Hướng nghiệp… khi đang học nghề

Vấn đề này cho thấy, hầu hết HS sau khi tốt nghiệp THCS đều vào THPT, và sau khi tốt nghiệp THPT chỉ có một con đường duy nhất là vào CĐ, ĐH. Chỉ khi HS thi không đạt thì các em mới tính đến các trường TC nghề và TCCN. Vì vậy, nếu động cơ học tập không được định hướng rõ ràng sẽ dẫn đến tình trạng là HS ở hệ thống giáo dục nghề nghiệp thường chán học và bỏ học ngày càng nhiều.

Số HS hao hụt tại các trường TC nghề và TCCN thường chiếm tỷ lệ 40-50% (trong năm đầu của khóa học khoảng 30-40% và các năm sau khoảng 10%). Vì vậy, giáo dục hướng nghiệp không chỉ dừng lại ở các trường THCS và THPT mà còn phải tiếp tục và thường xuyên cho HS khi mới bước vào hệ thống giáo dục nghề nghiệp nhằm góp phần ổn định tư tưởng, thúc đẩy động cơ học tập của các em và giảm tỷ lệ bỏ học này.

Để thực hiện điều này, ngoài tổ chức tư vấn hướng nghiệp thật kỹ cho HS các trường THCS và THPT thì ngay sau khi các em bước vào học nghề, trường TC nghề và TCCN cần tư vấn thêm những thông tin để giúp HS yên tâm theo học phù hợp với nguyện vọng, nhu cầu học tập, năng lực nghề nghiệp và nhất là nhu cầu việc làm; trong đó có khả năng học liên thông lên các bậc cao hơn. Đặc biệt, nhà trường nên cung cấp cho HS thông tin về các nội dung sau: Chế độ, chính sách về học phí, học bổng và các khoản chi phí, lệ phí khác (nếu có); cung cấp thêm về các thủ tục miễn giảm học phí, vay học phí, các dịch vụ phục vụ cho người học; các kế hoạch, chương trình đào tạo và thời khóa biểu từng học kỳ; quy trình đánh giá kết quả học tập, thực tập sản xuất; tư vấn kỹ năng tìm việc làm và giới thiệu việc làm khi HS tốt nghiệp.

Bên cạnh đó, các trường trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp cần phải liên kết, hợp tác và giải quyết việc làm cho HS ngay sau khi tốt nghiệp. Việc khuyến khích hợp tác này không chỉ giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong nước mà với cả các cơ sở giáo dục, đào tạo nghề của nước ngoài để tận dụng thế mạnh của nhau và có thể đào tạo ở các cấp trình độ cao hơn khi có đủ điều kiện. Tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa các cơ sở đào tạo với doanh nghiệp để doanh nghiệp cùng tham gia trong việc biên soạn, hiệu chỉnh nội dung, chương trình cho phù hợp thực tế sản xuất. Ngoài ra, trong lễ tốt nghiệp hàng năm, nhà trường nên tổ chức kết hợp với ngày hội việc làm và mời các doanh nghiệp đến tham gia tuyển dụng trực tiếp, đồng thời ký kết hợp đồng ghi nhớ với các doanh nghiệp mới để giải quyết việc làm cho HS sau khi tốt nghiệp.

Dương Bình (ghi)

TS.NGƯT Nguyễn Trần Nghĩa (Hiệu trưởng Trường CĐ Nghề TP.HCM)