“Cấu trúc các môn thi tuyển sinh vào lớp 10 của TP.HCM năm 2026 đều rất mở. Từ cấu trúc này đề thi có thể ra theo các dạng thức khác nhau và đề tham khảo chỉ là một trong những dạng thức có thể được đề cập trong đề thi” – Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM Nguyễn Bảo Quốc nhấn mạnh.
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2026-2027 là kỳ thi tuyển sinh đầu tiên của TP.HCM sau sáp nhập. Giáo dục TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Bảo Quốc – Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM xung quanh kỳ thi đặc biệt này.
Ổn định cấu trúc, chú trọng đánh giá năng lực vận dụng của học sinh
* Phóng viên: Sau sáp nhập, đề thi tuyển sinh vào lớp 10 TP.HCM năm 2026 được ra theo định hướng như thế nào, thưa ông?
– Ông Nguyễn Bảo Quốc – Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM: Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 TP.HCM năm 2026 ở cả 3 môn thi văn, toán, tiếng Anh cơ bản giữ ổn định về cấu trúc như các năm trước nhằm không gây xáo trộn cho công tác dạy và học ở các nhà trường, đặc biệt là sau khi sáp nhập cùng Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu. Tuy nhiên, mức độ đánh giá của đề được cân đối phù hợp với thực tế chung sau sáp nhập.
Đề nằm hoàn toàn trong Chương trình GDPT 2018 bậc THCS, chủ yếu ở khối 8, khối 9, được xây dựng theo định hướng đánh giá năng lực học sinh, không đơn thuần là kiểm tra các đơn vị kiến thức môn học một cách thuần túy mà gắn kiến thức môn học với giải quyết các vấn đề thực tế, đòi hỏi học sinh phải biết tư duy, vận dụng, liên hệ, đánh giá, phản biện…, chứ không thể học tủ, học vẹt.
Ở môn ngữ văn, đề thi được tích hợp giữa đánh giá năng lực đọc hiểu và năng lực viết, nội dung trong phần viết có liên quan đến văn bản ở phần đọc hiểu.
Ở môn toán, đề thi hướng tới kiểm tra các năng lực toán học của học sinh, bao gồm tư duy và lập luận toán học; việc giải quyết vấn đề toán học và mô hình hóa toán học, nhằm giúp học sinh định hướng một số kiến thức, kỹ năng cần thiết khi bước vào cấp THPT. Đề thi đòi hỏi học sinh biết vận dụng kiến thức đã học giải quyết các vấn đề thực tế. Khuyến khích tăng cường việc tự học, sáng tạo, tránh tình trạng học tủ, học vẹt.
Đối với môn tiếng Anh, đề thi hướng tới đánh giá các kỹ năng ngôn ngữ cụ thể, mục tiêu cụ thể cho từng mạch kiến thức. Đề thi chú trọng đánh giá năng lực ngôn ngữ không chỉ dựa trên kiến thức thuộc lòng về ngữ pháp và từ vựng của học sinh mà yêu cầu học sinh phải có khả năng hiểu và vận dụng kiến thức ngôn ngữ vào ngữ cảnh phù hợp, đặc biệt là các tình huống thực tế trong cuộc sống.
Đề tham khảo chỉ là một trong những dạng thức có thể được đề cập trong đề thi
* Từ cấu trúc và đề tham khảo ở 3 môn thi tuyển sinh vào lớp 10 Sở GD-ĐT công bố mới đây, các nhà trường, giáo viên, học sinh cần phải làm gì?
– Năm nay, TP.HCM tiếp tục công bố sớm môn thi, cấu trúc, yêu cầu đánh giá và bảng năng lực, cấp độ tư duy đề tuyển sinh vào lớp 10, và là năm thứ 2 thành phố công bố đề tham khảo ở cả 3 môn thi tuyển sinh.
Cấu trúc các môn thi tuyển sinh vào lớp 10 của TP.HCM năm 2026 đều rất mở. Từ cấu trúc này đề thi có thể ra theo các dạng thức khác nhau và đề tham khảo chỉ là một trong những dạng thức có thể được đề cập trong đề thi.
Do đó, cần lưu ý rằng, đề tham khảo chỉ để giáo viên tham khảo trong quá trình giảng dạy, như một định hướng cho học sinh làm quen với phương thức kiểm tra đánh giá trong đề thi ở từng môn thi. Giáo viên cần tuyệt đối tránh việc bám theo ma trận, bảng đặc tả kiến thức trong đề tham khảo để xây dựng kế hoạch giảng dạy, ôn tập cho học sinh.
