Đi qua “cánh cửa” hẹp

Chẳng còn bao lâu nữa, các em học sinh lớp 12 sẽ đăng ký hồ sơ thi ĐH, CĐ năm 2014, bắt đầu một chặng đường mới cho chính mình. Đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời, nhiều em tỏ ra bỡ ngỡ, băn khoăn trước những lựa chọn nghề nghiệp. Việc chọn được một ngành học, trường học phù hợp với nguyện vọng và khả năng là một điều rất khó khăn đối với các em. TS. Trần Đình Lý, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Nông lâm TP.HCM, cho biết chuyện sinh viên chọn nhầm nghề, nhầm trường vẫn xảy ra hàng năm. Rất nhiều em xác định được ngành học nhưng lại lựa chọn trường có điểm số nằm ngoài sức học của mình. Một ngành học thường có rất nhiều trường đào tạo nhưng tâm lý của học sinh thường chỉ muốn thi những trường nổi tiếng, có “thương hiệu” về chất lượng đào tạo và được nhiều người biết đến. Tất nhiên, ai cũng muốn học trong một ngôi trường uy tín, nhưng không phải em nào cũng bước chân vào được cánh cửa đó. Cũng bởi điều này mà có những thí sinh thi đạt 25 điểm vẫn rớt ĐH như thường.

“Thật ra, trong thời buổi kinh tế mở cửa như hiện nay, vấn đề bằng cấp đã không còn rơi vào tình trạng “bên trọng, bên khinh” như trước đây. Các em phải xác định rằng mình học ra là để đi làm và phải toàn tâm, toàn ý cho việc bồi dưỡng những kiến thức, kỹ năng trong suốt quá trình ngồi trên ghế giảng đường. Cùng học ĐH nhưng không phải ai ra trường cũng làm tốt như yêu cầu công việc và nơi làm việc đưa ra. Các em phải mất thêm một chặng đường dài sau khi tốt nghiệp ĐH để thích nghi và hòa hợp những kiến thức được học với môi trường làm việc thực tế. Có tìm được việc làm phù hợp với mình hay không là dựa vào quá trình rèn luyện của các em khi ở trường ĐH và thái độ tiếp thu, thích ứng với môi trường làm việc chứ không dựa vào bằng cấp của trường ĐH này hay ĐH kia. Vì thế, không nhất thiết phải đi vào “cánh cửa” hẹp, nơi đã có nhiều người cùng bước chân vào”, TS. Trần Đình Lý chia sẻ.

Khi đặt bút vào hồ sơ đăng ký dự thi ĐH, nhiều học sinh sẽ lựa chọn ngành nghề theo sở thích. Thế nhưng, chuyện các em làm 4-5 hồ sơ, thậm chí là… 9 bộ hồ sơ dự thi ĐH, CĐ vẫn xảy ra tại nhiều trường THPT trên địa bàn TP.HCM. Ngoài một số ít học sinh làm nhiều hồ sơ vì lý do lựa chọn trường thi thì phần lớn là do chưa xác định được ngành nghề vì… có quá nhiều sở thích. “Chỉ từ năm lớp 11 đến nay mà em đã nghĩ tới nhiều ngành học: Giáo viên, kỹ sư cầu đường, kỹ sư cơ khí, ngân hàng. Ngành nào em cũng thích, cũng thấy phù hợp nên đang rất bối rối không biết sắp tới nên đăng ký thi ĐH như thế nào”, Duy Thế, học sinh lớp 12A5 Trường THPT Nguyễn Hữu Huân, thổ lộ. Không riêng gì Thế, các bạn của em cũng rơi vào tình trạng tương tự.

Theo ThS. Đào Lê Hòa An, Phó giám đốc Công ty Truyền thông Ý tưởng Việt, do tâm lý của tuổi mới lớn cùng với việc thiếu thông tin ngành nghề nên chuyện học sinh thay đổi sở thích về ngành nghề trong từng giai đoạn khác nhau là hoàn toàn dễ hiểu. Để khắc phục thực trạng này, các em cần hiểu rõ về nghề nghiệp, về bản thân, và hiểu rõ về hướng phát triển của thị trường lao động trong tương lai.

“Để làm được điều này, trước tiên các em cần liệt kê hết tất cả những ngành nghề mình cảm thấy thích và phù hợp, sau đó tìm hiểu thông tin về những ngành nghề này từ nhiều nguồn: Cán bộ tuyển sinh ở các trường ĐH, CĐ; hỏi trực tiếp những người đang làm ngành nghề đó hoặc phổ biến hơn có thể dùng Google với từ khóa “Mô tả công việc” + Ngành mà mình thích. Ví dụ: Mô tả công việc quản trị kinh doanh… để hiểu rõ đặc điểm, tính chất cũng như yêu cầu công việc sau này. Còn để hiểu rõ thị trường lao động, các em cần có sự nhạy cảm trong việc theo dõi thông tin trên báo đài, nhất là các trang quảng cáo, nơi các công ty, doanh nghiệp thường đăng thông tin tuyển dụng nghề nghiệp. Khi hiểu được những điều đó, các em sẽ có những bước đi chắc chắn cho tương lai của chính mình”, ThS. Đào Lê Hòa An khẳng định.

Bài, ảnh: Linh Vy