Nhịp cầu sư phạmChuyện học đường

Bảo vệ động vật hoang dã

Tạp Chí Giáo Dục

Học sinh Trường TH Lê Ngọc Hân (Q.1, TP.HCM) tham quan trạm cứu hộ ĐVHD tại huyện Củ Chi
Sử dụng tài liệu, tranh ảnh, các thước phim sinh động về thế giới động vật hoang dã (ĐVHD) tích hợp vào môn sinh học lớp 7, nhằm tăng cường giáo dục bảo vệ ĐVHD cho học sinh. Qua đó các em thấy được những mối đe dọa đang diễn ra với các loài ĐVHD để nâng cao hơn nữa ý thức, trách nhiệm bảo vệ.
Nội dung này đang được Sở GD-ĐT TP.HCM phối hợp với Tổ chức Bảo vệ ĐVHD (WAR) áp dụng tại các trường trên địa bàn quận Bình Thạnh và một số trường thuộc quận Tân Phú, Bình Tân.
Tiết học có nhiều thông tin chân thật
Tài liệu giảng dạy về bảo tồn ĐVHD được tích hợp vào các tiết học chính khóa, gồm thông tin về các nhóm động vật sinh tồn tại Việt Nam như côn trùng, lưỡng cư, bò sát, thú ăn thịt, loài gặm nhấm, móng guốc… Kèm theo đó là bộ giáo cụ trực quan nhiều ảnh màu kích thước lớn, các đoạn phim ngắn từ 3-5 phút với hơn 600 ảnh chụp ngoài thiên nhiên của gần 400 loài ĐVHD quý hiếm.
So với thông tin từ sách giáo khoa có nội dung đa dạng nhưng hình ảnh ít, đơn điệu, kém sinh động; giáo viên có thể bổ sung hình ảnh bằng việc tìm kiếm từ internet minh họa vào bài giảng. Tuy nhiên chỉ ở mức chung chung, không cụ thể hay chính xác từng loại ĐVHD nào đang sinh tồn tại Việt Nam hay các quốc gia khác. Ngược lại, nội dung trong bộ tài liệu tích hợp đã khắc phục những hạn chế trên và thể hiện một cách cụ thể, sinh động về các loài ĐVHD tại Việt Nam. Nhiều loài như: Hổ, báo, voi, gấu, tê giác, sao la, tê tê, trăn, rắn, mèo, khỉ, bò biển, lợn rừng… được miêu tả một cách cụ thể. Trong đó có nhiều loài quý hiếm được liệt kê vào sách đỏ, nhiều loài đang trong giai đoạn nguy cấp có thể bị tuyệt chủng, một số loài đã tuyệt chủng…
Cô Nguyễn Thị Ngọc Vy, giáo viên dạy môn sinh Trường THCS Trương Công Định (quận Bình Thạnh), cho biết: “Nhờ bộ tài liệu này, giáo viên và học sinh có được cái nhìn toàn diện, đầy đủ hơn về đời sống, vai trò của thế giới ĐVHD tại Việt Nam nói riêng, trên thế giới nói chung. Mỗi bài giảng có kết cấu như một giáo án thông thường gồm các mục tiêu học tập, chuẩn bị của thầy và trò. Tùy vào nội dung bài mà giáo viên lựa chọn lồng ghép để tăng tính hiệu quả. Qua một số tiết dạy, chúng tôi thấy hiệu quả giờ học tăng đến 90%, các em tích cực tìm hiểu hơn về môn học”.
Để giúp học sinh thấy được thực tế cuộc sống muôn màu muôn vẻ của các loài thú, nhà trường còn tạo điều kiện cho các em tham quan các trạm cứu hộ ĐVHD. Qua tìm hiểu, các em tỏ ra thích thú, thể hiện thái độ cần phải bảo vệ các loài này. Ngoài ra, sự “va chạm” thực tế còn kích thích trí tò mò của không ít học sinh. Nhiều em đặt câu hỏi vì sao hay đưa ra sự so sánh, thậm chí giải thích được quy luật sinh tồn trong thế giới tự nhiên khi chứng kiến một số loài ĐVHD ngụy trang, biến đổi màu sắc tránh kẻ thù…
