Xuất thân là một nghệ sĩ cải lương nhưng Linh Huyền được nhắc tới nhiều trong vai trò người giúp giới trẻ tìm về cội nguồn dân tộc, đồng thời truyền bá văn hóa truyền thống Việt Nam ra quốc tế qua các chương trình “Hồn Việt”, Cuộc thi tuyển lựa giọng ca cải lương online trên toàn cầu “Út Trong award”, Dự án Bảo tàng Cải lương Nam bộ… Hiện, chị cũng chính là “Đại sứ văn hóa nghệ thuật truyền thống Việt Nam tại châu Âu”.
Mong giới trẻ biết sử ta
Sinh 1970 trong một gia đình nghèo ở quận 4 – TP.HCM. Vốn mê nghệ thuật nên từ nhỏ nên chị đã lén ba mẹ đi học cải lương với nhạc sĩ Út Trong, chính nhạc sĩ này đã đặt cho chị nghệ danh là Linh Huyền. Năm 1989, khi đang học năm nhất Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM thì Linh Huyền đoạt được huy chương bạc “Giọng ca cải lương toàn quốc”, sau đó đoạt giải A cuộc thi “Tiếng hát ru” của Câu lạc bộ Quê hương do NGƯT Thúy Hoan làm giám khảo. Vì quá đam mê ca hát mà Linh Huyền quyết định chọn tấm màn nhung và ánh đèn của sân khấu cải lương. Từ năm 1991 đến 1995, Linh Huyền liên tục gặt hái thành công trên sân khấu cải lương, đoạt huy chương vàng trong Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc 1997. Thời gian này, chị luôn đau đáu một nỗi niềm với cải lương lịch sử giúp cho sinh viên – học sinh hiểu hơn về sử Việt. Cuối năm 2009, chị thực hiện vở cải lương “Bà chúa thơ Nôm” (tức nhà thơ Hồ Xuân Hương) ở Nhà hát TP do chính chị viết kịch bản và NSND Trần Minh Ngọc đạo diễn tạo được tiếng vang lớn, ưu tiên giảm 50% giá vé đối với các khán giả là sinh viên, học sinh. Sau đó, chị tiếp tục sáng tác các vở cải lương lịch sử: Sương Nguyệt Ánh, Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Trần Quốc Toản, Đoàn Thị Điểm… mang đi biểu diễn ở các trường tiểu học, THPT và ĐH trên địa bàn TP được sinh viên – học sinh đón nhận nồng nhiệt. Bên cạnh việc dàn dựng, biểu diễn các vở tuồng cải lương lịch sử, chị còn mở những lớp dạy cải lương, trong đó có dạy ca diễn, hóa trang, vũ đạo, sáng tác kịch bản với sự tham gia giảng dạy của chị và NSƯT Xuân Chính, NSƯT Diệu Đức, nghệ sĩ Bạch Long… Linh Huyền chia sẻ: “Tôi mở lớp dạy về cải lương để qua đó lưu giữ, phát huy những bài bản cải lương. Cải lương có hàng trăm bài bản lớn nhỏ và hiện nay nhiều bài bản gần như thất truyền, hiếm có bạn trẻ biết. Các học viên học giỏi, có hoàn cảnh khó khăn được miễn hoàn toàn học phí. Tôi muốn mình như một cánh én, góp thêm một phần cùng nhiều cánh én khác giúp cho sân khấu cải lương nước nhà trở lại thời hoàng kim…”.
Truyền bá văn hóa truyền thống Việt ra quốc tế
Sau hơn 2 năm ấp ủ một chương trình nghệ thuật sân khấu phục vụ cho khách du lịch trong và ngoài nước, năm 2010, Linh Huyền đã ra mắt chương trình “Hồn Việt – The Soul of Vietnam” diễn ra định kỳ ngày 15 và 23 hàng tháng tại Nhà hát TP rất thành công. Chương trình được thiết kế như một hành trình minh họa lịch sử – văn hóa Việt Nam thông qua các loại hình nghệ thuật truyền thống lẫn hiện đại. Ở đây có đủ hình thức biểu diễn từ đàn đá, tuồng, chèo, hát xẩm, nhã nhạc cung đình, cải lương đến các nghệ thuật múa, rối, xiếc, nhạc hiện đại theo phong cách thịnh hành hiện nay. Toàn bộ trang phục truyền thống của các dân tộc thiểu số trong “Hồn Việt” đều là trang phục gốc của người bản địa.
