Chuyện ghi được ở chốn tôn nghiêm: Kỳ 1: “Mùa” chim phóng sinh

Trước khi chuẩn bị cho chuyến đi thực tế, tôi được người quen giới thiệu gặp một người tên Vũ chuyên cung cấp chim phóng sinh với số lượng lớn ở Q.10. 7 giờ 30, tôi gắn sim khuyến mãi gọi điện thoại cho ông Vũ theo số mà người quen của tôi đã nhiều lần gọi đặt hàng trước: “Tôi cần khoảng 100 con chim phóng sinh vào sáng nay”. “Nhiều thế cơ à, sao không báo trước, như vậy phải đợi đến đầu giờ chiều mới có. Cho địa chỉ đi, em sẽ giao tận nhà. Nhưng nói trước là chim không tốt đâu đấy nhé”. Biết “chim không tốt” nghĩa là chim đã phóng sinh nhiều lần, bắt bán lại nhưng tôi ra bộ khờ khạo: “Không tốt là sao?”. Dường như ông ta không muốn giải thích, gạt phăng: “Vậy anh nhé, đầu giờ chiều gặp”. Tôi không cho địa chỉ nhà mà yêu cầu mang thẳng đến một ngôi chùa nhỏ nằm trên đường Phan Văn Trị (Bình Thạnh). Đó cũng là địa chỉ mà ông Vũ thường xuyên mang chim phóng sinh đến giao.

Đúng hẹn, tôi cùng ông hàng xóm ngồi đợi từ trước. Từ quán cà phê cóc đối diện cổng chùa nhìn sang, chúng tôi nhìn thấy người thanh niên mặc chiếc quần soọc, áo thun ba lỗ, mặt mày bặm trợn điều khiển chiếc Novo, phía sau buộc lồng chim to tướng. Đúng là người mà tôi đã gọi lúc sáng. Tôi bước sang trước khi điện thoại đổ chuông. Sau khi chào hỏi, người thanh niên tự xưng mình tên Thành, nói ngay: “Anh yên tâm, không cần phải đếm. Tụi em bán mối ở chùa này mà”. Đến đoạn ông hàng xóm thả chim phóng sinh, chim không bay nổi, nhiều chú như bị cuồng chân đứng lóng ngóng rồi phải ngã đầu xuống nền gạch. Tôi nhìn Thành. Như hiểu tôi sẽ phản ứng như thế nào, Thành chữa: “Thì vậy nên em mới bảo là chim không tốt. Thế mới có giá mềm như vậy chứ ở đâu có 100 con chim mà chỉ có 500 ngàn đồng?”.

Sáng 14-7, tại chùa Vĩnh Nghiêm có hơn 30 người bán chim phóng sinh đứng, ngồi và xuống lòng đường đón khách thập phương đến viếng chùa. Theo một bác xe ôm, chùa Vĩnh Nghiêm thường có một “đội quân” trên 20 người chuyên sống bằng nghề bán chim phóng sinh, ngày rằm lớn con số này tăng gấp đôi. Họ lợi dụng lòng từ bi hỉ xả ở cửa phật mà thoải mái chặt chém người đi chùa vào những ngày rằm hoặc đầu tháng. Đứng phía trong sân nhìn ra, chiếc taxi vừa đỗ xịch trước cửa chùa, chưa kịp mở cửa xe đã có gần chục người bán chim phóng sinh xách lồng chạy ào tới vây lấy. Đoàn khách đến viếng chùa không có nhu cầu cũng bị nhóm người này chèo kéo, đeo bám vào tận bên trong. Sáng cùng ngày, chúng tôi đến chùa Việt Nam Quốc Tự trên đường 3-2, Q.10. Cảnh mua bán, chèo kéo khách tương tự chùa Vĩnh Nghiêm nhưng bát nháo hơn.

11 giờ trưa, khách thập phương đến viếng chùa ngày một đông. Theo hướng mà những người bán chim thường ra vào, tôi ra bên hông chùa để ngồi chờ, để tận mắt chứng kiến chiêu thức “bán đi bắt lại” chim phóng sinh. Người phụ nữ đứng tuổi đồng ý mua nguyên chiếc lồng chim khoảng 20 con với giá 200 ngàn đồng. Sau khi đốt nhang khấn vái khắp nơi, bà ta mới mở cửa lồng. Cứ tưởng mở cửa lồng, những chú chim sẽ được tự do nhưng ai ngờ chỉ có một vài chú đủ sức bay là là sát mặt đất. Còn lại bà ta phải bắt từng chú chim để ra ngoài. Ngay lập tức, người bán chim lúc nãy lại nhanh tay bắt các chú chim ấy cho lại vào lồng. Sau khi gom lại được số chim vừa bán, chị ta xách nó ra phía trước dùng bình xịt tưới cây tưới nước lên chim rồi lại mang ra chỗ cũ để bán. Theo người đàn ông bán chim phóng sinh trước chùa Việt Nam Quốc Tự, hiện chim phóng sinh rất hiếm mà nhu cầu của người dân rất cao không thể đáp ứng nổi. Đây cũng là nguyên nhân nảy sinh “chiêu thức” bỏ đói, bỏ khát chim đến độ chim không đủ sức để bay để bắt chim lại bán tiếp.