Bộ trưởng “mổ xẻ” giáo dục ĐH

Tại hội nghị, nhiều trường cho rằng cần có sự điều chỉnh thông tư 55 về đào tạo liên thông đang gây khó khăn cho các trường CĐ trong tuyển sinh. Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận đã có những nhìn nhận rất thẳng thắn: Chủ trương của Đảng và chính sách của bộ quan trọng nhất là vấn đề phân luồng, làm sao để chuyện đưa sang học nghề, đưa sang học CĐ không phải là con đường vòng để học ĐH. Nếu vậy, chúng ta cần gì phải có CĐ, có TCCN. Bản chất vấn đề này là các cháu học để có một nghề rồi đi lao động, đi làm, lúc nào có điều kiện, thuận tiện theo khả năng bản thân của mình và thuận tiện theo điều kiện khách quan chung của xã hội thì đi học. Mục tiêu của việc phân luồng hệ thống này thành trung cấp nghề, thành CĐ nghề và TCCN là để tạo lực lượng lao động ở các cấp độ khác nhau cung cấp cho thị trường lao động. Do đó, không vì các trường CĐ thiếu, khó khăn điều kiện tuyển sinh mà chúng ta kiến nghị thay đổi. Chúng ta phải nhìn sâu hơn, không tuyển sinh được là vì những lý do gì, chứ còn nếu các cháu vào đấy để có mục tiêu cuối cùng là vào ĐH thì việc thành lập các trường CĐ, các trường trung cấp sai mục tiêu, không thực hiện được sứ mạng và chúng ta sẽ tiếp tục việc mất cân đối giữa thầy với thợ.

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cũng nêu lên vấn đề xin nâng cấp của các trường. “Ta có một thời gian nâng cấp rất nhiều các trường. Điều này dẫn đến một thực trạng, bên cạnh nhiều thành tích, nhiều cái đạt được, chúng ta có thêm nhiều trường ĐH, chúng ta có thêm nhiều trường CĐ. Các trường trung cấp luôn luôn hoạt động với một tâm trạng là năm ba năm thì lên CĐ; các trường CĐ cũng hoạt động với một tâm trạng là năm ba năm thì lên ĐH. Các trường luôn đứng trong tư thế “đứng núi này trông núi nọ”. Cả hệ thống không ổn định và không mạnh”, Bộ trưởng Luận thừa nhận. Thực tế có một trường trung cấp mạnh thì lại tự nguyện thành một trường CĐ yếu, trường CĐ yếu xây dựng 5-7 năm “đứng được bằng hai chân” thì lại “nhấp nhổm” nhảy thành trường ĐH. Trường ĐH năm ba năm thì lại cố xin bằng được để đào tạo thạc sĩ, đào tạo thạc sĩ mấy năm rồi lại cố đào tạo cho được tiến sĩ cho đầy đủ “mũ mão, cân đai”, như vậy tình trạng mất cân đối giữa các trình độ đào tạo luôn luôn đặt ra và Bộ GD-ĐT luôn luôn đứng trước một sức ép. Do vậy, Bộ trưởng đã chỉ đạo Vụ Giáo dục ĐH, Vụ Kế hoạch tài chính tính toán để tổng kết lại việc nâng cấp các nhà trường giai đoạn chuyển đổi. Người đứng đầu ngành giáo dục cũng cho biết chủ trương thời gian tới bộ sẽ không nhận các hồ sơ nâng cấp.

Liên quan đến chất lượng đào tạo, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga cho rằng sự hợp tác giữa nhà trường – doanh nghiệp là khâu không thể thiếu trong quá trình hoạt động đào tạo nên được các trường xem như là một phương thức, là mục tiêu giúp SV nâng cao kỹ năng thực hành, hỗ trợ cho SV thực tập và đào tạo các kỹ năng mềm cho SV. Hiện đã có 392/420 trường ĐH, CĐ xây dựng cam kết chất lượng đào tạo. Tuy nhiên, Thứ trưởng Ga cũng khẳng định chương trình đào tạo vẫn còn chậm đổi mới, không gắn với thực tiễn, các công nghệ mới và hiện đại về giáo dục ĐH chưa được nghiên cứu và áp dụng; phương pháp giảng dạy lạc hậu; khoa học về đánh giá chưa được nghiên cứu và áp dụng. Nói về chất lượng đào tạo, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận nêu thực tế: “Tôi và nhiều đồng chí khác luôn luôn nhận được các hồ sơ nhờ xin việc hộ của các con cháu bạn bè, anh em quen biết. Bây giờ tôi công khai email rồi các cháu, bố mẹ các cháu ở các địa phương cũng gửi cho tôi nhờ Bộ trưởng giúp tìm cho cháu việc. Điều đó có nghĩa là gì? Có nghĩa là bây giờ nguồn cung ứng của mình ra chưa đắt hàng, nhiều ngành kể cả tuyển vào làm giáo viên tốt nghiệp trường sư phạm ra, nhiều người phản ảnh với tôi là phải mất tiền”.

Tại Hội nghị đào tạo nhân lực y tế của các tỉnh ĐBSCL, lãnh đạo các địa phương có ý chê trách cả Bộ GD-ĐT và Bộ Y tế rằng việc thẩm định các trường đào tạo y tế rất bài bản, rất đủ quy trình của hai bộ nhưng trên thực tế các cơ sở đào tạo nhân lực y tế không đủ điều kiện thiết bị thí nghiệm, thiết bị thực hành và chất lượng đào tạo y tế rất kém. Từ thực tế này, Bộ GD-ĐT cũng đề nghị Cục Đào tạo, Bộ Y tế cần kiểm tra đột xuất, kiểm tra tái định kỳ lại những trường chúng ta đã cấp phép vừa rồi, đặc biệt là vùng ĐBSCL. Bởi theo nguồn tin Bộ trưởng được biết thì họ mượn thiết bị của các doanh nghiệp bán thiết bị y tế mang về trưng lên đấy để qua mặt đoàn kiểm tra, xong rồi họ lại mang trả hết. “Nếu có chuyện đó thì cần phải xử lý, phải đóng cửa, cần đình chỉ tuyển sinh để trường củng cố điều kiện đảm bảo chất lượng. Đồng thời cần rút kinh nghiệm để có được quy trình cho thật nghiêm túc, thực chất để đảm bảo chất lượng”, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận quả quyết.

Nghiêm Huê