Linh Huyền cho biết, chị thực hiện chương trình này để quảng bá cho văn hóa dân tộc Việt Nam với bạn bè quốc tế. Bởi du khách đến Việt Nam không chỉ để tham quan danh lam thắng cảnh, mà họ còn muốn tận hưởng những âm sắc đặc thù của nghệ thuật Việt Nam. “Hồn Việt” cũng đã xuất ngoại biểu diễn tại các nước Nhật Bản, Lào, Thái Lan, Canada… được khán giả rất yêu thích. Để có được những thành công này, Linh Huyền may mắn có ông xã là họa sĩ người Anh gốc Ý, Richard Marzano luôn là hậu thuẫn và ủng hộ hết mình cho các dự án nghệ thuật của chị.
Với vai trò là người sáng lập và tổ chức Cuộc thi tuyển lựa giọng ca cải lương online trên toàn cầu “Út Trong award”, Linh Huyền đã đặt hết những tâm tư, những kỳ vọng nhằm giúp cho bộ môn nghệ thuật sân khấu cải lương luôn khẳng định được vị trí và không bị lãng quên, với mong muốn giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam…
Tháng 12-2023, chị được Hiệp hội Phát triển văn hóa Việt Nam bổ nhiệm làm “Đại sứ văn hóa nghệ thuật truyền thống Việt Nam tại châu Âu”. Với vai trò này, Linh Huyền đã tham gia nhiều buổi trình diễn và thuyết trình, quảng bá về cải lương, đưa được “Dạ cổ Hoài Lang” vào bộ phim “Grand Tour” đoạt giải Cannes trình chiếu trên 27 nước châu Âu. Người dự khán thích thú vô cùng khi biết cải lương là như thế.
Vào đầu tháng 8-2025, Linh Huyền đã có buổi giới thiệu dự án “Bảo tàng Cải lương Nam bộ” đến khán giả mộ điệu. Được biết, vị trí ban đầu dự kiến xây bảo tàng này tại tỉnh Long An cũ, nay dời sang Khu Công viên Lịch sử Văn hóa Dân tộc TP.HCM tọa lạc tại Thủ Đức.
Linh Huyền nói: “Tôi may mắn được sống và làm việc tại Ý, xứ sở mà văn hóa di sản chiếm số lượng lớn của nhân loại. Hơn nữa là đứa con của Tổ nghiệp cải lương nên tôi rất khao khát di sản cải lương được nằm trong bảo tàng đẳng cấp. Bên cạnh đó, tôi được học cải lương với nhiều bậc tiền bối như thầy Út Trong, soạn giả Viễn Châu; được tiếp cận với nhiều tài liệu hay về cải lương, tôi càng thấy trách nhiệm lưu giữ và chuyển giao cho thế hệ trẻ càng lớn. Bản thiết kế bảo tàng được vẽ bởi kiến trúc sư người Úc Matthew Young hoàn thành xong nhiều năm trước. Đề án mà tôi đề xuất là một khu phức hợp, không chỉ trưng bày cổ vật mà còn có cả sân khấu biểu diễn. Tại đây, chúng tôi sẽ hợp cùng các nghệ sĩ tên tuổi xây dựng nhiều vở cải lương hay diễn phục vụ khán giả yêu cải lương. Ngoài ra, còn có khu vực bảo tàng tượng sáp 168 đào kép chánh của 84 đoàn cải lương. Không gian này cũng để khán giả và du khách nước ngoài chiêm ngưỡng cổ vật, sinh viên – học sinh tìm hiểu văn hóa dân tộc, nghệ sĩ tích lũy thêm kiến thức chuyên ngành.
Khôi Nguyên
Bình luận (0)