Việc đưa hát bội đến các di tích văn hóa, lịch sử không chỉ phục vụ nhu cầu giải trí, giữ gìn nghệ thuật truyền thống mà còn giáo dục học sinh, sinh viên. Qua những tiết mục về nhân vật lịch sử các em sẽ thấy được tinh thần dũng cảm, gan dạ, của các nhân vật để từ đó học tập, phấn đấu góp phần phát triển đất nước.
Hát bội đến di tích văn hóa, lịch sử
Trong khuôn khổ “Những ngày văn học, nghệ thuật TP.HCM” do Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM tổ chức vừa qua, Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP.HCM đã đưa sân khấu đến Di tích lịch sử, văn hóa quốc gia lăng Lê Văn Duyệt để phục vụ khán giả. Điều đáng mừng, chương trình đã chào đón hàng trăm học sinh, sinh viên đến xem biểu diễn. Các em đến từ Trường THPT Võ Thị Sáu, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG TP.HCM), Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, Trường ĐH Văn Lang…
Để phục vụ các em, ngay từ sáng sớm, các nghệ sĩ của Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP.HCM đã có mặt tại lăng Lê Văn Duyệt để hóa trang thành các nhân vật trong vở tuồng mà mình sẽ biểu diễn. Nếu ở các loại hình nghệ thuật khác, việc hóa trang có phần “dễ thở” hơn khi nghệ sĩ được thoải mái sáng tạo tùy theo trí tưởng tượng của mình thì hát bội lại ngược lại. Từng nhân vật với những tính cách khác nhau được quy định kiểu hóa trang khác nhau. Chẳng hạn, nhân vật trung thần, trung can nghĩa khí thường vẽ mặt màu đỏ; còn nhân vật nịnh thần, tính khí gian xảo thường vẽ mặt màu trắng mốc; nhân vật có tính cách hiền hòa, từ bi, nhân hậu sẽ có gương mặt màu vàng nhạt… Mỗi gương mặt được hóa trang kỹ lưỡng, thể hiện rõ tính cách nhân vật.
Bắt đầu chương trình, các em được giới thiệu khái quát về quá trình hình thành và phát triển của nghệ thuật hát bội, cách xác định các gương mặt trong hát bội… Ở phần này, ông Nguyễn Thanh Bình – Trưởng phòng Tổ chức biểu diễn Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP.HCM đảm nhận. Bằng cách nói chuyện gần gũi, dẫn chứng dễ hiểu, ông Bình đã giúp các em nắm được những thông tin cơ bản về loại hình nghệ thuật truyền thống này.
Tiếp theo, các em đã được giao lưu, trải nghiệm thử làm nghệ sĩ hát bội. Các em đã hóa thân thành nghệ sĩ biểu diễn chèo thuyền, đi ngựa… Trong khi các em trải nghiệm, nghệ sĩ hát bội cũng hướng dẫn cách chèo thuyền. “Khi chèo thuyền đi dạo thì chúng ta chèo thoải mái, chèo từ từ, nhẹ nhàng. Khi bị ai đó đuổi theo thì phải chèo nhanh thật nhanh để trốn thoát. Đi ngựa cũng vậy, tùy vào hoàn cảnh, thời điểm mà chúng ta có cách đi nhanh hay chậm. Nhưng các em cũng nên nhớ rằng, chèo thuyền hay đi ngựa ở trong biểu diễn hát bội không giống như thực tế. Mỗi hoạt động đều có nghệ thuật và phải làm sao để khán giả hiểu và thấy được cái hay mà nghệ sĩ biểu diễn”, nghệ sĩ hướng dẫn nói.
Do lần đầu tiên trải nghiệm nên những động tác của các em còn vụng về, lóng ngóng khiến khán giả vừa bật cười vừa vỗ tay khích lệ. “Lần đầu tiên em trải nghiệm chèo thuyền như thế nào rất vui. Các nghệ sĩ cũng hướng dẫn, hỗ trợ giúp em hiểu hơn về bộ môn nghệ thuật hát bội – nghệ thuật truyền thống cần giữ gìn và phát huy”, em Nguyễn Minh Anh (học sinh Trường THPT Võ Thị Sáu) bày tỏ.
Em Nguyễn Minh Tuấn (sinh viên Trường ĐH Công nghệ TP.HCM) bày tỏ: “Em đã từng xem qua hát bội. Mỗi chương trình được tổ chức ở những không gian khác nhau với những tiết mục khác nhau nhưng đây là lần đầu em xem hát bội ở lăng Lê Văn Duyệt. Em thấy tổ chức chương trình ở không gian này có cái hay riêng, giúp chúng em vừa có thể tìm hiểu về hát bội, vừa có thể tìm hiểu về vị Đức tả quân Lê Văn Duyệt để áp dụng vào việc học. Em hy vọng chương trình sẽ được duy trì để các bạn đến xem và tìm hiểu”.
Biểu diễn trích đoạn về nhân vật lịch sử
Trong khuôn viên Di tích lịch sử, văn hóa quốc gia lăng Lê Văn Duyệt, các em còn được nghe các trích đoạn hát bội như: Trích đoạn “Vương Thúy Kiều”; trích đoạn “Cao Hoài Đức” trong vở tuồng “Lưu Kim Đính giải giá thành Thọ Châu”… Những tác phẩm vừa mang tính chất giải trí nhưng cũng giới thiệu về văn hóa, lịch sử cho các em học sinh, sinh viên. Có thể nói việc tổ chức hát bội ở các di tích văn hóa, lịch sử không chỉ giới thiệu bộ môn nghệ thuật truyền thống này đến giới trẻ mà còn là cách để thu hút các em đến các di tích lịch sử.
Ông Nguyễn Thanh Bình – Trưởng phòng Tổ chức biểu diễn Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP.HCM cho hay, việc giới thiệu, quảng bá nghệ thuật hát bội tại các di tích mang lại hiệu quả rất tích cực. Tại đây, các em học sinh, sinh viên vừa được tham quan tìm hiểu giá trị lịch sử, văn hóa của di tích và tìm hiểu, trải nghiệm và thưởng thức nghệ thuật hát bội, giúp các em biết, hiểu và yêu nghệ thuật truyền thống dân tộc. “Thời gian qua, cùng với TP trong việc giữ gìn những giá trị truyền thống, chúng tôi đã đưa hát bội đến các trường học, Di tích lịch sử, văn hóa quốc gia lăng Lê Văn Duyệt, Đền Hùng (trong khuôn viên Bảo tàng Lịch sử TP.HCM)… Các tiết mục biểu diễn trong chương trình đều được chọn lọc kỹ lưỡng, phù hợp với độ tuổi học sinh, sinh viên. Chúng tôi hay chọn trích đoạn liên quan đến các nhân vật lịch sử như: Trích đoạn “Trần Quốc Toản”; trích đoạn “Hai Bà Trưng”; trích đoạn “Trần Hưng Đạo”; trích đoạn Trần Bình Trọng; “Võ Thị Sáu”; “Lê Văn Duyệt”; “Nguyễn Trung Trực”… Các chương trình đều nhận được sự quan tâm của khán giả, học sinh, sinh viên. Dự kiến trong thời gian tới chúng tôi sẽ thực hiện nhiều chương trình như thế để phục vụ học sinh, sinh viên”, ông Bình cho biết.
Kiều Khánh
Bình luận (0)