Sốt ruột chờ tiêm vaccine

Cảnh chờ tiêm ngừa các loại vaccine cho trẻ tại Viện Pasteur

Tiêm ngừa vaccine “5 trong 1” đối với trẻ từ 2, 3 và 4 tháng tuổi thể hiện rất rõ tính ưu việt của nó vì chỉ cần 1 mũi nhưng phòng được một số bệnh thay cho việc phải tiêm nhiều loại vaccine. Chính vì thế ngay từ đầu quý 2 năm 2014, một số địa phương trong cả nước đã chịu cảnh quá tải khi có nhiều phụ huynh (PH) lo lắng đưa trẻ đi tiêm ngừa. Cao điểm là trong những ngày gần đây, tại TP.HCM tình trạng xếp hàng chờ tiêm ngừa vaccine theo dịch vụ ở một số bệnh viện (BV) đã gây ra không ít xáo trộn, tâm lý bất an cho các bậc làm cha làm mẹ.

Mới đây, cô Trần Thị Huê V. – giáo viên tại Trung tâm GDTX Q.1 đưa con đi tiêm ngừa tại BV Phụ sản Từ Dũ (TP.HCM) phải quay trở về vì không bắt được số để xếp hàng. Mặc dù biết thời gian này, nhiều người ùn ùn đưa con đi tiêm ngừa nên các BV lớn như Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, BV Phụ sản Từ Dũ, Viện Pasteur đã quá tải. Nhưng với tâm lý lo lắng nên vợ chồng cô vẫn quyết định đưa con gần 3 tháng tuổi đi tiêm ngừa vaccine “6 trong 1”.

Chuyển hướng tiêm ngừa sang dịch vụ

Cô V. cho biết: “Tại Khoa Khám bệnh, BV Phụ sản Từ Dũ không chỉ hết số mà những người bắt được số cũng không còn thuốc để chích ngừa cho bé”. Vẫn chưa an tâm, cô V. còn gọi cho người quen là 1 BS trong BV thì được trả lời thông báo hết thuốc là có thật và vaccine loại này rất hiếm. Đó cũng là tình cảnh chung của các cặp vợ chồng trẻ đang có con trong độ tuổi chích ngừa vaccine “6 trong 1”. Cô V. cho biết, trước đây việc tiêm ngừa cho trẻ vẫn được thực hiện tại trung tâm y tế quận, tuy nhiên sau vụ trẻ tử vong do tiêm ngừa vaccine đầu năm 2014, gia đình cô thật sự cảm thấy bất an nên đã đưa con đi tiêm ở BV cấp TP.

Ngay lần khám đầu tiên, vợ chồng cô được BV thông báo hết thuốc, nhưng sau đó nhờ đăng ký trước nên khi có thuốc về, BV đã rà theo danh sách để thông báo PH mang trẻ đến chích ngừa. Điều nghịch lý ở đây là trong lúc chích ngừa theo chương trình tiêm chủng mở rộng không tốn tiền thì tiêm ngừa “6 trong 1”, PH phải chi ra 1,3 triệu đồng chưa kể 300 ngàn đồng tiền khám trước đó nhưng mọi người vẫn “chạy” theo dịch vụ.

Theo BS. Nguyễn Thị Từ Anh – Trưởng khoa Sơ sinh BV Từ Dũ thì trước hết, phải khẳng định lợi ích thật sự của việc tiêm chủng cho trẻ là rất cần thiết. Đây là điều không thể phủ nhận được. Tuy nhiên, hiện nay do tâm lý của PH lo lắng về những sự cố tiêm ngừa do tai biến tại các trạm y tế phường, xã nên họ tìm cách đưa trẻ đi tiêm ngừa các loại vaccine “5 trong 1” và “6 trong 1”. Cũng theo BS. Từ Anh, chính vì có quá nhiều người đưa con đi tiêm ngừa cùng một lúc đã gây nên tình trạng thiếu thuốc tại các BV như hiện nay.

