Gương sáng học đường: Khuyết tật nhưng không khuyết tài

Dù bị các cơn đau nhức từ trong xương hành hạ mỗi ngày bởi căn bệnh teo cơ nhưng em Trần Phan Thanh Hải (học lớp 8A2 Trường THCS Kiến Thiết, Q.3, TP.HCM) vẫn luôn nỗ lực vươn lên trong học tập và cuộc sống. Tinh thần ấy là phần thưởng mà Hải muốn bù đắp cho sự hy sinh của mẹ, sự giúp đỡ của thầy cô, của bạn bè dành cho mình.

Nhà Hải nằm trên đường Nguyễn Đình Chiểu (Q.3). Gọi là nhà cho oai chứ thực chất đó chỉ là căn phòng rộng hơn 10m2 xây trên sân thượng một ngôi nhà 5 tầng, đang thuộc diện giải tỏa. Căn phòng chỉ để một số đồ dùng sinh hoạt hàng ngày và một chiếc giường cho 3 người nằm là Hải, mẹ và chị gái. Chiếc giường này cũng là… bàn học của em bao năm nay.

Vượt qua bệnh tật để học tốt

16 tuổi, Hải chỉ lớn bằng học sinh lớp 3. Do hai chân bị liệt, hai tay và xương sống cũng rất yếu nên Hải không thể đi đứng bình thường. Ngồi thẳng trong chốc lát là Hải phải đổi thế ngồi toài người sát giường. Tay cầm bút được ít phút phải dừng lại nghỉ ngơi vì run và mỏi. Chị Phan Thị Quỳnh Mai (mẹ Hải) cho biết: “Hồi nhỏ Hải khá yếu nhưng cháu vẫn đi đứng, vui đùa bình thường như bao đứa trẻ khác. Khi Hải lên 4 tuổi, cơ hai chân có dấu hiệu bị teo. Gia đình đưa cháu đi chữa trị nhiều nơi mà không khỏi. Kể từ đó, cơ hai chân cứ teo dần rồi liệt luôn. Vài năm trở lại đây, di chứng bệnh lại khiến cột sống của cháu bị vẹo, hai tay run, yếu đi. Những ngày thời tiết bình thường thì ít đau nhưng khi trái gió trở trời, cháu luôn bị đau nhức”.

Trần Phan Thanh Hải học trên chiếc giường ngủ của gia đình

Chị Mai cho biết thêm: “Mặc dù không may mắn như bạn bè nhưng tôi rất an tâm vì thấy cháu có suy nghĩ trước tuổi, tinh thần lạc quan và thái độ sống tích cực. Nhiều lúc cơn đau hoành hành, cháu không khóc hay than trách hoàn cảnh. Còn khi bắt gặp ánh mắt tò mò của mọi người, cháu cũng không mặc cảm, tủi thân…”.

Với sự nỗ lực của bản thân, năm học nào Hải cũng đạt danh hiệu học sinh giỏi. Ngoài việc học các môn cơ bản, Hải còn tích cực tham gia hoạt động Đội, các hội thi sáng tạo cấp liên đội, các giải thể thao dành cho người khuyết tật… Nổi bật nhất phải kể đến môn cờ vua. Dù mới làm quen với môn thể thao này cuối năm học lớp 5, nhưng nhờ đam mê đã giúp Hải giành liên tiếp các huy chương vàng cấp quận ở lớp 6, 7, 8. Và giải thưởng to nhất của em là chiếc huy chương vàng đồng đội cấp toàn quốc năm 2014.

Đam mê sáng tạo

Mới đây, trong Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu nhi lần X năm 2015, Hải đã tham dự với đề tài Hệ thống cửa khóa trong, tự động mở khi có số điện thoại cho phép. Đề tài yêu cầu Hải phải ứng dụng kiến thức tin học, lập trình các phần mềm lẫn kiến thức về điện dân dụng, vi mạch điện tử khiến em gặp không ít khó khăn. Đặc biệt là kiến thức về vi mạch điện tử em chưa được làm quen. Tuy nhiên, dưới sự giúp đỡ của thầy cô, bạn bè trong trường và sự cố gắng của bản thân, Hải đã hoàn thành tốt và xuất sắc giành giải nhì của bảng B cuộc thi.

Ngoài các thành tích trong học tập và thể thao, Hải còn vinh dự nhận giấy khen của Chủ tịch UBND Q.3 về tấm gương “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và danh hiệu Cháu ngoan Bác Hồ cấp quận và TP năm học 2012-2013, 2014-2015.

Hải cho biết: “Hệ thống khóa, mở cửa tự động được lập trình dưới dạng sim điện thoại. Sim này được kết nối với sim điện thoại thông thường của người chủ nhà. Thông qua thao tác gọi, người chủ có thể mở, đóng cổng khi đứng ở bất cứ nơi nào. Và chỉ khi chủ nhà hoặc người thân đăng ký mới có thể dùng”.

Theo Hải, mục đích nghiên cứu, sáng tạo hệ thống khóa, mở cửa tự động này là để… chống trộm. Nhưng cái chính là nhằm giảm bớt sự khó khăn cho mẹ em. Bởi hàng ngày bà phải cõng em lên xuống 5 tầng lầu. Mỗi lần lên – xuống lầu, mồ hôi từ lưng bà thấm qua làn áo mỏng khiến Hải cảm nhận được sự vất vả của mẹ. Chưa kể, không ít lần khách đến chơi, bà tiếp tục lên xuống 5 tầng lầu để mở cửa. Việc nghiên cứu, sáng tạo hệ thống khóa, mở cửa tự động giúp bà không cần phải trực tiếp lên xuống mở, bớt đi phần nào nhọc nhằn.

Cũng với đề tài này, Hải đang hoàn thiện tiếp nội dung về hình ảnh khách bên ngoài cổng hiện lên trực tiếp màn hình điện thoại để chủ nhà dễ dàng nhận diện. Đây cũng là khâu chuẩn bị tiếp theo để tháng 7 tới, Hải gửi đề tài ra Trung ương Đoàn tham dự giải cấp quốc gia.

Khi được hỏi về ước mơ trong tương lai, cậu học trò khuyết tật giàu nghị lực mong muốn thi đậu vào ngành kỹ thuật của Trường ĐH Bách khoa TP.HCM để theo đuổi đam mê sáng tạo. Kiến thức về kỹ thuật có thể giúp Hải thực hiện tiếp ước mơ sáng tạo ra bộ bàn tay, bàn chân giả, giúp người khuyết tật như em có thể tự phục vụ sinh hoạt cá nhân hàng ngày cũng như tự đi lại. Mặt khác, có nghề nghiệp cũng giúp Hải kiếm thêm thu nhập, phụ giúp phần nào kinh tế cho mẹ.

Bài, ảnh: Trinh Ngọc

Sống hòa đồng và hay giúp bạn bè

Thầy Trần Anh Tài, Tổng phụ trách Đội Trường THCS Kiến Thiết, cho biết Hải là học sinh chăm ngoan, học giỏi, hòa đồng với bạn bè. Dù gặp nhiều khó khăn trong việc đi lại và cầm nắm nhưng Hải luôn sẵn sàng giúp đỡ những bạn khó khăn hoặc học yếu hơn mình. “Tôi mong em luôn mạnh mẽ, lạc quan yêu đời, cố gắng vươn lên trong học tập và cuộc sống”, thầy Tài nói.