Sáng tạo tuổi học trò: Tìm ẩn số đèn tín hiệu giao thông

Đó là kết quả thu được từ khảo sát thực tế của hai học sinh Nguyễn Tiến Hưng (lớp 11A) và Lê Khắc Hoàng Vũ (lớp 11 I2) Trường THCS – THPT Đinh Thiện Lý khi thực hiện đề tài Đánh giá tỷ lệ vượt đèn đỏ ở hai loại đèn giao thông có số và không có số. Đề tài này đã đạt giải III cấp quốc gia tại Cuộc thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật dành cho học sinh THPT trong cả nước.

Ngay từ đầu, Vũ và Hưng đều có nhận định: Loại đèn giao thông có đếm số có tỉ lệ vượt đèn đỏ cao hơn đèn giao thông không có đếm số. Dựa theo nhận định này, cả hai đã cùng thực hiện một cuộc khảo sát để cho ra những số liệu chân thực nhất. Theo đó, Vũ và Hưng đã quan sát và quay phim tại các giao lộ có đèn giao thông thuộc quận 1, 3, 4, 5, 7, 8 – những quận được cho là mang nét đặc trưng và phổ quát cho hệ thống giao thông và đối tượng tham gia giao thông tại TP.HCM.

Đối với loại đèn giao thông có đếm số, Vũ và Hưng thực hiện quay trên 25 ngã tư, mỗi ngã tư quay 4 lần và quay từ giây thứ 10 (lúc đèn đỏ) đến giây thứ 3 lúc đèn xanh. Kết quả cho thấy, 39,8% người tham gia giao thông thường có xu hướng vượt tín hiệu đèn báo trước khi đèn có dấu hiệu chuyển màu, nhất là những người đứng ở các hàng đầu. Vũ và Hưng nhận định: Con số 39,8% người vượt đèn tín hiệu dẫn đến khả năng gây tai nạn giao thông rất cao và gây nguy hiểm cho cả người điều khiển phương tiện giao thông lẫn người đi bộ. Tại mỗi cột đèn đỏ, chỉ cần một người vượt sẽ dẫn đến tâm lí mọi người đều đi theo, trong khi ở hướng giao thông bên kia vẫn tiếp tục duy trì đèn tín hiệu cho phép vượt (đèn xanh), thậm chí còn cố tình phóng nhanh để vượt đèn vàng thì tai nạn giao thông rất dễ xảy ra, có thể gây thiệt mạng. Trong khi đó, khảo sát trên 49 lượt giao lộ có đèn giao thông không đếm số thì tỉ lệ này chỉ chiếm 5,5% do người điều khiển phương tiện vì không biết thời gian còn lại nên chờ đèn xanh, không vượt đèn đỏ.

Và để cuộc khảo sát mang tính chính xác, hai em đã liên hệ với Sở Giao thông vận tải TP.HCM để xin phép được thực hiện bật và tắt bộ đếm số tại giao lộ Hoàng Diệu – Nguyễn Tất Thành (quận 4). Kết quả: Tỉ lệ người vượt đèn đỏ khi có bộ đếm sốlà35%, trong khi con số này sau khi tắt bộ đếm chỉ có 7%.

Từ thực trạng chấp hành tín hiệu đèn giao thông, Vũ và Hưng đánh giá: Việc quy đổi từ đèn không đếm số tới loại đèn đếm số tại TP.HCM hiện nay là không hợp lý. Các nhà nghiên cứu cần phân tích kỹ quá trình chuyển đổi, nâng cấp loại đèn tín hiệu để tăng cường ý thức chấp hành tín hiệu đèn cũng như giảm đến mức tối đa tai nạn có thể xảy ra tại các giao lộ. Và để đề tài mang tính thuyết phục, hai em còn đem dẫn chứng về cuộc khảo sát mới đây tại Canada và Đài Loan với kết quả tương tự làm ví dụ chứng minh.

Để cho ra được kết quả và nhận định trên, Vũ và Hưng đều mất rất nhiều thời gian cho việc khảo sát tại các giao lộ. Cả hai phải tranh thủ đi xe đạp vào các buổi trưa thứ bảy, khi đã hoàn thành việc học tập ở trường trong điều kiện thời tiết nắng mưa bất thường của tháng 9 và 10. Và dù rất tập trung quay phim, đoán số lượng người nhưng hai em vẫn luôn phải đề cao cảnh giác trước tệ nạn cướp giật, lừa đảo trên đường phố.

“Đã có lần, chúng em gặp một người với dáng vẻ không đàng hoàng lại xin tiền để đi xe buýt. Dù rất sợ nhưng em và Vũ vẫn cố gắng bình tĩnh và từ chối lời xin xỏ của người đó. Cũng từ cuộc khảo sát này, em học hỏi được khá nhiều kỹ năng về cách giải quyết tình huống, cách liên hệ với cơ quan chức năng và khi nhờ người khác giúp đỡ”, Hưng bày tỏ.

Còn với Vũ, quá trình thực hiện đề tài chính là môi trường giúp em rèn luyện được khá nhiều bài học hữu ích. “Em học được cách sắp xếp trình tự các quy trình làm việc, cách thể hiện đề tài, bài luận sao cho hấp dẫn và hiệu quả nhất. Khi thuyết trình bằng tiếng Anh trước Hội đồng giám khảo, chúng em bị “vặn” khá nhiều tình huống hóc búa. Những lúc như vậy, em luôn cố gắng “lái” vấn đề sang một chủ đề mà mình nắm vững hoặc những kinh nghiệm thu được trong quá trình thực hiện đề tài. Chính việc thực hiện đề tài lần này đã khơi gợi trong em rất nhiều đam mê với nghiên cứu khoa học”, Vũ khẳng định.

Bài, ảnh: Linh Vy