Nói tục, không phải là chuyện nhỏ: Cần rèn thói quen sống nền nếp, chuẩn mực

Tạp Chí Giáo Dục

Thứ ba, 11.08.2015, 22:08

Nói tục, chửi thề là hệ quả tất yếu của lối sống buông thả, tùy hứng, thiếu sự kiểm soát của lý trí. Nó được “tuôn” ra trong những không gian bất thường thiếu văn hóa. Nói tục, chửi thề nếu không được ngăn chặn sẽ không chỉ làm tổn thương đối tượng giao tiếp mà còn tạo ra những “ngòi nổ” làm bùng phát những xung đột rất dễ dẫn đến bạo hành, bạo lực.

Ở môi trường học đường, nơi khẩu hiệu: “Tiên học lễ, hậu học văn” luôn được coi là nguyên tắc vàng; chuyện nói tục, chửi thề càng không là chuyện nhỏ. Quan tâm tìm cách ngăn chặn, “xóa sổ” nó chính là cách ta góp phần không chỉ tạo cho học sinh cơ hội rèn cách giao tiếp ứng xử văn minh mà còn tích cực giúp các em hình thành nhân cách, phẩm hạnh của người công dân mới trong thời hội nhập. Để việc này được thực thi hiệu quả, bền vững, cùng với việc luôn tạo ra một không gian giao tiếp lành mạnh từ gia đình, nhà trường đến toàn xã hội, ta cần thường xuyên rèn cho học sinh ý thức, kỹ năng sống nền nếp, chuẩn mực.

Trước hết ta cần giáo dục để các em có nhận thức sâu sắc về sự xấu xa của hành vi nói tục. Thập kỷ 70 của thế kỷ 20 khi còn dạy ở vùng quê nghèo Hải Hậu (Nam Định), câu ca dao: “Nói tục xấu lắm bạn ơi/ Bẩn mồm, bẩn cả tai người khi nghe” do tôi sáng tác đã được lan truyền thiết thực làm hạn chế đáng kể việc nói năng thiếu văn minh của học sinh trường tôi ngày ấy.

Hiện nay tính tùy tiện, thích tự do, ngại ép mình vào khuôn mẫu, vào kỷ cương luôn là hiện tượng thường xảy ra ở không ít bạn trẻ dù đang là học sinh TH, THCS, THPT hay cả sinh viên ĐH. Lúc nào thích thì học, hứng thì chơi. Cách sống thiếu nền nếp, chuẩn mực đó chính là mảnh đất màu mỡ nảy sinh cách phát ngôn thô tục ở không ít bạn trẻ. Chính vì thế hơn bao giờ hết việc chống nói tục, chửi thề phải bắt đầu từ việc rèn ý thức thói quen sống chuẩn mực của các em trong mỗi gia đình ngay từ thuở ấu thơ.

Biết tổ chức sắp xếp mọi thứ một cách khoa học, tiện ích nhất bắt đầu từ những việc đơn giản như biết thiết kế góc học tập sao cho hợp lý về không gian, ánh sáng; biết ăn, ngủ, học, sinh hoạt… đúng thời khóa biểu mình tự thiết kế; khi ăn biết mời người trên, đi đâu biết xin phép bố mẹ… chính là cách ta đang tích cực hóa từng bước việc rèn thói quen nền nếp, chuẩn mực. Làm được thế, chắc chuyện nói tục, chửi thề với bạn trẻ sẽ dễ dàng hạn chế và chấm dứt không mấy khó khăn.

NGƯT NGUYỄN NGỌC KÝ