Quá trình giảng dạy, giáo viên phải căn cứ vào bảng năng lực, cấp độ tư duy đề tuyển sinh mà Sở GD-ĐT TP đã ban hành để xây dựng kế hoạch giảng dạy, ôn tập, bồi dưỡng, kiểm tra đánh giá cho học sinh, bám theo yêu cầu cần đạt mà Chương trình GDPT 2018 ở bậc THCS đặt ra đối với từng môn học.
Một điểm cần nhấn mạnh nữa là bên cạnh đánh giá theo yêu cầu cần đạt của chương trình, đề thi tuyển sinh của TP.HCM ở cả 3 môn thi đều mang hơi thở đời sống, gắn việc học với thực tế. Do vậy, học sinh trong quá trình học phải có sự liên hệ thực tế, vận dụng kiến thức bài học vào giải quyết vấn đề thực tiễn, không thể học tủ, học vẹt. Đối với giáo viên, trong quá trình giảng dạy, kiểm tra đánh giá cũng cần có sự tích hợp, nối kết với cuộc sống một cách phù hợp, có chọn lọc để trang bị cho học sinh năng lực vận dụng một cách cần thiết.
Kiên định mục tiêu đổi mới đồng bộ
* Với cấu trúc đề thi tuyển sinh 10 năm 2026, TP.HCM muốn gửi đi thông điệp gì trong dạy và học?
– Từ những năm 2014-2015, đề thi tuyển sinh 10 TP.HCM đã hướng tới đánh giá năng lực phân tích, liên hệ, vận dụng kiến thức môn học để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Đề thi không kiểm tra máy móc việc vận dụng công thức hay các đơn vị kiến thức rời rạc mà hướng tới đổi mới một cách đồng bộ công tác dạy và học, kiểm tra đánh giá ở từng nhà trường, thúc đẩy sự sáng tạo, tư duy của cả thầy và trò. Sự kiên định đã cho thấy hướng đi đúng đắn của TP.HCM là hoàn toàn phù hợp, tương thích với yêu cầu và mục tiêu đặt ra của Chương trình GDPT 2018.
Với kỳ thi tuyển sinh 10 năm học 2026-2027 – kỳ thi tuyển sinh đầu tiên của TP.HCM mới sau sáp nhập, từ định hướng đề thi đã công bố, TP.HCM tiếp tục phát đi thông điệp kiên định với mục tiêu đổi mới, đồng bộ giữa đổi mới dạy học và kiểm tra đánh giá, hướng tới trang bị cho học sinh năng lực vận dụng, giải quyết các vấn đề thực tế cuộc sống, khuyến khích sự sáng tạo, tư duy của học sinh… Lấy mục tiêu đổi mới của đề thi làm định hướng để thúc đẩy quá trình đổi mới của từng nhà trường, từng giáo viên, thay đổi tư duy cũ là dạy theo kiểu giải đề, luyện đề, qua đó giữ vững và nâng cao chất lượng giáo dục ở cả 3 khu vực sau sáp nhập.
Với yêu cầu đánh giá năng lực vận dụng của học sinh đặt ra trong đề thi, việc dạy chay, học chay, dạy và học theo kiểu nhồi nhét kiến thức là không thể phù hợp. Thay vào đó, nhà trường phải tạo điều kiện thúc đẩy giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá.
Đối với giáo viên, mỗi thầy cô phải ý thức việc đổi mới phương pháp là điều bắt buộc, cấp thiết, quá trình dạy học phải gắn với giúp học sinh vận dụng kiến thức giải quyết các vấn đề thực tiễn chứ không phải tập trung cho học sinh giải đề, luyện đề sẽ dễ khiến học sinh bị “choáng, ngộp” khi đề thi ra theo hướng mới.
Đối với mỗi học sinh, các em cần xác định rằng việc học tủ, học vẹt sẽ không thể đáp ứng được yêu cầu của đề thi. Việc chạy theo các lớp học thêm, học theo kiểu nhồi nhét kiến thức cũng sẽ không phù hợp. Thay vào đó, mỗi em cần xây dựng kế hoạch học tập khoa học, nắm chắc kiến thức cơ bản từng môn thi, xác định điểm yếu của bản thân trong từng môn học để có hướng bồi dưỡng phù hợp, với sự hỗ trợ hướng dẫn của thầy cô. Không đặt áp lực quá cao cho bản thân.
Đặc biệt, phụ huynh cần là điểm tựa cho con em mình vững vàng, tự tin bước vào kỳ thi. Những kỳ vọng, áp lực quá cao của phụ huynh sẽ đều đặt thêm áp lực tâm lý nặng nề cho các em.
* Xin cảm ơn ông!
Đỗ Yến Hoa (thực hiện)
Bình luận (0)