Bí quyết ứng dụng CNTT vào dạy học

Phương pháp dạy học truyền thống  – thầy đọc, trò chép đã không còn phù hợp trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, những năm qua ngành giáo dục đã không ngừng đổi mới phương pháp dạy học. Tuy nhiên, việc đổi mới đó sẽ đạt được hiệu quả cao khi người thầy có kiến thức chuyên môn vững vàng, được trang bị những kỹ năng cần thiết về tin học và các trang thiết bị nghe nhìn.

Việc sử dụng các phương tiện nghe nhìn trong giảng dạy giúp cho người học có hứng thú, dễ học, dễ hiểu, dễ nhớ. Đồng thời cũng giúp người dạy chuyển tải nội dung đến người học một cách có hiệu quả nhất trên cơ sở khai thác triệt để thế mạnh của các phương tiện nghe nhìn. Với hiệu ứng màu sắc, âm thanh, hình ảnh động của các phương tiện này, người dạy có thể giới thiệu các khái niệm, diễn giải một quá trình, đặt các câu hỏi bằng những minh họa trực quan làm cho bài giảng bớt trừu tượng. Người dạy dễ dàng nhấn mạnh các điểm chính của bài giảng cũng như duy trì bài giảng một cách hứng thú và lôi cuốn người học. Sử dụng thành thạo phương tiện nghe nhìn tạo cho giảng viên cơ hội chuẩn bị trước bài giảng tốt hơn, thể hiện được sự logic và tính sáng tạo của mình.

Các phương tiện nghe nhìn phục vụ cho việc giảng dạy hiện nay rất đa dạng như máy chiếu qua đầu (Overhead), video, máy thu thanh (Cassette player), phần mềm Powerpoint và các phần mềm trình diễn, hệ thống nghe nhìn, phòng lab, đĩa CD (Laser disks), băng video (Video tapes), máy quay camera (Video camera), máy quay video kỹ thuật số (Digital camera), máy vi tính (Desktop computer) và máy vi tính xách tay (Laptop).… Các phương tiện này đã góp phần làm cho bài giảng sinh động, tạo nên sự hứng thú và tập trung theo dõi của người học, giảm nhẹ sức lao động của người dạy trong quá trình giảng dạy.

Giảng dạy bằng phương tiện máy chiếu, người dạy dễ dàng làm cho bài giảng trở nên sinh động, thú vị hơn bằng việc đưa vào đó những âm thanh, hình ảnh, màu sắc. Thậm chí có thể là một đoạn video liên quan đến bài giảng hay hiển thị các vật mẫu bằng một camera chiếu vật thể kết nối với máy chiếu đa năng. Ngoài ra, các hệ thống máy chiếu hiện đại còn cho phép thầy và trò cùng trao đổi, tương tác qua mạng. Người thầy có thể chấm bài, chọn bài mẫu của học sinh ưu tú để giới thiệu trước cả lớp bằng cách hiển thị bài viết trên màn hình.

Trong các phương tiện nghe nhìn hiện đại thì máy Projector (máy chiếu đa năng) và máy chiếu hắt (Overhead) được xem là các phương tiện quan trọng được sử dụng phổ biến để phục vụ cho công tác giảng dạy.

Máy Projector (kết nối với máy vi tính) là phương tiện nghe nhìn được sử dụng hiệu quả khi thực hành giảng dạy, hỗ trợ cho việc trình chiếu và hiển thị các thông tin trong nội dung bài giảng, phục vụ đắc lực cho việc truyền đạt ý tưởng của người dạy đến người học. Máy Projector đóng vai trò quyết định trong việc trình bày nội dung bài giảng được soạn thảo trên phần mềm Powerpoint. Với sự hỗ trợ của máy Projector kết nối với máy tính xách tay, người thầy có thể khai thác sâu nội dung của bài trong một tiết học, đặc biệt phát triển các kỹ năng nghe, nói, đọc hiểu là những kỹ năng cần được rèn luyện nhiều trước khi hiểu và nhớ bài. Ngân hàng hình ảnh, sự linh hoạt của các slide được biểu đạt và hiển thị sinh động trên màn chiếu thông qua xử lý kỹ thuật của thiết bị Projector, giúp người thầy dẫn nhập vào bài học một cách ấn tượng và thu hút. Khi sử dụng máy chiếu Projector đòi hỏi giảng viên phải nhận thức thấu đáo nội dung bài giảng, có khả năng khái quát cao và phải sử dụng thành thạo máy vi tính và máy chiếu.

Thông qua quá trình sử dụng, máy chiếu Projector có thể mang lại những tác dụng lớn như: Làm cho công việc dạy học nhẹ nhàng, thoải mái; hỗ trợ giáo viên hệ thống hóa kiến thức; có khả năng phóng lớn nội dung bài giảng; sử dụng hình ảnh, màu sắc, âm thanh phong phú, sống động; tự động hóa việc triển khai bài giảng; sử dụng nhiều lần nội dung bài giảng; dễ dàng chỉnh sửa nội dung sẵn có; dễ dàng in và phân phối bài giảng cho học sinh; là công cụ hỗ trợ giúp cho học sinh nhận thức, hệ thống hóa kiến thức, vận dụng kiến thức…

Máy chiếu hắt (Overhead) cũng là một phương tiện được giáo viên lựa chọn trong giảng dạy một số nội dung phù hợp. Máy chiếu hắt là thiết bị giúp phóng to tài liệu, văn bản, hình ảnh đã được in trên tấm phim trong. Một hệ thống trình chiếu dùng máy chiếu hắt thường bao gồm: Một máy chiếu hắt, màn chiếu và phim slide (giấy Poly). Ưu điểm của máy chiếu hắt là ấn tượng, khoa học, tiết kiệm thời gian, định hướng bài giảng, giới hạn cụ thể vấn đề, dễ sử dụng, không cần tới máy tính và vốn đầu tư thấp. Nhưng nhược điểm của hệ thống là máy chiếu hắt thường khá nặng, khó di chuyển và điều khiển thủ công, người sử dụng phải biết kỹ thuật in giấy Poly…

Anh Kim (tổng hợp)