: nguồn bên trong chủ yếu là sự tổng hợp của gan; nguồn bên ngoài là sự hấp thụ từ thức ăn. Chứng mỡ trong máu xuất hiện khi nồng độ chất béo trong cơ thể tăng cao bất thường.

Chứng mỡ trong máu cao (gọi tắt là MMC) là cách gọi thông thường của sự tăng lipid huyết, tức hyperlypidemia, khi cơ thể ở tình trạng có nồng độ các chất béo trong máu cao bất thường. Các chất béo trong máu bao gồm cholesterol, triglyceride, phospholipid và các chất béo tự do.

Y học hiện đại phân làm 2 loại: MMC nguyên phát do yếu tố di truyền hoặc do ăn uống như hấp thụ quá nhiều chất đường, nhiều cholesterol và mỡ động vật, ít chất xơ…MMC thứ phát do những chứng bệnh khác gây ra như: đái tháo đường, gan, thiểu năng tuyến giáp, thận hư, viêm tụy mạn tính, ứ mật, gout, nghiện rượu, do dược phẩm…

Rau tươi và cam vắt giúp ngừa mỡ trong máu hiệu quả – Ảnh: Shutter Stock

Khi bệnh phát triển nặng, có các triệu chứng như đầu choáng, mắt hoa, nhức đầu, bứt rứt trong người, thở ngắn hơi, tim hồi hộp, mất sức dần, tay chân có cảm giác tê dại… Khi cơ thể mập phì, xét nghiệm sinh hóa máu có các chỉ số: (theo Viện Pasteur TP.HCM)

* Cholesterol toàn phần cao hơn 5,2mmol/l hay 2gr/l.

* Cholesterol xấu (LDL) cao hơn 4,7mmol/l hay 1,82gr/l.

* Cholesterol tốt (HDL) thấp hơn 0,9mmol/l hay 0,35gr/l.

* Triglycerides cao hơn 1,71mmol/l hay 1,5gr/l.

Chứng MMC là dấu hiệu chủ yếu của bệnh xơ vữa động mạch, dẫn đến các bệnh hiểm nghèo khác như cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, loạn nhịp tim, tai biến mạch máu não, xơ cứng tiểu cầu thận…

Để phòng ngừa lượng cholesterol xấu tăng cao cần lưu ý:

* Tập luyện thể dục thể thao vừa sức, nhẹ nhàng, thường xuyên như: bơi lội, đi bộ, chạy bộ, đạp xe, yoga…

* Chất bột: nên ăn các loại ngũ cốc còn thô, không xay xát, tinh chế quá. Lượng calo đưa vào cơ thể vừa phải, để tránh tăng cân.

* Chất đạm: nên sử dụng đạm thực vật từ các loại đậu, đạm động vật từ cá. Thịt nạc dùng ít hoặc không.

* Chất béo: dùng dầu thực vật như dầu ô-liu, đậu nành, mè, đậu phụng, hướng dương, không nên dùng dầu cọ, dừa, mỡ động vật.

* Các chất khoáng: nên ăn các thức ăn giàu kalium như chuối, khoai tây, đậu hòa lan, cam vắt, rau cần tây, táo tây, mận, yaourt, nước sắc rễ tranh, mã đề, rau má, hoa cúc.

Tăng cường bổ sung calcium có trong mộc nhĩ, rau dền, rau cần tây, lá lốt, kinh giới, củ cải non, rau húng, thì là, tía tô, nấm đông cô, rau đay, rau nhút, rau mồng tơi, rau thơm, đậu nành, đậu trắng, rau bí, rau muống, cua đồng, rạm tươi, tép khô, ốc, trai, hến, sữa bột tách béo, yaourt…

Dùng các loại rau quả có màu xanh đậm hoặc vàng sậm, đỏ (giàu beta-caroten) như: gấc, rau ngót, bông cải xanh, ớt vàng to, rau húng, rau dền, cà-rốt, cần tây, rau đay, rau dền đỏ, cải thìa, rau ngổ, rau muống, rau bí, đu đủ chín, rau mồng tơi, rau tàu bay, quýt, khoai lang nghệ …

Các loại gia vị có hoạt tính sinh học giúp hạ cholesterol máu, hạ huyết áp như tỏi, hành, hẹ, cần tây.

Chất axit béo omega-3 có trong các loại cá có dầu như cá thu, cá hồi, cá tra, cá ba sa, cá hú… giúp làm lỏng máu, giảm khả năng máu đóng cục, rất tốt cho việc phòng ngừa huyết khối gây đột quỵ.

Nên uống rượu vang đỏ (1-2 ly/ngày), các loại bia (1-2 lon/ngày), tránh các loại rượu mạnh, thuốc lá. Ngoài ra, nên dùng một trong các loại trà: trà cúc, trà thảo quyết minh, nhân trần, artiso, trà rau má, gừng, trà lá sen, sơn tra, hoa hòe, trà rễ tranh, trà xanh, đen, trà lạc tiên…

Thuốc đông y có tác dụng hạ mỡ trong máu
Qua nhiều công trình nghiên cứu thực nghiệm và lâm sàng, các nhà khoa học đã ghi nhận một số dược liệu có tác dụng giúp hạ mỡ trong máu như trạch tả, sơn tra, hà thủ ô đỏ, nhân trần, quyết minh tử, hổ trượng căn, bồ hoàng, nấm linh chi, nấm đông cô, nấm mộc nhĩ, đại toán (tỏi), khương hoàng (nghệ), rau cần tây, lục đậu (đậu xanh)…
Căn cứ vào thể tạng và các triệu chứng lâm sàng, có thể phối hợp thành các đơn thuốc như sau:
* Sơn tra, hoa hòe, thảo quyết minh .
* Sơn tra, thảo quyết minh, sắn dây, tang ký sinh.
* Hà thủ ô, sơn tra, trạch tả, hoàng tinh, huyền sâm .
* Sơn tra, thảo quyết minh, hà thủ ô, hổ trượng căn, trạch tả.
* Hà thủ ô, thảo quyết minh, nhân trần, trạch tả, kim anh tử, kê nội kim.
* Hà thủ ô, sơn tra, sắn dây.
* Nấm linh chi, sơn tra, thảo quyết minh, xích thược.
* Sơn tra, sắn dây, đan sâm, tam thất, mộc hương…
Các loại trên đều rửa sạch, sấy khô,liều lượng mỗi thứ khoảng 8-12gr.Hợp chung lại thành thang, sắc nước uống hoặc hãm nước sôi để uống.
Chỉ dùng thuốc hạ mỡ trong máu cao khi đã thực hiện các yêu cầu trên mà chưa cải thiện thêm được tình trạng bệnh lý. Thuốc chỉ bổ sung chứ không thay thế được chế độ trị liệu nói trên.

Lương y Đinh Công Bảy

Theo Thanh Niên