Báo chí không thể đứng một mình mà cần hợp tác sâu với các nhà giáo, chuyên gia, nhà trường, phụ huynh để nội dung truyền thông giáo dục bám sát thực tiễn, có chiều sâu và lan tỏa. Nếu ứng dụng công nghệ một cách thông minh và nhân văn, báo chí sẽ tiếp tục là lực lượng quan trọng trong sự nghiệp “trồng người”.
Ông Phạm Quý Trọng (Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương 3, Ban Tuyên giáo – Dân vận Trung ương) đã gửi gắm điều này đến đội ngũ người làm báo khi tham gia tọa đàm “Báo chí và giáo dục trong kỷ nguyên số” do Hội Nhà báo TP.HCM phối hợp Ban tổ chức Cuộc thi viết về giáo dục năm 2024 tổ chức ngày 12-7.
Tọa đàm nằm trong khuôn khổ chương trình về nguồn với chủ đề “Ngòi bút nhà báo, từ truyền thống đến tương lai số” diễn ra từ ngày 11 đến 13-7 tại Khánh Hòa, được Công ty Tin học Đại Dương đồng hành. Chương trình có sự tham gia của cán bộ phụ trách cơ quan quản lý báo chí Trung ương và địa phương, lãnh đạo một số cơ quan báo chí, đại diện Trung tâm Phát triển GD-ĐT phía Nam (Bộ GD-ĐT), doanh nghiệp và những nhà báo đoạt giải Cuộc thi viết về giáo dục năm 2024.
Cần kiên định với tính chính xác và đạo đức nghề nghiệp
Phát biểu tại tọa đàm, ông Phạm Quý Trọng đánh giá, trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia thì việc lựa chọn chủ đề “Báo chí và giáo dục trong kỷ nguyên số” vừa mang tính thực tiễn vừa đảm bảo tính khoa học, kịp thời; đồng thời thể hiện rõ nét trách nhiệm chính trị của báo chí cách mạng Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Theo ông Trọng, thời đại ngày nay, thông tin được lan truyền với tốc độ chưa từng có, làm thay đổi thói quen tiếp cận thông tin của công chúng và đặt ra yêu cầu đổi mới toàn diện trong cách thức tác nghiệp, sản xuất nội dung của báo chí. Trong bối cảnh ấy, với vai trò cầu nối giữa giáo dục và xã hội, báo chí không chỉ đơn thuần đưa tin hay phản ánh mà còn có trách nhiệm định hướng dư luận, thúc đẩy cải cách và lan tỏa tinh thần học tập suốt đời đến từng học sinh, gia đình, xã hội.
Tuy nhiên, kỷ nguyên số cũng mang đến nhiều thách thức như thông tin nhiễu loạn, thật – giả khó phân biệt; “tin nhanh – xem vội” đang lấn át nội dung chuyên sâu; độc giả dần rời xa báo chí chuyển sang mạng xã hội, video ngắn, nền tảng số… Trong bối cảnh đó, để báo chí vẫn giữ được sứ mệnh truyền tải thông tin giáo dục một cách hiệu quả, chính xác và có trách nhiệm.
Ông Trọng nhấn mạnh: “Công nghệ phát triển là xu thế tất yếu nhưng giáo dục vẫn là câu chuyện của con người. Và báo chí, nếu biết ứng dụng công nghệ một cách thông minh, nhân văn sẽ tiếp tục là lực lượng quan trọng trong sự nghiệp “trồng người” cao cả”.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thanh Tú (Tổng Biên tập Tạp chí Giáo dục TP.HCM) cho rằng, chuyển đổi số là xu hướng chung và mỗi cơ quan báo chí đều nỗ lực tham gia vào quá trình đó. Cá nhân mỗi phóng viên, đội ngũ làm báo, đặc biệt là báo chuyên về giáo dục, ngoài chuyên môn nghiệp vụ, sự am tường về lĩnh vực giáo dục còn cần trau dồi, tìm hiểu kiến thức để thích nghi, biết cách sử dụng công nghệ. Bên cạnh đó, người làm báo cần chú trọng xây dựng hình ảnh, tác phong phù hợp bởi yếu tố phẩm chất luôn là điều hết sức quan trọng.
