HS chưa biết định hướng nghề nghiệp

Tại ngày hội, em Hoàng Thúy Nga (HS lớp 12, Trường THPT Thủ Đức) cho biết: “Em và các bạn trong lớp được tham gia rất nhiều ngày hội tư vấn – hướng nghiệp do trường tổ chức. Chúng em được nghe rất nhiều thông tin và đã được “thử” làm sinh viên theo ngành mình dự định thi… Tuy nhiên, em và các bạn vẫn còn rất “mông lung” bởi năm nay được tư vấn như thế này nhưng sang năm thông tin lại khác”. Trong khi đó, em Nguyễn Thu Hoài (học cùng lớp với Nga) nói: “Năm lớp 11, chúng em được tư vấn trong 3-5 năm nữa thành phố sẽ cần bao nhiêu nhân lực cho ngành này, nghề kia nhưng qua các nguồn thông tin, em thấy năm 2014 thông tin tuyển sinh đã có thay đổi, ngành nghề em thích lại khó xin việc. Thực sự, chúng em không biết làm sao nữa”.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TP.HCM, cho rằng: “Qua những chia sẻ của các em HS cho thấy: Hiện tại, có nhiều HS THPT khi được hỏi về nghề nghiệp tương lai tỏ ra mù mờ và lúng túng, không biết rõ mình thích gì, muốn làm gì… Một số khác thì hùng hồn tuyên bố mình thích ngành này, nghề kia nhưng hỏi sâu hơn thì không thể hình dung về công việc mình sẽ làm đòi hỏi những tố chất gì và áp lực ra sao. Điều này cho thấy phần đông HS THPT khi bước vào cánh cửa tương lai không biết định hướng nghề nghiệp, sở thích”.

Ông Nguyễn Anh Đức, Trưởng phòng Công tác HS-SV, Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, lưu ý: “Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tâm lý tự ti, hụt hẫng của HS THPT khi không xác định được “tương lai” của mình. Nhưng nguyên nhân cốt lõi, đó là vai trò hướng nghiệp của giáo viên còn yếu, chưa phát hiện năng lực, sở trường của HS tại các trường phổ thông”. Thầy Nguyễn Văn Nghị (Trường THPT Tân Thông Hội, TP.HCM) băn khoăn: “Huyện Củ Chi không cách xa trung tâm thành phố, nhưng điều kiện kinh tế của một bộ phận gia đình còn rất khó khăn. Giáo viên làm công tác hướng nghiệp luôn đau đầu với câu hỏi mà các em đặt ra: Học xong ra trường có kiếm được việc làm hay không?”. Còn cô Bùi Thị Ngọc Thủy (Trường THPT Châu Thành, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) cho biết: “Bà Rịa – Vũng Tàu là một trong những tỉnh phát triển về du lịch – kinh tế biển hàng đầu của cả nước, do đó chúng tôi hướng các em HS đi học TC nghề, TCCN theo thế mạnh của tỉnh. Thế nhưng HS sau khi ra trường tìm việc làm rất chật vật. Vậy có cách nào để giải được bài toán này?”. Trao đổi về vấn đề này, TS. Nguyễn Đức Nghĩa (Phó giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM) cho biết hệ thống đào tạo sau THPT ở nước ta hiện nay khá phức tạp với khoảng 450 trường ĐH, CĐ nhưng hằng năm có chưa đến 600.000 chỉ tiêu, trong khi cả nước có đến 1,4 triệu thí sinh dự thi. Như vậy số thí sinh thi rớt ĐH nhiều hơn thi đậu. Việc các em trăn trở không tìm được việc làm là hoàn toàn dễ hiểu. Trách nhiệm của giáo viên hướng nghiệp là hướng các em vào những trường nghề có “thương hiệu”, những trường này ngoài việc đào tạo tốt còn phải đảm bảo được đầu ra HS trường mình”.

Ông Phạm Trường Sa (Chuyên viên Sở GD-ĐT Bến Tre) đặt vấn đề: “HS miền Tây Nam bộ theo học tại các trường chuyên nghiệp của TP.HCM mỗi năm một tăng; tuy nhiên có nhiều em sau khi ra trường rất khó tìm được việc làm vì không “quen biết” hoặc làm trái ngành nghề đã học, cuộc sống rất bấp bênh. Có cách nào để các em xin được việc làm tại thành phố không?”.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng (Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM) khẳng định: “Ở TP.HCM, các doanh nghiệp công khai tiêu chí tuyển dụng rõ ràng, xét tuyển dụng trên cơ sở kiến thức, năng lực của ứng viên, không có chuyện ưu tiên “con ông cháu cha”. Vì vậy HS-SV cần trang bị tốt kiến thức và kỹ năng cho mình thì chắc chắn sẽ có nhiều cơ hội việc làm”.

Bài, ảnh: Quang Huy