Tự ý cắt lể, đắp thuốc, áp dụng các mẹo dân gian chữa rắn cắn, một người đàn ông rơi vào nguy kịch.
Sử dụng cách dân gian truyền lại
Anh N.V.P. (36 tuổi, Tây Ninh) được đưa đến bệnh viện trong tình trạng tím tái, suy giảm ý thức, mạch quay không bắt được. Chỉ vài phút chậm trễ nữa, người đàn ông này có thể đã không qua khỏi vì sốc phản vệ nặng – hệ quả từ việc tự ý cắt lể và đắp thuốc khi bị rắn lục đuôi đỏ cắn.
Vụ việc xảy ra khi anh đang dọn dẹp bụi chuối sau vườn. Người nhà cho biết, lúc cúi người gom lá khô, anh bất ngờ thấy đau nhói ở vùng cổ chân trái. Trên da xuất hiện hai dấu răng rõ rệt và cảm giác đau buốt lan dần lên bắp chân. Dù nhận diện được đây có thể là vết cắn của rắn lục đuôi đỏ, anh không đến bệnh viện mà tìm đến thầy lang gần nhà với hy vọng “cắt lể, hút độc” theo cách dân gian vẫn truyền lại.
Sau khi bị dùng lưỡi lam rạch vào vùng da quanh vết cắn và đắp thuốc lá, anh bắt đầu cảm thấy mệt, chóng mặt. Chỉ vài giờ sau, chân trái sưng to, vùng cắt rỉ dịch vàng, da tím tái. Cơ thể anh xuất hiện nhiều biểu hiện lạ: khó thở, bứt rứt, nói ú ớ, không tự chủ được tiểu tiện. Khi người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, anh đã rơi vào trạng thái nguy kịch: suy giảm ý thức, mạch quay không bắt được, huyết áp không đo được, SpO₂ giảm nhanh, toàn thân tím tái.
Các bác sĩ nhận định người bệnh đang trong tình trạng sốc phản vệ mức độ nặng – biến chứng có thể cướp tính mạng chỉ trong vài phút nếu không được cấp cứu kịp thời.
Ngay khi tiếp nhận, ê-kíp cấp cứu lập tức kích hoạt phác đồ điều trị sốc phản vệ. Bác sĩ nhanh chóng đảm bảo đường thở – tuần hoàn cho người bệnh, sử dụng thuốc adrenalin, cùng các biện pháp hồi sức tích cực. Từng phút trôi qua là một cuộc chạy đua với thời gian, bởi sốc phản vệ có thể diễn tiến cực nhanh, làm ngừng tim – ngừng thở bất cứ lúc nào.
Sự can thiệp đúng thời điểm đã giúp sinh hiệu của anh P. dần ổn định trở lại. Những ngày tiếp theo, tình trạng của anh cải thiện ổn định. Khi vượt qua giai đoạn nguy hiểm, anh được chuyển sang Khoa Nội Tim Mạch để tiếp tục điều trị và phục hồi. Sau 6 ngày nằm viện, anh xuất viện trong tình trạng hoàn toàn khỏe mạnh.
Khuyến cáo của bác sĩ
Theo BS.CKII Nguyễn Mạnh Bảo – Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng cấp tính rất nguy hiểm, có thể xảy ra với bất kỳ ai sau khi tiếp xúc với dị nguyên như thực phẩm, thuốc, hoặc nọc độc côn trùng. Phản ứng thường xảy ra rất nhanh, chỉ từ vài phút đến vài giờ. “Nếu không được xử trí kịp thời, sốc phản vệ có thể dẫn đến tụt huyết áp sâu, khó thở, rối loạn ý thức, thậm chí ngừng tim và tử vong”, bác sĩ cho biết.
