Việc trang bị cho bản thân một năng lực ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh để hướng đến những mục tiêu xa hơn trong việc hội nhập – Đó là tâm lý của học sinh và ngay cả giáo viên giảng dạy tiếng Anh nơi vùng quê tôi hiện nay.
Trước đây, việc học gì thi đấy là tâm lý của nhiều người, trong đó có cả thầy cô giáo. Thông qua các phương pháp sư phạm, người giáo viên sẽ truyền thụ đến người học những kiến thức cần đạt được theo từng cấp độ lớp học. Người học tiếng Anh sẽ được chỉ dẫn những cách làm thế nào để đạt kết quả tốt khi làm bài kiểm tra hay bài thi. Và người học sẽ trải qua những kỳ thi để đánh giá kết quả học tập của mình. Điều đáng nói ở đây là hầu hết những bài thi đều được thiết kế theo kiểu kiểm tra kiến thức chứ không phải kiểm tra kỹ năng! Cái vòng luẩn quẩn này làm cho nhiều người không thể sử dụng tiếng Anh vào thực tế cuộc sống cho dù đạt điểm cao tại các kỳ thi.
Hiện nay, việc học tiếng Anh đã thay đổi rất nhiều và dần dần mục đích của người học hướng đến việc sử dụng một “sinh ngữ” – Ngôn ngữ sống hơn là một môn học. Tư duy hướng đến việc dạy học tiếng Anh theo hướng tiếp cận với cuộc sống được nhiều thầy cô giáo thực thi vào trong các tiết dạy qua việc thiết kế những bài giảng theo hướng thực hành kỹ năng với các hoạt động học tập như: Trò chơi, diễn kịch, talk show… để học sinh nắm vững kiến thức và trau dồi kỹ năng ngôn ngữ. Bên cạnh đó, nhiều thầy cô giáo cũng hướng dẫn cho học sinh những phương pháp tự học đạt hiệu quả cao. Dần dần, không ít học sinh vùng nông thôn quê tôi có được sự tự tin với vốn tiếng Anh của mình khi mạnh dạn trò chuyện với người nước ngoài, tham gia hội thi hùng biện tiếng Anh hay những kỳ thi đánh giá chuẩn năng lực tiếng Anh theo hướng quốc tế và đạt kết quả tốt. Không có gì ngạc nhiên khi học sinh ở vùng nông thôn mạnh dạn giao tiếp tiếng Anh với du khách nước ngoài hay tự tin trình bày đề tài trong những cuộc thi hùng biện. Nếu cách đây hơn mười năm, những việc như thế là hiện tượng lạ thì giờ đây đã trở nên bình thường. Ý thức việc học ngoại ngữ đã dần thẩm thấu trong cộng đồng. Định hướng cho việc tiếp cận tiếng Anh với cuộc sống đã được các bậc cha mẹ chú trọng hơn thay vì học để có điểm cao như trước. Với những học sinh ở vùng nông thôn, nỗ lực và thành quả của các em thật đáng ghi nhận, khích lệ và quan trọng hơn nữa đó là nhiều giáo viên dạy tiếng Anh đã truyền cảm hứng cho học sinh để vẽ lên một bức tranh của tương lai và thôi thúc các em lao về phía trước với những mục tiêu cao và xa hơn.
Hiệu ứng tích cực qua sự tiến bộ của học sinh, động lực thành công của các em đã khích lệ những người thầy cố gắng trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ để nâng chất việc dạy học tiếng Anh và thay đổi tư duy giảng dạy. Nói không quá lời, nếu người thầy dạy tiếng Anh không trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ sẽ bị tụt hậu so với học sinh bởi những người trẻ có nhiều nguồn tiếp cận thông tin và thực hành kỹ năng bên ngoài nhà trường. Có thể ví von rằng: Trong kinh doanh, chiếm được lòng tin khách hàng là giá trị vô hình mang lại lợi nhuận rất lớn. Lắng nghe, tiếp nhận những ý kiến đóng góp tích cực của khách hàng để thay đổi chính là phương châm thành công của nhiều thương hiệu lớn. Ở góc độ giáo dục, việc dạy tiếng Anh không chỉ đơn thuần là truyền thụ kiến thức mà người thầy phải thổi hồn vào bài giảng để giúp học sinh có được động lực học tập. Sự năng động và sáng tạo của người thầy là tạo niềm hứng khởi đối với học sinh qua môn học mình phụ trách. Một điều quan trọng nữa đó là giáo viên phải làm sao cho học sinh thể hiện được mình trong từng tiết dạy. Hay nói đúng hơn là người thầy phải hiểu được học sinh để giúp các em phát huy năng lực trong học tập cho dù là học sinh giỏi hay trung bình, yếu, kém. Môi trường học tập thuận lợi không những giúp học sinh có được động cơ học tập mà còn giúp các em hình thành nhân cách, kỹ năng sống bởi vì những tình huống thực tế hàng ngày chính là những bài học sâu sắc thông qua việc vận dụng kiến thức và kỹ năng ngôn ngữ vào đời sống. Sự hợp tác tích cực giữa thầy và trò sẽ là một yếu tố quan trọng trong giáo dục, và việc giảng dạy tiếng Anh cũng thế. Người thầy phải xem học sinh là những đối tác như trong thương mại. Hiểu được tâm lý, nhu cầu và làm thế nào để đối tác thấy được lợi ích của mình chính, điều này sẽ mang lại sự thành công.
Môi trường sống luôn có tác động đến tâm sinh lý con người. Những gì diễn ra hàng ngày đan xen vào chuỗi hoạt động học tập, sinh hoạt, làm việc, chính là những tác nhân ảnh hưởng đến suy nghĩ và hành động. Trong thế giới phẳng, việc có được khả năng ngoại ngữ sẽ giúp ích rất nhiều cho những người trẻ trong việc định hướng tương lai, tất nhiên trong đó có vùng nông thôn quê tôi. Tiếng Anh giờ đây là một công cụ chứ không hẳn đơn thuần là một ngoại ngữ. Lợi ích của tiếng Anh trong thế giới phẳng hiện nay là điều không cần phải nói nhiều. Nếu không muốn tiếng Anh là rào cản thì ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường phải biết học hỏi và trau dồi hàng ngày để ngôn ngữ thẩm thấu một cách tự nhiên, từ đó sẽ đi vào cuộc sống và công việc một cách hiệu quả, thiết thực. Với người thầy, việc thay đổi tư duy giảng dạy chính là tự làm mới mình trong mắt học sinh để tạo được niềm tin và động lực cho việc học tiếng Anh. Khi giáo viên có nhận thức đúng đắn, tinh thần trách nhiệm, sự quyết tâm cao cùng với kỹ năng sử dụng thiết bị dạy học để tổ chức, hướng dẫn học sinh học tập tốt và được sự ủng hộ của những cán bộ quản lý với tư duy mới thì sẽ mang lại kết quả rất khả quan cho người học trong thời đại 4.0 hiện nay.
Lê Tấn Thời
(Trường THCS Nguyễn Đăng Sơn, xã Chợ Mới, tỉnh An Giang)
Bình luận (0)