Các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ phối hợp cùng Bệnh viện Nhi đồng 1 đã thực hiện thành công ca thông tim can thiệp bào thai cho một sản phụ ở TP.HCM có thai nhi bị dị tật tim bẩm sinh nặng. Đây không chỉ là ca can thiệp tim thai thành công thứ 11 trong chương trình hợp tác giữa hai bệnh viện mà còn là cột mốc đặc biệt trong hành trình hoàn thiện hồ sơ để Bộ Y tế công nhận kỹ thuật “thông tim can thiệp bào thai” đầu tiên tại Việt Nam.
Thành công này mở ra cơ hội sống cho nhiều thai nhi mắc bệnh tim bẩm sinh và cũng là thành tích ý nghĩa chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, khẳng định năng lực chuyên môn và khát vọng vươn tầm của y học sản – nhi Việt Nam.
Thông tim can thiệp bào thai
Sản phụ Trần Ngọc Đào, 29 tuổi, ngụ tại TP.HCM, lập gia đình hơn ba năm và mong con suốt hai năm trời. Niềm vui đến vào tháng 8-2024 khi chị mang thai tự nhiên, nhưng thai chỉ phát triển đến 8-9 tuần thì bị lưu. Sau khi vượt qua cú sốc và phục hồi sức khỏe, vài tháng sau chị Đào lại bất ngờ mang thai. Thai kỳ này, chị tuân thủ khám thai đều đặn, thực hiện đầy đủ xét nghiệm sàng lọc, tất cả kết quả đều trong giới hạn bình thường.
Ngày 2-8-2025, khi thai được 19 tuần 4 ngày, trong lần siêu âm hình thái định kỳ, bác sĩ phát hiện nghi ngờ hẹp van động mạch phổi. Theo tư vấn, chị Đào được chuyển đến Bệnh viện Từ Dũ để khám tiền sản chuyên sâu. Tại Trung tâm Can thiệp bào thai của bệnh viện, sau khi thực hiện các xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán thai 20 tuần 4 ngày bị hẹp van động mạch phổi mức trung bình, đồng thời ruột thai có dấu hiệu echo sáng. Kết quả chọc ối và xét nghiệm nhiễm sắc thể cho thấy không bất thường, các chỉ số khác của bé hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, thai được theo dõi sát mỗi 2 tuần.
Đến hơn 27 tuần, tình trạng tim của bé diễn tiến nặng, mất cân đối giữa 4 buồng tim, lòng thất phải hẹp nhiều, thiểu sản thất phải, hở van ba lá nặng. Máu khi co bóp thay vì đi lên động mạch phổi lại trào ngược về tâm nhĩ phải. Trong khi đó, các chỉ số phát triển khác vẫn ổn định.
Khi thai hơn 29 tuần, bác sĩ nhận thấy mức độ bệnh tiến triển từ trung bình sang nặng, có nguy cơ chuyển thành “tim một thất” – tình trạng gần như không thể cứu chữa nếu không ghép tim ngay sau sinh. Nguy cơ thai lưu vượt 40% nếu không can thiệp kịp thời. Trước tình thế đó, bác sĩ tiền sản tư vấn cần tiến hành can thiệp bào thai để cứu bé.
Khi biết con bị bệnh tim, chị Đào và gia đình đã dành nhiều thời gian tìm hiểu về kỹ thuật can thiệp tim bào thai – một phương pháp còn mới mẻ ở Việt Nam nhưng đã cứu sống nhiều em bé ở Bệnh viện Từ Dũ trước đó. Nhờ niềm tin ấy, chị quyết định chấp nhận rủi ro để tạo cơ hội sống cho con. “Tôi chỉ nghĩ, nếu có một tia hy vọng, tôi phải nắm lấy để con có thể cất tiếng khóc chào đời”, chị chia sẻ trong xúc động.
