Vụ sách có in cờ Trung Quốc: Cần trách nhiệm xã hội của người “gác cổng”

Sách có in cờ Trung Quốc, sách có 12 con giáp của Trung Quốc, đèn lồng có chữ Tam Sa, quả cầu có bản đồ nhạy cảm… những thông tin dồn dập đã khiến không ít người băn khoăn. Đặc biệt nhất là tập sách Phát triển toàn diện trí thông minh của trẻ do NXB Dân trí xuất bản đã khiến dư luận xôn xao, Bộ GD-ĐT đã phải vào cuộc. Giáo Dục TP.HCM đã có cuộc trao đổi với GS. Phạm Minh Hạc, nguyên Bộ trưởng Bộ GD-ĐT. GS. Phạm Minh Hạc cho biết:

Gần đây chúng ta có bàn đến văn hóa đọc. Theo tôi, nên khuyến khích, nhất là giới trẻ nên đọc thêm sách ngoài SGK và giáo trình. Nhưng điều quan trọng hơn là đọc gì, sách gì hay sách viết như thế nào? Đấy là chưa nói vận dụng hay học tập những điều ở trong sách vào cuộc sống của người đọc. Trong các bạn đọc, đối với lứa tuổi mầm non, cao hơn một chút là tiểu học, chúng ta biết là não bộ của trẻ còn đang phát triển nên các “thức ăn tinh thần” phải rất “sạch”, tác giả viết phải đích đáng, phù hợp, kỹ lưỡng. Ở lứa tuổi này, nếu đọc một cuốn sách hay nhiều khi để lại ấn tượng cả cuộc đời, ngược lại, nếu cuốn sách dở thì gây tác hại khôn lường. Trẻ ở các trường từ mầm non trở lên đều có bộ sách theo chương trình của Bộ GD-ĐT. Ngoài ra còn có nhiều sách khác của nhiều người viết hoặc biên soạn hay dịch. Những sách này là sách tham khảo nên không theo một chương trình chính thức của Bộ GD-ĐT ban hành. Gần đây trong số sách này, người ta phát hiện ra có mấy cuốn sai sót gây dư luận xôn xao có thể nói từ Nam chí Bắc. Đương nhiên, rất xôn xao trong các vị phụ huynh bởi sách viết cho trẻ ở độ tuổi mầm non. Có khi trẻ cũng chưa nhận ra một cách có ý thức nên những sai sót này có thể ảnh hưởng một cách tự nhiên đối với tâm hồn của trẻ. Cho nên, môi trường Việt Nam lại cắm cờ nước ngoài thì các phụ huynh sẽ rất thắc mắc. Trong khi đó, lời giới thiệu sách lại nói biên soạn theo chương trình chuẩn của Bộ GD-ĐT thì đúng là không hiểu được. Hiện chúng ta đang sống trong thời kỳ đổi mới hội nhập ngày càng sâu rộng với khu vực và quốc tế. Chúng ta đã là thành viên của WTO trong đó có quy định việc trao đổi văn hóa giáo dục nhưng không có nghĩa là bất cứ làm việc gì cũng được, dịch bất cứ cuốn sách nào cũng được. Việc biên soạn sách không phải theo chương trình chính thống hoặc biên dịch thì đều có sự quản lý của Nhà nước. Sách nào ở Việt Nam cũng như ở các nước muốn xuất bản tại Việt Nam đều phải được sự cho phép của Cục Xuất bản. Các NXB cũng được thành lập theo giấy phép của Cục Xuất bản. Các tác giả ký hợp đồng với NXB hay là đăng ký biên soạn biên dịch đều ghi rõ trách nhiệm của NXB và tác giả thông qua tổng biên tập. Như vậy, từ tác giả cho đến tổng biên tập, NXB, Cục Xuất bản phải làm việc theo các quy định của luật pháp. Trong đó phải nhấn mạnh, tôi muốn nhấn mạnh đặc biệt đến tinh thần trách nhiệm xã hội, tinh thần trách nhiệm của các đương sự có liên quan đang nói ở đây.

Trong các cuốn sách mà dư luận và báo chí nêu trong tuần qua với những thiếu sót mọi người đều biết, nổi lên thành một chuyện không hay vì cái gọi là “chi tiết” nhưng có ý nghĩa rất lớn đối với việc giáo dục tinh thần dân tộc, tinh thần yêu nước, tinh thần sẵn sàng bảo vệ đất nước, vùng trời, vùng biển. Không nói ai cũng biết, đã là người Việt Nam thì từ tấm bé đã phải nuôi dưỡng cốt lõi của tinh thần ấy, coi như là một điều không thể thiếu được trong nhân cách mỗi công dân nước nhà. Vì vậy, các phương tiện đều lên tiếng phản đối. Phải nói đấy là một hiện tượng rất đáng mừng trước sự quan tâm của đông đảo bạn đọc đối với thế hệ trẻ, nhất là các em từ tuổi thơ ấu. Tinh thần ấy được giáo dục suốt tuổi thơ, qua chặng đường trưởng thành và có thể sẽ phải nuôi dưỡng suốt đời. Mong muốn tinh thần này được nâng niu và bảo tồn, phát triển mãi mãi, đồng hành với sự phát triển của Tổ quốc ta.

Thứ nhất là phải có trách nhiệm xã hội, thứ hai là quản lý Nhà nước phải hết sức chú ý đến việc giáo dục thế hệ trẻ. Những người “cầm bút duyệt” phải có trách nhiệm.

Xin cảm ơn ông!

Nghiêm Huê