Hiểu ngành nghề mới có động lực học

Tại các buổi tư vấn, ngoài các câu hỏi về ngành học, bậc học… không ít học sinh tỏ ra khá “già dặn” khi đặt câu hỏi về chất lượng giáo dục ĐH, CĐ hiện nay. Tại Trường THPT Thủ Thiêm, em Đặng Minh Hoàng (12A6) chia sẻ rằng em nghe nhiều người nói giáo dục ĐH, CĐ hiện nay thiếu sự gắn kết với thực tế. Nhiều sinh viên ra trường không xin được việc làm do không thể đáp ứng nhu cầu của nhà tuyển dụng hoặc không tìm thấy sự yêu thích trong công việc do thiếu kỹ năng chuyên môn. Thậm chí nhiều người khi được tuyển dụng tại các công ty, tập đoàn lớn phải đào tạo lại từ đầu. “Vậy cơ sở nào để chúng em tin tưởng rằng: Sau 4-5 năm học ĐH, chúng em có thể xin được việc làm đúng chuyên ngành học, đáp ứng yêu cầu của công việc và nhà tuyển dụng?”, Minh  Hoàng băn khoăn.

Những băn khoăn của Minh Hoàng không phải là không có cơ sở khi nhiều thông tin về thực trạng thất nghiệp của sinh viên sau khi ra trường vẫn nhan nhản trên các phương tiện truyền thông. ThS. Lê Đình Lương, Phó trưởng phòng Đào tạo sau ĐH, Trường ĐH Công nghệ TP.HCM (Hutech), nhìn nhận: Chuyện các doanh nghiệp phải thực hiện quy trình đào tạo lại nhân sự sau khi tuyển dụng là hoàn toàn có thật. Điều này xuất phát từ thực trạng một số trường ĐH chưa chú trọng đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất, thiếu sự gắn kết và tìm hiểu thực tế yêu cầu của doanh nghiệp gây ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo và không đáp ứng được nhu cầu thực tế của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nguyên nhân chính vẫn là từ sinh viên. “Nhiều sinh viên dù ngồi trên ghế giảng đường nhưng lại rất mơ hồ về ngành nghề, không biết mình đang học gì, sau này sẽ làm gì, không đam mê việc học dẫn đến thiếu hụt kiến thức, không đủ trình độ chuyên môn để đáp ứng cho nhu cầu công việc. Ngoài ra, nhiều bạn còn “nghèo nàn” về kỹ năng hòa nhập, hành vi ứng xử, tác phong làm việc mà quên mất rằng đó cũng là một trong những tiêu chí hàng đầu để đơn vị tuyển dụng đánh giá nhân viên khi họ mới tiếp cận công việc”, ThS. Lê Đình Lương khẳng định.

ThS. Lê Đình Lương cho biết, số trường ĐH chưa chú trọng về cơ sở vật chất, thiếu sự gắn kết với doanh nghiệp ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo không nhiều. Đa số các trường ĐH, CĐ hiện nay đều đã liên kết với các doanh nghiệp để trao đổi thông tin, nhu cầu của doanh nghiệp từ đó xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với thực tiễn; đồng thời có những chương trình, chính sách hỗ trợ sinh viên cả về kiến thức chuyên môn lẫn sự cọ xát với môi trường làm việc. “Ngay trong thời gian thực tập, sinh viên một số chuyên ngành kỹ thuật của Trường Hutech đã được các doanh nghiệp đưa ra đề tài để thực hiện đồ án tốt nghiệp và trực tiếp đánh giá chất lượng nên tính thực tiễn của ngành luôn được đảm bảo ở mức cao nhất. Ngoài ra, trường cũng thường xuyên tổ chức cho sinh viên đi tham quan thực tế tại các cơ sở, giới thiệu thực tập ở những công ty, tập đoàn lớn”, ThS. Lê Đình Lương chia sẻ.

ThS. Hồ Thị Ánh Tuyết (Phòng Công tác học sinh – sinh viên Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM) cũng cho biết, nhiều ngành học thuộc khối kỹ thuật của trường thường xuyên tổ chức cho sinh viên đi khảo sát thực tế, thực hành ngay tại cơ sở sản xuất trong năm học đầu tiên. Một số sinh viên các chuyên ngành như sửa chữa ô tô, cơ khí, tự động hóa còn được đặt hàng nhân sự từ năm 3, năm 4 của bậc ĐH.

Tương tự, Trường ĐH Nông lâm TP.HCM cũng thực hiện liên kết với các cơ sở chế biến thủy sản, thực phẩm, viện nghiên cứu để sinh viên có cơ hội khảo sát thực tế khi cần. “Với nhiều ngành học, sinh viên còn được trực tiếp tới các cơ sở chăn nuôi, nuôi cấy, cơ sở nghiên cứu để thực hiện các đề tài, tiểu luận trong môn học”, ThS. Nguyễn Trọng Thể (Trường ĐH Nông lâm TP.HCM) khẳng định.

Để khắc phục được những điểm yếu trong kỹ năng và chuyên môn, ThS. Lê Đình Lương cho rằng: Học sinh nhất thiết phải tìm hiểu kỹ ngành nghề mình lựa chọn trước khi đăng ký ngành học, bởi chỉ khi xác định rõ ngành nghề yêu thích của bản thân và đam mê chuyên ngành đó thì mới có động lực để học tốt, nâng cao kiến thức chuyên môn của bản thân. Trong quá trình học, sinh viên nên tham gia thực hiện các đề tài nghiên cứu để hiểu rõ lĩnh vực chuyên môn của mình được ứng dụng vào thực tế ra sao. Ngoài ra, những kỹ năng cần thiết cho công việc và cuộc sống sau này cũng chính là những điều sinh viên cần chú trọng rèn luyện trước khi thực sự tiếp cận với công việc.

Đồng ý với quan điểm này, ThS. Hồ Thị Ánh Tuyết cũng nhận định: Để thành công, sinh viên cần phải kết hợp được nhiều yếu tố. Công thức chung để dẫn đến thành công của một người chính là: Thành công = kỹ năng x (kiến thức+đạo đức). “Kỹ năng chuyên môn, kỹ năng làm việc đóng vai trò rất quan trọng trong công việc của bạn sau này. Những gì bạn gieo hôm nay sẽ quyết định thành công của con người bạn về sau. Vì thế, nếu bạn nghiêm túc với quá trình học tập, với quá trình rèn luyện kỹ năng và với chính con người bạn thì thành công ắt sẽ đến với bạn trong một tương lai không xa”, ThS. Hồ Thị Ánh Tuyết nhắn nhủ.

Bài, ảnh: Linh Vy