“Phát triển khoa học – công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) không chỉ là lựa chọn, mà là con đường sống còn…”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh tại Hội nghị toàn quốc quán triệt Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia.
“Khoán 10” trong lĩnh vực khoa học công nghệ
Theo Tổng Bí thư, Nghị quyết 57 đã chỉ ra những định hướng chiến lược và được đông đảo cán bộ, đảng viên, nhà khoa học, cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước đồng thuận, xem đây như một “khoán 10” trong lĩnh vực KHCN.
“Đất nước đang đứng trước cơ hội lớn để vươn mình nhưng thách thức cũng vô cùng to lớn. Chúng ta phải quyết tâm thực hiện cuộc cách mạng phát triển KHCN, ĐMST và CĐS, không để lỡ thời cơ thêm lần nữa”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Nói về Nghị quyết 57, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, đây là văn kiện có ý nghĩa chiến lược, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của đất nước trong lĩnh vực KHCN, ĐMST và CĐS. Nghị quyết có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là kim chỉ nam cho sự phát triển trong kỷ nguyên mới – giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng; là lời hiệu triệu mạnh mẽ trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân cùng nỗ lực đưa Việt Nam thành quốc gia phát triển, thu nhập cao, có năng lực cạnh tranh toàn cầu.
“Khát vọng về một Việt Nam phồn vinh, thịnh vượng, hiện đại, sớm gia nhập nhóm nước phát triển có thu nhập cao đã và đang cháy bỏng hơn bao giờ hết. Khát vọng này là có cơ sở, trên nền tảng những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử đã đạt được. Phát triển KHCN, ĐMST và CĐS không chỉ là xu thế tất yếu của thời đại mà còn là con đường duy nhất để bứt phá, vượt qua khó khăn, thách thức, nắm bắt thời cơ, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, vững mạnh, xã hội văn minh, hiện đại, đưa đất nước sánh vai cùng các cường quốc trên thế giới”, Thủ tướng nói.
Khẩn trương sắp xếp lại bộ máy về khoa học công nghệ
Đây là một trong 8 nhiệm vụ, giải pháp để đưa Nghị quyết 57 đi vào cuộc sống một cách hiệu quả và kịp thời mà Tổng Bí thư đề nghị.
Theo Tổng Bí thư, trong quý I/2025, phải hoàn thành việc sắp xếp lại các tổ chức KHCN; tập trung đầu tư trọng điểm để phát triển các tổ chức nghiên cứu mạnh. Có kế hoạch cụ thể để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là nhân tài KHCN. Triển khai các giải pháp đột phá để thu hút các tập đoàn công nghệ hàng đầu, thu hút nhân tài công nghệ là người Việt và người nước ngoài tới làm việc. Các thủ tục liên quan đến vấn đề này phải thông thoáng hơn nữa, thậm chí phải có tính cạnh tranh cao so với các nước khác mới thu hút được. Nhà nước có thể chọn thí điểm một số viện, hoặc trường để mời chuyên gia ở bên ngoài làm lãnh đạo, nhất là trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Tính toán hình thành cơ chế kiến trúc sư trưởng hoặc tổng công trình sư cho việc thực hiện các đề án, dự án lớn về KHCN và CĐS mang tính liên ngành.
Nhà nước tạo thuận lợi thành lập các viện nghiên cứu tư nhân. Vấn đề này phải được rà soát lại để cải cách mạnh mẽ ngay từ năm 2025.
Bên cạnh đó, Tổng Bí thư cũng đề nghị phải ưu tiên bố trí ngân sách cho KHCN xứng tầm là quốc sách đột phá. Cụ thể, bố trí ngân sách cho KHCN, lập các quỹ KHCN, khuyến khích hình thành các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ khởi nghiệp, quỹ ĐMST…
Nghiên cứu cơ chế cho mô hình “đầu tư công – quản trị tư”, bảo đảm nhà khoa học có quyền chủ động trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ.
Ít nhất 15% ngân sách chi cho khoa học công nghệ
Thủ tướng cho biết, ngay sau khi Nghị quyết 57 được ban hành, Chính phủ đã khẩn trương, lãnh đạo, chỉ đạo các bộ, cơ quan, địa phương tập trung xây dựng, rà soát, hoàn thiện để sớm ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện nghị quyết với tinh thần “5 rõ – rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả”.
Theo đó, Chương trình hành động của Chính phủ đã đề ra 41 nhóm chỉ tiêu (gồm 35 nhóm chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030 và 6 nhóm chỉ tiêu cụ thể đến năm 2045) và 7 nhóm nhiệm vụ (gồm 140 nhiệm vụ cụ thể).
Một trong 7 nhóm nhiệm vụ là tăng cường đầu tư hạ tầng cho KHCN, ĐMST và CĐS. Đây là một chiến lược mang tính nền tảng; trong đó hạ tầng đóng vai trò là yếu tố cốt lõi để tạo đà bứt phá cho đất nước.
Ưu tiên phát triển hạ tầng số với phương châm “hạ tầng số phải luôn đi trước một bước”, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nền kinh tế số, xã hội số. Đây chính là nền tảng để thúc đẩy phát triển các ngành, lĩnh vực then chốt của nền kinh tế; góp phần nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.
Theo Thủ tướng, Chính phủ sẽ đảm bảo ít nhất 15% ngân sách Nhà nước chi cho sự nghiệp KHCN để phục vụ nghiên cứu các công nghệ chiến lược. Rà soát, đầu tư phát triển Trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia; xây dựng và đưa vào hoạt động Trung tâm dữ liệu quốc gia; phát triển hạ tầng số hiện đại, hạ tầng viễn thông, internet, hạ tầng vật lý số, hạ tầng tiện ích số, các nền tảng số quốc gia, nền tảng số dùng chung các ngành, lĩnh vực.
Xây dựng Chương trình phát triển kinh tế số, xã hội số. Xây dựng Đề án ứng dụng internet vạn vật trong một số ngành, lĩnh vực như sản xuất, thương mại, năng lượng, nông nghiệp thông minh, giao thông thông minh, y tế thông minh. Quyết tâm phủ sóng viễn thông 5G trên phạm vi toàn quốc, phát triển mạnh Starlink…
Cùng với đầu tư cơ sở hạ tầng, Thủ tướng cũng cho biết Chính phủ đặc biệt quan tâm đến việc phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển KHCN, ĐMST và CĐS. Bởi nhân lực là “chìa khóa vạn năng” mở ra cánh cửa thành công.
Theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 179/2024/NĐ-CP ngày 31-12-2024 về chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng làm việc trong cơ quan, tổ chức, đơn vị của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội. Mục tiêu là xây dựng một đội ngũ nhân lực hùng hậu, vừa đủ về số lượng, vừa đạt chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của kỷ nguyên số.
Hòa Triều
Bình luận (0)