Ngày 29-9-2025, tại Trường Đại học An Giang (Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh), Ủy ban Giải thưởng Khoa học Trần Văn Giàu (Ủy ban Giải thưởng) đã công bố và trao Giải thưởng lần thứ XIII – năm 2025.
Phát biểu tại buổi lễ, TS. Lê Hữu Phước – Tổng Thư ký Ủy ban Giải thưởng, cho biết: Bằng những nỗ lực từ nhiều phía, tháng 8 vừa qua Ủy ban Giải thưởng đã xem xét và quyết định trao Giải thưởng lần thứ 13 (năm 2025) cho tác phẩm “Tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Đạo Phật vùng Tây Nam bộ” của 2 tác giả: PGS.TS Võ Văn Thắng và TS. Nguyễn Trung Hiếu thuộc Trường Đại học An Giang, được Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh ấn hành năm 2025.
“Ủy ban Giải thưởng ghi nhận đây là công trình nghiên cứu hội đủ ý nghĩa khoa học và thực tiễn: góp phần làm rõ diện mạo của hai tôn giáo nội sinh tiêu biểu, có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội ở Nam bộ, nhưng chưa được nghiên cứu tường tận từ trước đến nay; qua đó đóng góp thiết thực vào việc giáo dục truyền thống – đạo đức, việc thực hiện chính sách tôn giáo – tín ngưỡng và chính sách văn hóa trong bối cảnh tăng tốc phát triển ở Nam bộ nói riêng và trong cả nước nói chung. Đặc biệt, đây là công trình nghiên cứu đầu tiên thuộc lĩnh vực lịch sử tư tưởng được trao Giải thưởng khoa học Trần Văn Giàu sau 23 năm hình thành giải thưởng (từ 2002 đến nay). Xin chúc mừng các tác giả Võ Văn Thắng và Nguyễn Trung Hiếu; xin chúc mừng Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh và Trường Đại học An Giang đã tạo điều kiện cho sự ra đời của một tác phẩm có giá trị thiết thực, góp phần thúc đẩy việc nghiên cứu, biên soạn các công trình về vùng đất, con người Nam bộ, góp phần làm giàu thêm tri thức và văn hóa Việt Nam” – ông Phước nói.
Tác phẩm “Tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Đạo Phật vùng Tây Nam Bộ” có 3 phần, 12 chương. Trong đó các tác giả đã phản ánh một cách sinh động và phong phú về tôn giáo này, từ lịch sử hình thành và phát triển cùng hệ thống tư tưởng của tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương (gồm Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo); Đặc trưng thờ phụng và tổ chức hoạt động; nghi lễ và lễ cúng thường niên… đến lịch sử hình thành một số ngôi chùa của Bửu Sơn Kỳ Hương; và tác động của tôn giáo này trong đời sống vật chất, tinh thần và xu hướng hoạt động của cộng đồng tín đồ trong tương lai.
Tại buổi lễ, PGS.TS Võ Văn Thắng và TS. Nguyễn Trung Hiếu bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến gia đình và cố GS. Trần Văn Giàu, và Ủy ban Giải thưởng Khoa học Trần Văn Giàu đã tạo nên một diễn đàn khoa học rất ý nghĩa, để các nhà nghiên cứu có cơ hội được đóng góp, được khích lệ và tôn vinh.
Về công trình đạt giải, PGS.TS Võ Văn Thắng chia sẻ: “Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Đạo Phật không chỉ là tôn giáo mà còn là những “hiện tượng văn hóa xã hội” có sức ảnh hưởng sâu sắc đối với cư dân vùng Tây Nam bộ. Qua công trình nghiên cứu này chúng tôi cố gắng tái hiện bức tranh đa chiều về quá trình hình thành, phát triển, với triết lý nhân sinh, thế giới quan và đặc biệt là tinh thần yêu nước, đoàn kết, gắn bó với cộng đồng của những tín đồ Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Đạo Phật trong dòng chảy lịch sử đầy biến động của vùng đất này. Góp phần làm sáng rõ thêm một mảng vấn đề trong dòng chảy tư tưởng Việt Nam… Quá trình nghiên cứu là hành trình tìm tư liệu, đối chiếu và phân tích; đồng thời còn là hành trình đối thoại với lịch sử để hiểu sâu hơn trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng độc lập, tự do, hạnh phúc và hòa bình cho vùng đất Tây Nam bộ và cho cả dân tộc”.
Dịp này, Ủy ban Giải thưởng Khoa học Trần Văn Giàu đã trao tặng phẩm cho các tác giả thuộc Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Đồng Tháp, nhằm tuyên dương và khuyến khích nỗ lực nghiên cứu của các tác giả.
Giải thưởng Khoa học Trần Văn Giàu do GS. Trần Văn Giàu sáng lập năm 2002, nhằm trao giải cho các tác giả có các công trình nghiên cứu về lịch sử và lịch sử tư tưởng tại Nam bộ, khu vực cực Nam Trung bộ và TP.HCM.
Đan Phượng
Bình luận (0)