Đẩy mạnh giáo dục bảo vệ ĐVHD cho học sinh
Theo kết quả khảo sát của Tổ chức WAR, có khoảng 51% người dân thành phố đã từng sử dụng sản phẩm từ ĐVHD. Trong đó ăn thịt là hình thức phổ biến nhất, chiếm đến hơn 75%.
Theo kết quả khảo sát của Tổ chức WAR, có khoảng 51% người dân thành phố đã từng sử dụng sản phẩm từ ĐVHD. Trong đó ăn thịt là hình thức phổ biến nhất, chiếm đến hơn 75%, tập trung vào các loài: Nai, cầy hương, tê tê, khỉ, voọc, heo, chim, bò biển, vích, rùa… Tiếp đến là dùng ngâm rượu, làm thuốc, trang sức, đồ trang trí, mỹ nghệ… Thực trạng này khiến nhiều loài ĐVHD đang trên đà tuyệt chủng, một số loài đã tuyệt chủng. Về lâu dài điều này tác động không nhỏ đến hệ cân bằng sinh thái và ảnh hưởng đến cuộc sống con người. Chính vì thế, việc giáo dục học sinh biết yêu quý, bảo tồn ĐVHD hiện nay được xem là một trong những nội dung quan trọng, cần thiết nhằm góp phần bảo vệ thiên nhiên, môi trường sống của chính con người.
Cô Lê Thị Thùy Dung, giáo viên dạy môn sinh Trường THCS Đồng Khởi (quận Tân Phú), cho biết: “Thông qua nội dung tích hợp, học sinh nắm bắt đặc điểm, cuộc sống và vai trò của ĐVHD cũng như thấy được các mối đe dọa đang rình rập. Từ đó nâng cao vai trò, trách nhiệm của bản thân, sẵn sàng bảo vệ các loài ĐVHD. Qua đây, các em còn có cái nhìn tích cực hơn trong mọi hoạt động bảo vệ môi trường. Vì thế, hoạt động giáo dục học sinh bảo tồn ĐVHD là hết sức cần thiết”.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay nội dung giáo dục về ĐVHD được thể hiện đầy đủ trong sách giáo khoa. Tuy nhiên có rất ít tranh ảnh sinh động, thiếu tính thực tế. Hiện nay một số trường tạo điều kiện cho học sinh tham quan các khu bảo tồn nhưng thời gian cũng chỉ khoảng 1 lần/năm học. Bên cạnh đó, các sân chơi tìm hiểu kiến thức hay các cuộc triển lãm trưng bày tranh ảnh cũng không nhiều. Vì thế bộ tài liệu và giáo cụ hỗ trợ trên được xem là giải pháp giáo dục lâu dài và hiệu quả để thế hệ sau yêu thiên nhiên, sẵn sàng bảo vệ ĐVHD.
Bài, ảnh: Nguyễn Trinh
“Nhiều học sinh, nhất là các em sống ở thành phố ít có điều kiện tiếp xúc trực tiếp với thiên nhiên, thế giới ĐVHD, chỉ biết đến qua tranh ảnh, sách vở hay ti vi. Hạn chế này khiến một số em không hiểu hết được thế giới ĐVHD vì môi trường thiên nhiên có mối quan hệ liên đới với đời sống con người. Thông qua việc giáo dục, các em sẽ hiểu hơn vấn đề này để nâng cao ý thức bảo vệ ĐVHD cũng như bảo vệ thiên nhiên, môi trường sống của con người. Do đó chúng ta cần tích cực đẩy mạnh hoạt động này hơn nữa trong quá trình giảng dạy”, cô Huỳnh Thị Thu Tâm, Phó hiệu trưởng Trường THCS Đồng Khởi (quận Tân Phú), chia sẻ. 
 

Bình luận (0)