Dạy đúng thì con mới ngoan

Tan trường, Hoàng Hùng chạy ra góc sân trường có mẹ chờ đón sẵn. Cu cậu đưa tay cho mẹ xem, vết cắn bầm tím còn hằn nguyên trên cánh tay khiến bà mẹ hốt hoảng: “Đứa nào cắn mà ghê quá vậy?”. Thấy con ấp úng trước câu hỏi, thiết nghĩ con bị bạn bắt nạt, chị Thanh – mẹ Hùng lôi ngay cậu vào hỏi cô chủ nhiệm về vết thương kia. Câu hỏi chứa đầy sự trách móc thể hiện qua nét mặt, lời nói: “Cô quản trò làm sao để trò cắn con tôi ra nông nỗi này. Hôm nay bị cắn, liệu ngày mai sẽ ra sao?”. Phớt lờ trước những lời giải thích, chị Thanh buông “cục lơ” với cô giáo, dẫn con ra về và không quên căn dặn con: “Lần sau đứa nào cắn thì cứ cắn lại cho nó sợ. Hiền riết rồi quen, để nó trèo đầu, cưỡi cổ!?!”.

Nhiều ánh mắt của phụ huynh cùng đến đón con đổ dồn về phía chị Thanh. Không ai trách sự nóng giận của chị trước việc trẻ bị bắt nạt. Với trẻ bị bắt nạt, người bắt nạt có thể lấy đồ dùng, dọa nạt, đánh, xô đẩy… Những hành động này có thể khiến trẻ bị tổn thương về tinh thần dẫn đến sợ hãi, không tập trung vào bài học, không dám đến trường vì phải đối diện bạn bắt nạt mình. Việc can ngăn kịp thời là hết sức cần thiết và tránh những sự việc đáng tiếc.

Mới học lớp 2 nhưng Hùng là cậu bé khá lanh lẹ, hay bướng và thường hay trêu ghẹo các bạn khác cùng lớp. Cũng vì cái tính đùa dai nên Hùng bị bạn đáp lại bằng miếng cắn thâm tím trên tay. Tuy nhiên, vết cắn ấy không khiến hành vi của cậu bé dừng lại ở đó, ngược lại dưới sự bao bọc của mẹ, Hùng có thể thường xuyên bắt nạt bạn bè hơn vì cậu bé không nhận ra lỗi sai.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Tú, Chuyên viên – Vụ Công tác HSSV (Bộ GD-ĐT) cho biết: “Trong giai đoạn đang phát triển về thể lực, trẻ chưa nhận thức đúng đắn điều hay lẽ phải, vì thế trẻ sẽ tin mọi cách ứng xử của người lớn là đúng. Suy nghĩ này sẽ đi cùng hành động theo suốt quá trình trưởng thành của trẻ. Điều này khiến các em thiếu hiểu biết về pháp luật, yếu kỹ năng sống, hình thành tính thiếu tôn trọng bạn bè, mọi người xung quanh, cô giáo, coi thường pháp luật, nội quy nhà trường… Nguy hiểm hơn, có thể khiến trẻ có lý tưởng sống mờ nhạt, thích thể hiện bản thân một cách thái quá, có thể yêu đương sớm, xa rời chuẩn mực đạo đức dễ trượt dài trên con đường vi phạm pháp luật”. Với Hùng, em cần được học cách cư xử đúng cũng như giao tiếp với bạn bè cùng trang lứa, phải biết được sự tổn thương của người bị bắt nạt, biết xin lỗi khi mắc lỗi. Song chị Thanh vô tình truyền đạt cho Hùng suy nghĩ: hành động của mình là đúng, bắt nạt bạn là một cách để nổi tiếng và chiến thắng. Điều này có thể khiến cậu bé xa rời mục đích của việc đến trường đó là phát triển về trí tuệ, đạo đức và “vô dụng trong việc hình thành nhân cách tốt đẹp” – Cô Nguyễn Ánh Hồng, giảng viên bộ môn tâm lý học (Trường ĐH KHXH&NV TP.HCM) cho hay.

Còn TS. Ngũ Duy Anh (Vụ trưởng, Vụ Công tác HSSV, Bộ GD-ĐT) thì cho biết: “Trước những bài giáo dục phi đạo đức có thể sẽ khép lại mối quan hệ thân thiện trong trẻ. Đối với trẻ, việc hình thành kỹ năng sống liên quan đến các sự việc cụ thể. Đạo đức, lối sống của trẻ được hình thành từ môi trường xã hội, nhà trường, gia đình. Chính cuộc sống truyền tải cho trẻ nhiều bài học làm người”.

Theo cuộc khảo sát thực tế trên 140 trường ở Đồng Nai của Ban Thanh niên trường học của TW Đoàn TNCS HCM thì những năm gần đây, hành vi lệch chuẩn đạo đức của HS ngày càng nhiều. HS mầm non đã có hành vi chửi thề, nói tục. HS tiểu học thì không chào hỏi giáo viên, biết nói dối hay xé bài vở trước mặt thầy cô khi bị điểm kém thậm chí mạo chữ ký của ba mẹ để xin nghỉ học đi chơi… “Nguyên nhân này cũng có phần xuất phát từ gia đình bởi các em chưa được quan tâm, giáo dục đúng mức. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường”. Cô Tạ Thúy Hạnh – Trưởng ban giáo dục (Tổ chức Cứu trợ trẻ em Thụy Điển) nhấn mạnh và khuyên rằng: “Thái độ và cách cư xử của trẻ phần lớn bắt nguồn từ thực tế các trẻ đối mặt cũng như những thói quen trong cuộc sống. Kiến thức được học sẽ đi suốt cuộc đời trẻ vì thế cha mẹ nên dành những bài học hay, để làm hành trang vào đời cho con”.