“Cuộc đời có nhiều hướng đi mà, quan trọng là mình sống tốt và tử tế với năng lực thực sự của mình!” – Một người bạn của tôi đã khuyên con anh ấy như thế khi cháu trượt tất cả các nguyện vọng của kỳ thi tuyển sinh 10 vừa qua. Biết khả năng của con mình nhưng anh vẫn tham khảo ý kiến con để rồi theo ý cháu là: Thi để biết năng lực của mình đến đâu! Khi kết quả công bố, cháu buồn và định nghỉ học.
Sau thời gian để con lắng đọng lại với những suy nghĩ của mình, anh cùng với vợ đã tư vấn cho con chọn vào trường nghề khi ở đây con có thể vừa học nghề vừa học văn hóa để có tấm bằng tốt nghiệp THPT. Xin nói thêm, gia đình anh đang có một cửa hàng bán phụ tùng xe ô tô kiêm luôn việc bảo trì, sửa chữa ô tô và đương nhiên con trai anh theo học nghề sửa chữa ô tô để tiếp bước ba mẹ trong công việc cũng như quản lý cửa hàng sau này.
Anh phân tích cho con rằng: Hiện nay, con chỉ có thể phụ giúp công việc với ba mẹ mà thôi chứ chưa thực sự làm một “ông chủ” được. Thứ nhất, với trình độ lớp 9, hiểu biết của con rất hạn chế nếu muốn mở rộng công việc kinh doanh. Nếu con tốt nghiệp THPT thì rất tiện lợi để phát triển công việc kinh doanh của gia đình. Ở một góc độ khác, không phải công việc kinh doanh lúc nào cũng thuận lợi, vì vậy con người ta cần phải có một nghề nghiệp vững chắc để có thể tự lo cho bản thân mình. Hơn thế nữa, con đang có điều kiện tiếp tục học thì tại sao lại nghỉ? Nếu sau này gặp lại bạn bè được học hành đến nơi, đến chốn thì con có cảm thấy tự trách bản thân mình hay không?… Qua nhiều buổi nói chuyện, cuối cùng anh đã thuyết phục được con mình vào trường nghề. Thế là gia đình anh có chung niềm vui trong việc định hướng cho con. Vừa rồi, anh hồ hởi khoe rằng cháu học nghề rất tốt bởi sự chỉ dạy tận tình của các thầy cô và được thực hành tại cơ sở của gia đình.
Thực hiện công tác phân luồng cuối năm học nên giáo viên chủ nhiệm khối lớp 9 đã tổng hợp ý kiến từ nhiều nguồn – từ giáo viên bộ môn, cán bộ lớp, học sinh trong lớp… từ đó có những nhận xét cơ bản nhất về năng lực học sinh để định hướng cho các em có những hướng đi thích hợp sau khi tốt nghiệp THCS. Tuy nhiên, lời thật đôi khi mất lòng. “Cạn đìa mới biết lóc trê! Con tui học khá mà cô báo là có nguy cơ không thi đậu tuyển sinh 10? Tại sao cô chê con tôi?” – Có lần tôi nghe một vị phụ huynh gay gắt chất vấn cô giáo khi nghe cảnh báo là con mình có nguy cơ không trúng tuyển kỳ thi tuyển sinh lớp 10. Có thể những nhận xét, đánh giá của giáo viên chủ nhiệm chưa hoàn toàn chính xác hẳn nhưng đây cũng là một trong những kênh quan trọng để phụ huynh tư vấn cho con mình.
Nhiều ý kiến đồng tình rằng: Vào lớp 10 THPT công lập còn khó hơn vào đại học! Với những áp lực về số lượng học sinh theo quy định của địa bàn tuyển sinh, việc có được một chỗ để tiếp tục học ở bậc THPT theo đúng nguyện vọng của học sinh cũng như các bậc phụ huynh quả thật không dễ dàng. Trở lại với câu chuyện phụ huynh gay gắt với giáo viên nêu trên. Nhiều phụ huynh trong lớp cho rằng: Nhận xét của cô giáo là thực tế để các em cố gắng trau dồi năng lực của mình. Tuy nhiên, một số phụ huynh lại nghĩ: Cô giáo có ý chê học sinh! Câu chuyện thật đơn giản nhưng lại là một vấn đề liên quan đến tâm lý con người. Đó là tự ái tích cực và tự ái tiêu cực. Cùng một vấn đề, với những người lạc quan thường hướng đến mặc tích cực để phấn đấu, với những phụ huynh ý thức tốt về nhận định của cô giáo về con mình thì sẽ cố gắng theo dõi và đôn đốc việc học của con để giúp các em có động lực tốt cho kỳ thi tuyển sinh 10 hay có thể định hướng cho các em một hướng đi khác thay vì tiếp tục việc học ở bậc THPT.
Vào trường THPT công lập không phải là con đường duy nhất đối với các em học sinh tốt nghiệp THCS. Với những em học sinh có tư duy học tập tốt, việc thi tuyển sinh lớp 10 và có một chỗ chính thức trong các trường công lập hay tư thục là một điều hiển nhiên. Khi ấy, ba mẹ cần nên động viên và tiếp sức các em để có những cách sắp xếp một cách khoa học giữa việc học tập và thư giãn để có kết quả tốt trong kỳ thi. Với những học sinh chưa thực sự yên tâm với năng lực của mình trong việc thi tuyển sinh 10 thì các bậc phụ huynh nên động viên để các em tham gia học nghề. Ở góc độ kinh tế, nếu may mắn các em trúng tuyển vào lớp 10 THPT công lập nhưng không thể tiếp tục việc học ở bậc THPT do năng lực của mình và phải bỏ học giữa chừng thì đây là một sự lãng phí rất lớn. Chi phí để lo cho con em đến trường trong một năm học không hề nhỏ với những gia đình có thu nhập thấp hay với ngay cả những gia đình công nhân viên chức. Tất cả sẽ là con số không cho những em học sinh khi bỏ học giữa chừng ở bậc THPT nếu năng lực không đáp ứng yêu cầu của chương trình học tập. Trong khi đó, nếu học nghề, sau ba năm các em sẽ có được chứng chỉ và có thể tìm việc theo khả năng của chính bản thân mình thông qua việc giới thiệu của nhà trường hay tại địa phương. Hiện nay, không ít các cơ sở giáo dục đào tạo nghề có cam kết đầu ra hay tư vấn giới thiệu việc làm cho những học sinh tham gia học tập, vì vậy phụ huynh có thể yên tâm khi cho con học nghề.
Ở giai đoạn 4.0 hiện nay, phụ huynh nên thay đổi tư duy của những cách ứng xử trong nền giáo dục phong kiến, những tập quán, thói quen trong cộng đồng qua nhiều thế hệ với tâm lý “trọng thầy hơn trọng thợ”. Có được một việc làm ổn định và phát triển năng lực chính đáng của bản thân đó là tư duy tích cực nên được các bậc phụ huynh thẩm thấu, để từ đó kết hợp cùng nhà trường định hướng đúng cho con mình sau khi tốt nghiệp THCS.
Cuộc đời có nhiều hướng đi để sống tốt mà!
Tấn Lê
Bình luận (0)