Giáo dục ĐH Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành trung tâm kiến tạo tri thức, đổi mới sáng tạo, phát triển nhân tài của khu vực. Chúng ta cần sự đồng lòng, nỗ lực lớn, quyết tâm cao, hành động quyết liệt của cả hệ thống chính trị để thực hiện thành công Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục – đào tạo.
Tọa đàm “Giáo dục ĐH – Kiến tạo tự chủ toàn diện và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao theo tinh thần Nghị quyết số 71” đã được Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp Trường ĐH Sư phạm TP.HCM tổ chức cuối tuần qua.
Chuyển hóa Nghị quyết số 71 thành động lực phát triển
Trong phát biểu, ông Huỳnh Thành Đạt (Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương) nhận định, tọa đàm đã tập trung giải quyết những vấn đề cốt lõi nhằm tăng cường chuyển hóa Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị thành động lực phát triển. Các tham luận tại tọa đàm đã khẳng định, để giải phóng tiềm năng giáo dục ĐH, phải ưu tiên đổi mới quản trị và cơ chế vận hành. Đây là hai trụ cột không thể thiếu nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết số 71.
Có 4 vấn đề nổi bật được các trường ĐH tập trung đề cập tại tọa đàm. Thứ nhất, tự chủ toàn diện đi đôi với trách nhiệm giải trình. Các trường ĐH đã chỉ ra rằng, Nhà nước cần có vai trò kiến tạo hành lang pháp lý vượt trội để các trường chủ động trong việc đổi mới. Tuy nhiên, tự chủ phải đi đôi với trách nhiệm giải trình cao trước xã hội, trước cộng đồng, trước các cơ quan quản lý Nhà nước. Trách nhiệm giải trình là thước đo sự trưởng thành và công cụ kiểm soát hiệu quả. Do đó, cần thiết nâng cao phương thức quản trị ĐH theo hướng chuyên môn hóa, thực quyền hóa cơ quan quản trị chiến lược; đảm bảo cơ quan này hoạt động chuyên nghiệp, quyết định chiến lược và nhân sự cấp cao, tách biệt với vai trò điều hành…
Hai là chiến lược đột phá về nguồn nhân lực, đội ngũ. Nếu thể chế là khung thì nguồn lực và đội ngũ chính là cơ sở vật chất, là linh hồn của sự phát triển. Các nội dung tham luận về chương trình đào tạo và xếp hạng quốc tế đã xác định rõ hướng đi chiến lược của giáo dục ĐH Việt Nam phải gắn kết chặt chẽ với thị trường và bối cảnh quốc tế. Thứ ba, đổi mới chương trình đào tạo gắn kết với thị trường; mục tiêu đào tạo phải đáp ứng yêu cầu Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Điều này đòi hỏi phải đổi mới nội dung chương trình đào tạo theo hướng liên ngành, xuyên ngành và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin. Trọng tâm là phát triển hiệu quả tiềm năng của liên kết giữa Nhà nước – nhà trường – doanh nghiệp. Nhà nước phải đóng vai trò kiến tạo và hỗ trợ để doanh nghiệp tham gia sâu vào thiết kế chương trình… Thứ tư là vươn tầm quốc tế, đầu tư có trọng tâm trọng điểm.
Cần mạnh dạn cho các trường có năng lực thí điểm cơ chế đặc thù, vượt trội để tạo đột phá
Ông Đạt cho rằng, những đúc kết từ tọa đàm đã gợi mở các giải pháp, cách thức nhằm chuyển hóa nhận thức từ Nghị quyết số 71 thành hành động cụ thể. Ông nhấn mạnh, về hành lang pháp lý, kiến nghị các cấp có thẩm quyền sớm xem xét, khẩn trương thể chế hóa những đề xuất về tự chủ đầy đủ, toàn diện và xây dựng cơ chế tài chính linh hoạt cho giáo dục, trong đó có giáo dục ĐH. Cần sớm nghiên cứu để tiếp tục tháo gỡ những rào cản đang làm khó các cơ sở giáo dục ĐH; mạnh dạn cho phép các trường có năng lực được thí điểm những cơ chế đặc thù, vượt trội để tạo ra đột phá…
 GS.TS Huỳnh Văn Sơn (Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP.HCM) khẳng định, giáo dục ĐH là nơi đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao, thúc đẩy nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo, đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế – xã hội của quốc gia. Chất lượng và tầm vóc của nền giáo dục ĐH quyết định sức cạnh tranh của lực lượng lao động cũng như khả năng phát triển bền vững của đất nước trong tương lai. Việc trao quyền tự chủ toàn diện cho các cơ sở giáo dục ĐH gắn với trách nhiệm giải trình, cùng với phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao chính là những đột phá chiến lược để giáo dục ĐH Việt Nam chuyển mình mạnh mẽ. Đây sẽ là động lực quan trọng giúp nền giáo dục nước nhà đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên vươn mình. Đây cũng là những cơ sở quan trọng để xây dựng chiến lược, tầm nhìn, những kế hoạch mang tính định hướng đảm bảo yêu cầu thực tiễn, khả thi cũng như tạo ra động lực để từng tổ chức, cá nhân quyết tâm hành động vì giáo dục ĐH Việt Nam; góp phần phát triển đất nước, đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 71. |
Thứ hai, về trách nhiệm của các trường, cần nâng cao tinh thần chủ động, sáng tạo và chịu trách nhiệm giải trình cao hơn. Các trường cần mạnh dạn thí điểm những mô hình quản trị tiên tiến, xây dựng môi trường học thuật và nghiên cứu theo chuẩn mực quốc tế; lấy chất lượng làm cơ sở để nâng cao uy tín và khẳng định vị thế; phải xem việc huy động nguồn lực là nhiệm vụ chiến lược, sống còn. Thứ ba, xã hội, cộng đồng, doanh nghiệp, cựu sinh viên cần hỗ trợ mạnh mẽ hơn thông qua quỹ tài trợ và cơ chế hợp tác công tư; coi đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho tương lai phát triển bền vững của đất nước.
“Giáo dục ĐH Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành trung tâm kiến tạo tri thức, đổi mới sáng tạo, phát triển nhân tài của khu vực. Chúng ta cần sự đồng lòng, nỗ lực lớn, quyết tâm cao, hành động quyết liệt của cả hệ thống chính trị để thực hiện thành công Nghị quyết số 71” – ông Đạt khẳng định. Cũng theo ông Đạt, Nghị quyết số 71 là một lời hiệu triệu; là kim chỉ nam cho sự phát triển đột phá giáo dục – đào tạo, trong đó có giáo dục ĐH ở kỷ nguyên mới.
Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho rằng, các mô hình thành công, những đề xuất cụ thể từ các trường ĐH tại TP.HCM (trung tâm giáo dục hàng đầu của cả nước) là minh chứng rõ nét cho thấy khi được trao quyền tự chủ đầy đủ và toàn diện, trách nhiệm giải trình cao thì cơ sở giáo dục ĐH hoàn toàn có thể tạo ra những đột phá, phát triển quan trọng.
Mê Tâm
Bình luận (0)