Chiều 8-9, Hội nghị các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) chuyên trách thảo luận về Luật thẻ căn cước công dân.
Cấp thẻ căn cước công dân ngay từ khi mới sinh
Tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật căn cước công dân. Lần này, điểm mới là có chương riêng về Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Về số định danh cá nhân, đây là số tự nhiên gồm 12 chữ số để bảo đảm không trùng lặp và là số tự nhiên duy nhất cấp cho mỗi công dân. Việc xác định số định danh cá nhân gồm 12 chữ số đã được các cơ quan chức năng nghiên cứu, xây dựng mô hình cấu trúc của số định danh cá nhân là phù hợp với quy mô dân số trước mắt, lâu dài và đã được xử lý theo nguyên tắc toán học, bảo đảm số định danh cá nhân không bị trùng lặp trong thời gian sử dụng khoảng 500 năm với quy mô và tốc độ tăng dân số hiện nay.
Về Thẻ căn cước công dân, dự thảo luật chỉnh lý theo hướng thẻ sẽ được cấp ngay từ khi mới sinh và không cần cấp giấy khai sinh. Nội dung thẻ Căn cước công dân cấp cho người dưới 14 tuổi theo hướng bao gồm các thông tin như giấy khai sinh. Ủy ban Thường vụ (UBTV) Quốc hội cho rằng, việc cấp thẻ Căn cước công dân cho người chưa đủ 14 tuổi để bảo đảm quyền bình đẳng của công dân theo Hiến pháp năm 2013, không có sự phân biệt công dân theo độ tuổi; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công dân trong giao dịch, giảm thủ tục hành chính, góp phần hiện đại hóa, tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước. Việc quy định cấp thẻ Căn cước công dân từ khi công dân sinh ra để thay thế cho giấy khai sinh góp phần bảo đảm yêu cầu quản lý dân cư tập trung, thống nhất từ khi sinh ra, giảm giấy tờ công dân (bỏ giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn…), khắc phục tình trạng sửa chữa giấy khai sinh, cố ý làm sai lệch hồ sơ.
Ngoài ra, việc cấp thẻ Căn cước công dân cho người chưa đủ 14 tuổi chỉ là hình thức hiện đại hóa giấy tờ khai sinh mà không làm mất quyền được khai sinh của trẻ em theo Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em. Vì vậy, UBTV Quốc hội chỉ đạo chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng giao UBND xã, phường, thị trấn sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký khai sinh có trách nhiệm cập nhật thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, lấy số định danh cá nhân và thực hiện thủ tục cấp thẻ Căn cước công dân theo quy định.
Về hiệu lực thi hành, dự kiến có hiệu lực thi hành từ 1-1-2016, tuy nhiên dự thảo luật nêu với các địa phương chưa đủ điều kiện thực hiện thì vẫn theo quy định hiện hành, nhưng đến 1-1-2017 thì phải thống nhất trong toàn quốc.
Chưa rõ tính khả thi
Trước băn khoăn của các ĐBQH về tính khả thi của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, UBTV Quốc hội cho rằng, với nguồn lực về con người, tổ chức, cơ sở vật chất, kỹ thuật, hạ tầng thông tin, tài liệu, thông tin sẵn có, kinh nghiệm đã tích lũy, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các ngành, chính quyền địa phương thì việc triển khai đồng bộ xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư trên toàn quốc theo lộ trình đến năm 2020 là khả thi.
Tuy có giải trình của UBTV Quốc hội, nhưng chiều nay, ý kiến các ĐBQH chuyên trách vẫn còn khác nhau. ĐB Trần Đình Long, Phó Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội cho rằng, không nên cấp thẻ căn cước cho trẻ dưới 14 tuổi, thay vào đó vẫn giữ nguyên Giấy khai sinh như hiện nay. Vì thẻ căn cước cho trẻ dưới 14 tuổi là không cần thiết, ít sử dụng, trong khi sau 15 tuổi thì liên tục các thông tin của một con người cần cập nhật, lúc đó phải tiến hành kê khai lại, tốn kém.
Nhiều ĐB vẫn thể hiện băn khoăn khi cho rằng, Luật này cần thiết nhưng chưa thực sự cấp thiết, vì điều kiện quản lý chưa hoàn thiện. Các ĐB vì vậy vẫn lo sẽ gây lãng phí. ĐB Ngô Văn Minh (Quảng Nam) còn cho rằng, tính khả thi của dự án luật thấp, bởi đến nay vẫn chưa có tổng kết rõ ràng khi thực hiện Đề án tổng thể đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu liên quan đến quản lý dân cư giai đoạn 2013-2020 (Đề án 896). Ngoài ra, luật cũng chưa rõ là sẽ giảm phiền hà cho dân như thế nào. “Bảo làm luật này là để cải cách thủ tục hành chính, giảm bớt giấy tờ nhưng lại đưa ra yêu cầu khi đề nghị cấp thẻ căn cước công dân lại phải trình sổ hộ khẩu”, ĐB Minh dẫn chứng.
Tương tự, khi công dân muốn đổi, cấp lại thẻ căn cước phải có giấy chứng nhận thay đổi nguyên quán – là điều hiếm gặp trong thực tế – là những quy định gây phiền hà. ĐB Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) và một số ĐBQH khác đề xuất, khi cấp thẻ căn cước công dân, cần tạo điều kiện để người dân được đăng ký điện tử, không nên quy định những trình tự như phải trình sổ hộ khẩu, viết giấy hẹn…, vì như vậy thì không khác gì kiểu làm giấy tờ thời bao cấp.
ĐB Trần Đình Long, ĐB Danh Út (Kiên Giang) đề xuất nên miễn phí cấp thẻ căn cước công dân, trừ trường hợp đổi và cấp lại. Nhiều ĐB cũng đề nghị phải nêu rõ khái niệm nguyên quán, quê quán…vì hiện nay mỗi nơi vận dụng một kiểu.
PHAN THẢO
(SGGP)
Bình luận (0)