Sản phụ được hội chẩn và nhập viện với chẩn đoán thai 29 tuần 5 ngày, hẹp van động mạch phổi nặng, thiểu sản thất phải, hở ba lá nặng. Sáng hôm sau, hội chẩn liên viện giữa hai bệnh viện thống nhất đây là trường hợp cần can thiệp khẩn cấp. Chỉ trong 4 giờ, toàn bộ các ê-kíp được huy động và chuẩn bị sẵn sàng. Đúng 14 giờ, ca phẫu thuật bắt đầu.
80 phút căng thẳng giúp một nhịp tim hồi sinh
Khó khăn đầu tiên là tư thế thai nằm sấp khiến việc tiếp cận tim rất khó khăn. Sau 10 phút khéo léo xoay thai, ê-kíp mới đưa được thai về tư thế ngửa với mỏm tim hướng lên trên, tạo điều kiện cho quá trình can thiệp. Khi tư thế đã thuận lợi, các bác sĩ tiến hành gây mê thai và giảm đau để đảm bảo an toàn.
Một kim 18G được đưa xuyên qua thành bụng mẹ, cơ tử cung và thành ngực bé, đi chính xác vào buồng thất phải – vốn chỉ rộng khoảng 6mm do thiểu sản nặng. Dưới hướng dẫn của siêu âm, hệ thống dây dẫn và bóng nong chuyên dụng được luồn qua kim, đi qua lỗ van động mạch phổi.
Các bác sĩ tiến hành bơm bóng nong ba lần, cẩn thận kiểm tra dòng máu qua van sau mỗi lần để đảm bảo hiệu quả. Khi xác định van đã mở tối ưu và dòng máu qua van phổi đã tốt, ê-kíp phối hợp rút toàn bộ dụng cụ ra an toàn.
Ca mổ kết thúc lúc 15 giờ 20 phút, sau 80 phút căng thẳng. Đây là một trong những ca can thiệp nhanh nhất từng thực hiện tại Bệnh viện Từ Dũ. Sau mổ, sản phụ được theo dõi đặc biệt để phát hiện sớm các biến chứng như rối loạn nhịp tim, nguy cơ sinh non, bong nhau hay nhiễm trùng. Tim thai được theo dõi liên tục bằng monitoring, siêu âm tim thai được kiểm tra sau 30 phút, 2 giờ, 12 giờ và điều trị dự phòng dọa sinh non bằng thuốc cắt cơn gò.
Sau 24 giờ, sức khỏe của sản phụ ổn định, tinh thần phấn khởi khi biết ca can thiệp thành công. Tim thai hoạt động tốt, không có dấu hiệu cơn gò, thai máy bình thường. Niềm vui và nhẹ nhõm hiện rõ trên khuôn mặt người mẹ sau chuỗi ngày căng thẳng, bởi chị biết trái tim bé nhỏ của con đã vượt qua ranh giới sinh tử.
Theo ê-kíp can thiệp, đây là ca thứ 11 trong chương trình hợp tác giữa Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi đồng 1, đồng thời cũng là ca đặc biệt có ý nghĩa trong hành trình hoàn thiện hồ sơ pháp lý để Bộ Y tế chính thức công nhận kỹ thuật “thông tim can thiệp bào thai” – kỹ thuật đầu tiên tại Việt Nam. Sự kiện này sẽ mở ra cơ hội cho nhiều thai nhi mắc tim bẩm sinh nặng được tiếp cận phương pháp điều trị tiên tiến ngay từ trong bụng mẹ, thay vì chỉ chờ sau sinh mới phẫu thuật như trước đây.
Kỹ thuật can thiệp tim thai là một trong những lĩnh vực y học hiện đại, đòi hỏi sự phối hợp tinh nhuệ giữa nhiều chuyên khoa: sản khoa, tim mạch, gây mê hồi sức, sơ sinh và siêu âm can thiệp. Mỗi ca mổ là một cuộc đua với thời gian và yêu cầu độ chính xác tuyệt đối.
Thủy Phạm
Bình luận (0)