TP.HCM đã có kế hoạch hỗ trợ các cơ quan báo chí chuyển đổi số
Ông Nguyễn Tấn Phong (Chủ tịch Hội Nhà báo TP.HCM) nhận định, báo chí TP.HCM thời gian qua đã làm khá tốt công tác tuyên truyền về những thành tựu, kết quả to lớn của ngành giáo dục thành phố cũng như giáo dục cả nước. Báo chí thành phố đã khẳng định, tôn vinh đúng mức những kết quả, thành tựu đó; đồng thời nêu lên một số vướng mắc, khó khăn của ngành giáo dục, đề xuất những hướng tháo gỡ để hoạt động giáo dục của thành phố được phát triển.
Cũng theo ông Phong, TP.HCM hiện đã có kế hoạch hỗ trợ các cơ quan báo chí chuyển đổi số tuy nhiên vì nhiều lý do khách quan, chủ quan nên kế hoạch này chậm triển khai. Vấn đề này hiện đang được khắc phục, gấp rút tổ chức thực hiện để đẩy nhanh hơn nữa quá trình chuyển đổi số của các cơ quan báo chí. Cụ thể như: Xây dựng nền tảng kỹ thuật dùng chung, cơ sở dữ liệu dùng chung cho các cơ quan báo chí; trong kế hoạch đó, Hội Nhà báo TP.HCM cũng được giao nhiệm vụ phối hợp với Sở Văn hóa – Thể thao, Trung tâm Chuyển đổi số của thành phố tổ chức những lớp tập huấn, đào tạo kiến thức, kỹ năng tác nghiệp trên môi trường số cho phóng viên.
“Chúng tôi quan sát thấy hiện nay các phóng viên trẻ đã tiếp cận và ở mức độ nào đó đã làm chủ được công nghệ; có thể tác nghiệp đa phương tiện, đa nền tảng khá tốt. Mong các phóng viên, nhà báo trong thời gian chờ những lớp bài bản hơn của các đơn vị chức năng tổ chức hãy tiếp tục nỗ lực học tập, trau dồi để có thể đáp ứng yêu cầu tác nghiệp trong môi trường chuyển đổi số” – ông Phong nói.
Bà Lý Việt Trung (Tổng Biên tập Báo Phụ nữ TP.HCM) đặt vấn đề, khi viết về giáo dục trong kỷ nguyên số, cần đưa tất cả thông tin lên các nền tảng số để tiếp cận được độc giả, nhất là các học sinh. Cụ thể như: TikTok, Facebook, YouTube cũng như một số mạng xã hội hiện đang có sự phát triển mạnh. Tuy nhiên, khi đưa thông tin lên các nền tảng số, báo chí không nên chạy theo xu hướng làm các video ngắn đang phổ biến ở mạng xã hội. Thay vào đó, cần dẫn dắt, định hướng thông tin cho mạng xã hội; đặc biệt là những nội dung viết về giáo dục. Đồng thời, báo chí viết về giáo dục cần chú trọng đầu tư hơn vào chất lượng.
Bà Trung bày tỏ trăn trở về câu chuyện những video clip được đội ngũ làm báo thực hiện chỉn chu, công phu nhưng lượt xem hay quan tâm ít. Trong khi đó, các clip quay cảnh cháy nhà ở một nơi chẳng hạn lại đạt lượt xem khủng. Điều đáng chú ý là lượt xem cao nhưng nội dung trong đó lại rất… đau lòng. Chưa kể, việc xem những nội dung qua video clip ngắn không đem lại đủ giá trị thông tin hay có tác động tích cực đến tư duy học sinh, phụ huynh, bạn đọc.
Mê Tâm
Bình luận (0)