Mặc dù có lịch tiêm ngừa tại trung tâm y tế quận nhưng chị Lê Thị Ngọc, ngụ đường Huỳnh Tấn Phát, Q.7 quyết định “bỏ ngang” để đi tiêm ngừa bên ngoài theo dịch vụ. Để chắc chắn hơn, chị còn gọi điện trước cho các BV An Sinh, Hạnh Phúc, thế nhưng vẫn phải chịu cảnh khi đến nơi thì lại hết thuốc. Do đăng ký trước nên khi có thuốc về, BV mới ưu tiên cho gia đình chị đưa cháu bé đến chích ngừa. Cũng có tình trạng một đứa trẻ trong 3 mũi vừa có vaccine “5 trong 1” lại vừa có cả vaccine “6 trong 1”. Do thiếu vaccine “6 trong 1”, nên họ được BS khuyến cáo chích thêm 1 mũi vaccine “5 trong 1” cho đủ liều lượng. Đây là tình trạng chung của rất nhiều trẻ hiện nay sau khi thực hiện đúng 3 mũi tiêm ngừa.

Coi trọng sự điều phối đồng bộ trong tiêm chủng

Vậy đâu là nguyên nhân tạo nên “cơn sốt” trong dịch vụ tiêm chủng ngừa vaccine cho trẻ dưới 6 tháng tuổi? Câu trả lời được bắt nguồn từ chương trình tiêm chủng mở rộng (tiêm vaccine Quinvaxem “5 trong 1” miễn phí) do Bộ Y tế khởi động mà TP.Vũng Tàu là địa phương đầu tiên thực hiện trở lại trong thời gian dài tạm ngưng do xảy ra nhiều tai biến. Dù chưa xác định rõ nguyên nhân nhưng nhiều PH vẫn tỏ ra không tin tưởng nên “rỉ tai” nhau chuyển sang vaccine “6 trong 1” cho an toàn. Từ chỗ “cầu nhiều hơn cung” nên loại vaccine mới này nhanh chóng cạn nguồn. Đến khi PH quay lại “cầu cứu” vaccine “5 trong 1” thì cũng không còn nữa. Thế là bắt đầu xảy ra cảnh hỗn loạn, rối ren tại các BV.

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia y tế, qua sự cố này đã cho thấy việc điều phối vaccine của ngành y tế thật sự có những bất cập khi “cung không đáp ứng được cầu”. Không chỉ chuẩn bị đủ vaccine, thuốc chủng ngừa mà ngành y tế cần phải lên lịch cụ thể về chủng ngừa cho trẻ. Thiếu chuẩn bị, cách làm việc không đồng bộ đã dẫn đến nhiều hệ lụy cho người dân và đặc biệt ảnh hưởng trầm trọng cho chương trình nâng cao sức khỏe cộng đồng. Chính vì thế, hơn lúc nào hết ngành y tế cần coi trọng hơn nữa sự đồng bộ trong chương trình tiêm chủng dù miễn phí hay dịch vụ. Bên cạnh đó, điều không thể không nhắc lại là phải luôn chú ý tới công tác truyền thông, giáo dục và định hướng cho người dân để tránh tình trạng chạy theo đám đông như hiện nay.

Bài, ảnh: Nguyễn Hoàng Anh

Nên đưa con tiêm ngừa miễn phí theo chương trình quốc gia mở rộng

Theo cô giáo Nguyễn Thị Thu, ngụ P.Bình Trưng Đông, Q.2, TP.HCM thì khi đưa con trai 3 tháng tuổi đi tiêm ngừa, vẫn có nhiều PH đưa con đến Trung tâm Y tế Q.2 để tiêm ngừa vaccine “5 trong 1” theo chương trình miễn phí. Để đảm bảo an toàn tính mạng cho trẻ, các nhân viên y tế ở đây kiểm tra rất kỹ hồ sơ, yêu cầu khai báo và khám chính xác tình trạng sức khỏe của trẻ để hạn chế những rủi ro ngoài ý muốn. Cô Thu cũng cho biết, ở đây đầu tháng 11 sẽ có thêm vaccine “6 trong 1” theo yêu cầu nên phải đăng ký trước, nhưng cũng không quá tải như một số BV lớn của TP.HCM. Lý do mà người mẹ trẻ 30 tuổi này vẫn đưa con tiêm ngừa miễn phí theo chương trình quốc gia mở rộng là những sự cố đó chỉ là hiện tượng đơn lẻ, chỉ xảy ra một vài địa phương chứ các BV, trung tâm y tế tại các TP lớn vẫn rất đáng tin tưởng.