Chuẩn bị cho kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV vào cuối tháng 10 tới đây, tại phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe tờ trình dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) và cho ý kiến vào dự thảo luật này. Theo đó, các ý kiến đều khẳng định, việc sửa đổi Luật Báo chí là cần thiết để khắc phục những hạn chế của luật năm 2016, bảo đảm quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận của công dân theo Hiến pháp, đồng thời điều chỉnh kịp thời với sự phát triển nhanh của công nghệ thông tin và truyền thông hiện đại.
Theo tờ trình của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) gồm 4 chương, 50 điều, giảm 2 chương và 11 điều so với luật hiện hành, trong đó bổ sung nhiều nội dung mới phù hợp thực tiễn như: tăng cường công tác quản lý hoạt động báo chí; nâng cao chất lượng đội ngũ người làm báo và lãnh đạo cơ quan báo chí; thúc đẩy phát triển kinh tế báo chí; điều chỉnh hoạt động báo chí trên không gian mạng – điểm mới quan trọng, đáp ứng xu hướng chuyển đổi số của ngành truyền thông.
Dự thảo cũng tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương trong công tác quản lý báo chí; dự kiến cắt giảm 20 thủ tục hành chính so với hiện hành, giúp đơn giản hóa quy trình và giảm chi phí tuân thủ cho cơ quan, doanh nghiệp.
Ngoài ra, dự thảo luật tiếp tục khẳng định vai trò của báo chí cách mạng Việt Nam, hướng đến nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; bổ sung quy định về điều kiện cấp phép đối với tổ chức xã hội, nghề nghiệp; đồng thời tăng cường quản lý phóng viên, nhà báo, ngăn chặn tình trạng tiêu cực, nhũng nhiễu trong hoạt động nghề nghiệp.
Cần làm rõ hơn việc thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho rằng, các định nghĩa, khái niệm trong luật phải đảm bảo tính bao quát, ổn định, nhưng cũng đủ linh hoạt để điều chỉnh các loại hình báo chí mới phát sinh trong thời đại số. Không nên chỉ mô tả hình thức xuất bản mà cần làm rõ nội hàm nghề nghiệp và tiêu chí pháp lý của hoạt động báo chí.
“Cần xác định đâu là sản phẩm báo chí được pháp luật công nhận, đâu là sản phẩm truyền thông số mang tính thương mại. Nếu không làm rõ, việc quản lý và xử lý vi phạm trên mạng sẽ rất khó”, bà Hải nói.
Một nội dung mới được nhiều đại biểu quan tâm là việc xác định cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện. Dự thảo hiện mới chỉ dừng ở mức “định hướng” mà chưa có tiêu chí cụ thể để nhận diện hoặc cơ chế ưu tiên cho các cơ quan này.
Theo đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đề nghị hồ sơ dự thảo luật cần tiếp tục thuyết minh và làm rõ hơn việc thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, để bảo đảm phù hợp với chủ trương chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền về nội dung thành lập các tập đoàn báo chí, tổ hợp xuất bản như đã đề cập tại tờ trình của Chính phủ.
“Đề nghị làm rõ hơn về cơ chế tài chính đặc thù đối với cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, để đảm bảo phù hợp với thẩm quyền Chính phủ sau này có thể quy định chi tiết như được giao tại khoản 6 Điều 16 của dự thảo luật”, ông Tùng nêu ý kiến.
Cũng cho ý kiến vào nội dung này, bà Hải nhấn mạnh thêm yếu tố trách nhiệm của cơ quan báo chí chủ quản. Nếu giao một cơ quan báo chí trực thuộc làm cơ quan chủ lực thì cơ quan chủ quản phải thực sự đầu tư, hỗ trợ về nhân lực, tài chính và hạ tầng kỹ thuật để tờ báo đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ chính trị, không thể chỉ “đặt danh nghĩa mà không đầu tư tương xứng”.
Luật nên theo hướng mở để cơ quan báo chí đảm bảo nguồn thu
Theo nhận định của Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi, đặt vấn đề về kinh tế báo chí trong giai đoạn hiện nay là rất cần thiết và rất quan trọng đối với các cơ quan báo chí, và dự thảo luật nên theo hướng mở nhiều hơn để các cơ quan báo chí có thể đảm bảo nguồn thu cho các hoạt động của mình.
“Nếu chúng ta siết nguồn đầu tư ngân sách thì phải cởi mở hơn trong các quy định cho hoạt động kinh tế báo chí. Chúng ta đã có những cơ chế kinh tế cho các doanh nghiệp Nhà nước, cho các đơn vị sự nghiệp công lập thì cũng nên nghiên cứu và áp dụng cho cơ quan báo chí để có được những hoạt động báo chí thông thoáng và đảm bảo các quy định…”, ông Mãi góp ý.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, phần lớn các cơ quan báo chí ở nước ta là cơ quan công lập nên việc đưa nội dung kinh tế báo chí cần phải có những quy định hết sức rõ ràng. Cơ quan soạn thảo nên nghiên cứu bổ sung thêm các điều khoản để bảo đảm tính minh bạch, tự chủ tài chính, và giúp cơ quan báo chí hoạt động hiệu quả hơn…
Luật phải có giải pháp xử lý nghiêm các sai phạm
Cho ý kiến vào nội dung quản lý báo chí trên nền tảng số, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị nội dung dự thảo luật phải đảm bảo yêu cầu tăng cường quản lý và phát triển các loại hình truyền thông, thông tin trên nền tảng số phù hợp, đáp ứng yêu cầu phát triển sự nghiệp báo chí cách mạng; tăng cường sự hiện diện của báo chí cách mạng trên các nền tảng xã hội; giữ vững mặt trận thông tin tuyên truyền trước sự phát triển của các nền tảng xuyên biên giới.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, hoạt động báo chí trước hết cần phải đảm bảo chủ quyền, an ninh thông tin quốc gia. Vì vậy luật cần phải có các giải pháp hiệu quả nhằm chấn chỉnh, xử lý nghiêm các sai phạm, đặc biệt là những sai phạm trên môi trường mạng.
Sau khi lắng nghe ý kiến góp ý của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã giải trình một số nội dung còn nhiều ý kiến.
Theo đó, liên quan cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, ông Hùng khẳng định không làm phát sinh thêm đầu mối mới, mà chỉ làm rõ khái niệm cơ quan báo chí có nền tảng số.
Về hoạt động trên không gian mạng, ông Hùng nhấn mạnh, các trang cá nhân không phải là báo chí và thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật An ninh mạng, không nằm trong luật này.
Riêng tạp chí khoa học, sẽ tiếp tục nghiên cứu để đảm bảo sự thống nhất giữa Luật Báo chí và Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
Đối với nội dung mới là kinh tế báo chí, ông Hùng cho biết đã ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp từ các cơ quan báo chí trong nước và sẽ tiếp tục hoàn thiện để đảm bảo phù hợp thực tiễn, tránh phát sinh vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Nhóm PV
Bình luận (0)