Ông khuyến cáo tuyệt đối không tự ý cắt lể, đắp thuốc hay áp dụng các mẹo dân gian khi bị rắn cắn. Việc rạch da bằng vật sắc không những không giúp “hút độc” như nhiều người tin tưởng, mà còn dẫn đến nhiễm trùng, mất máu, làm tăng tốc độ lan truyền nọc độc và khiến bác sĩ khó đánh giá đúng mức độ tổn thương. Đắp thuốc không rõ thành phần càng khiến nguy cơ dị ứng và sốc phản vệ gia tăng.
Từ trường hợp của anh P., các bác sĩ nhấn mạnh đây là bài học cảnh báo cho nhiều người vẫn còn tin vào cách chữa truyền miệng. Hầu hết rắn độc, đặc biệt là rắn lục đuôi đỏ, đều có nọc gây tổn thương mô, rối loạn đông máu và đau nhức dữ dội. Phương pháp điều trị hiệu quả nhất hiện nay là tiêm huyết thanh kháng nọc rắn, chỉ có tại các cơ sở y tế.
Để giảm nguy cơ biến chứng nặng, người dân cần ghi nhớ nguyên tắc xử trí đúng khi bị rắn cắn: giữ bình tĩnh, hạn chế cử động để làm chậm quá trình lan truyền nọc độc; cố định chi bị cắn bằng nẹp; rửa nhẹ vùng tổn thương bằng nước sạch; ghi nhớ hoặc chụp lại hình ảnh con rắn nếu bảo đảm an toàn; đưa nạn nhân đến bệnh viện gần nhất càng sớm càng tốt để được xử trí đúng phác đồ.
Các bác sĩ cũng lưu ý không chích rạch vết thương, không đắp lá, không dùng garo thắt quá chặt, không sử dụng rượu hay hóa chất lên vùng cắn. Những hành động sai lầm này khiến tổn thương lan rộng, mô hoại tử nhanh hơn và dẫn đến nguy cơ mất chi hoặc tử vong.
Hiện nay, điều trị bằng huyết thanh kháng nọc rắn được xem là phương pháp hữu hiệu nhất, giúp trung hòa độc tố ngay từ giai đoạn sớm và hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm như rối loạn đông máu, tổn thương mô sâu hoặc suy đa cơ quan. Việc sử dụng huyết thanh phải được thực hiện tại cơ sở y tế, nơi có đầy đủ trang thiết bị theo dõi và đội ngũ bác sĩ được đào tạo về xử trí các trường hợp rắn cắn.
Nhờ quy trình tiếp nhận – đánh giá – hồi sức được chuẩn hóa, nhiều ca rắn cắn nặng đã được xử trí kịp thời, giúp bệnh nhân vượt qua giai đoạn nguy kịch dù nhập viện trong tình trạng khó thở, tụt huyết áp hoặc có dấu hiệu nhiễm độc lan rộng.
Trở về nhà sau nhiều ngày điều trị, anh P. cho biết đây là trải nghiệm “suýt mất mạng” mà bản thân không bao giờ quên. Gia đình anh cũng thừa nhận chỉ vì chủ quan, tin vào mẹo dân gian mà suýt gây hậu quả không thể cứu vãn. Các bác sĩ hy vọng những câu chuyện cảnh báo như vậy có thể giúp cộng đồng nâng cao nhận thức, chủ động tìm đến cơ sở y tế khi gặp tai nạn liên quan rắn cắn.
Bác sĩ Nguyễn Mạnh Bảo cho biết thêm, mùa cuối năm thường là thời điểm gia tăng các ca rắn lục cắn khi người dân dọn dẹp vườn tược, bụi rậm. Việc trang bị kỹ năng cơ bản và thói quen tìm đến bệnh viện ngay khi gặp sự cố là điều quan trọng để bảo vệ tính mạng. “Cấp cứu đúng thời điểm là chìa khóa. Chỉ cần chậm vài phút, hậu quả có thể rất nghiêm trọng”, bác sĩ nói.
Thủy Phạm
Bình luận (0)