Cần hướng nghiệp cho học sinh lớp 9

Hiện nhiều bậc phụ huynh lo âu: Con em chúng ta dường như chỉ có một con đường. Học xong tiểu học lên THCS, xong THCS phải lên THPT và sau đó thi ĐH. Kết quả là xã hội đang xuất hiện tình trạng: Thừa thầy nhưng thiếu thợ lành nghề.

Ở bậc THCS hiện nay, HS khối lớp 9 được học môn hướng nghiệp. Các em được cung cấp những kiến thức cơ bản trong việc chọn nghề cũng như các trường TCCN có tuyển chọn HS tốt nghiệp THCS. Nhiều HS rất thích thú với tiết học này, và có em cũng muốn chọn vào học các trường TCCN sau khi tốt nghiệp THCS. Nhưng trở ngại ở đây là phía gia đình. Gia đình nào cũng muốn con em mình học suôn sẻ tới lớp 12 rồi thi ĐH chứ không chịu “sang ngang” để đi học nghề (dù những trường này vẫn có chương trình học tập văn hóa tới lớp 12). Chính vì vậy mà nhìn lại các trường TCCN hầu như lực lượng vào đây đều đã tốt nghiệp THPT. Các trường đều “chuộng” nguồn này hơn vì tiết kiệm được việc dạy văn hóa cho các em. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu nhân lực hiện nay cần phải mở thêm nhiều hướng đi cho HS lớp 9 sau khi đã tốt nghiệp THCS.

Những năm qua, công tác phổ cập THCS ở nhiều nơi đã hoàn thành. Sau 4 năm học tập, các em HS đã ở độ tuổi 15-16 có đủ sức khỏe và khả năng để học ở các trường TCCN. Sau thời gian đào tạo (khoảng 3-4 năm) các em ở độ tuổi 18-19 rất lý tưởng để tham gia lao động theo ngành nghề đã chọn. Chỉ trong khoảng 4-5 năm làm việc, với độ tuổi 22-23, các em sẽ là những thợ giỏi, suy nghĩ chín chắn hơn, đồng thời ở lứa tuổi này có thể đóng góp cao hơn. Theo chúng tôi biết, ở những gia đình có làm nghề truyền thống, họ thường truyền nghề cho con cháu ngay từ lúc nhỏ, đến lúc trưởng thành, tay nghề sẽ cứng cáp, chưa kể sẽ có thêm sáng tạo khi làm việc. Xét về mặt kinh tế – xã hội, mặc dù thời gian đào tạo có lâu hơn so với HS tốt nghiệp THPT, nhưng tính kỹ lại: 3 năm ở THPT, đôi khi là gánh nặng cho những gia đình, nhất là gia đình đông con. Khi bước chân vào trường THPT nào cũng phải lo học phí, tiền học thêm, mua sách vở, tài liệu học tập cho con cái. Đến lớp 12 lại tiếp tục “chi tiền” ôn thi ĐH, lệ phí đi thi và khi đã đậu ĐH thì học phí ở các trường này đâu phải là nhỏ, rồi tiền thuê nhà, ăn uống, tài liệu… Không ít gia đình ở nông thôn phải bán đất để có tiền nuôi con học ĐH. Còn nếu gia đình nào kinh tế hơi yếu chắc chắn sẽ cho con bỏ học giữa chừng. Về phía HS, thực tế cho thấy nhiều em lên bậc THPT cũng không theo nổi. Vậy mà vào ĐH gần như là mục tiêu của tất cả phụ huynh muốn con em mình đạt được, bản thân các em cũng thế. Nếu năm nay không đỗ lại tiếp tục luyện thi để năm sau thi tiếp. Và chi phí cứ như vậy liên tục tăng lên.

Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, chúng ta rất cần những người thợ lành nghề. Bởi nếu không có tay nghề giỏi thì chất lượng sản phẩm làm ra sẽ không cao. Thiết nghĩ, đã đến lúc các bậc phụ huynh và các em HS nên có sự đổi mới trong quan niệm nghề nghiệp. Nghề nào mà phục vụ cho lợi ích của xã hội, cho sự phát triển của đất nước đều quý như nhau bất luận ở trình độ nào.

Hiện nay có rất nhiều trường TCCN, trường dạy nghề ở các tỉnh/thành tuyển HS đã tốt nghiệp THCS. Đây là cơ hội thuận lợi để các em HS tự chọn cho mình một ngành nghề phù hợp nhanh chóng đáp ứng nhu cầu lao động trong nước. Sau này, nếu có điều kiện, sẽ tiếp tục học liên thông lên ĐH. Đây cũng là một con đường mà không ít những người đi trước đã lựa chọn.

Lê Quang Huy

(GV Trường THCS Trừ Văn Thố, huyện Cai Lậy, Tiền Giang)